Otobüsçü batarsa herkes batar!

Bu haftaki köşe yazıma, Büyük komutan, büyük devlet adamı, Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve Milli mücadelenin kahramanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü aramızdan ayrılışının 84’üncü yılında minnetle, sevgi,  saygı ve özlemle anarak başlıyorum.

30 Kasım’da sektör meclisi toplantısı 

30 Kasım 2022 tarihinde TOBB Karayolu Yolcu Taşımacılığı Sektör Meclisi olarak yılın son toplantısını TOBB İstanbul Merkezi’nde gerçekleştireceğiz. Toplantımızın konusu Aralık ayında düzenlenecek olan Yeni Yönetmeliğin final çalıştayı olacak. Yeni Yönetmelik ile gelinen noktayı mecliste konuşacağız. Ayrıca 2023 yılına girerken sektörün mevzuatla ilgili yaşadığı sorunların çözümü noktasında görüş alışverişinde bulunacağız. Toplantımıza İçişleri Bakanlığı ve Sanayi Bakanlığı yetkililerininde katılımını talep edeceğiz. Belki Mesleki Yeterlilik Kurumu’ndan bir yetkiliye de sertifikasyon ve eğitim konusunu gündeme getirmek için davet yapabiliriz.

Aralık ayında da Yönetmelik Çalıştayı düzenlenecek. Buradan bütün sektör mensuplarımıza da çağrıda bulunuyorum; Gündeme alınmasını istedikleri konularla ilgili bize yazılı olarak da başvuruda bulunsunlar. Herhangi bir başvuruda bulunmayıp, konuşulanlara itiraz ederek veya hemen arkasından ilgili Bakanlıklara giderek çözüm arayışı çabası içinde olmak ile bir yere varılamaz. Biz aynı gemideyiz, herkes kendi gemisini kurtarayım anlayışı ile hareket ederken denizi kurutuyoruz. 

İTO seçimleri 

9 Kasım’da İstanbul Ticaret Odası seçimleri yapıldı. 23 Nolu Meslek Komitesi’nin seçimlerini biz kazandık. Dolayısıyla turizm taşımacılarından iki kişi, TOF ve TOFED’ten birer kişi ve firmalardan da olmak üzere toplamda 9 kişilik listemiz büyük bir farkla seçimi kazandık. Seçimlere katılmak, seçimleri kazanmak bir yana önemli olan İTO’yu, meslek komitesini çalıştırmak. 22 nolu ve 23 nolu meslek komitelerinden ortak bir çalışma grubu oluşturmayı düşünüyoruz. İTO seçimlerinin İstanbul iş dönyasına ve sektörümüze hayırlı olmasını diliyorum.

İBB ile yapılan görüşmeler

Bu arada İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkilileri iletişim kurmakta zorlanıyoruz. Ulaşım platformunu kurduk, çalıştıramıyoruz. Bu konuda gerekli mesajları gönderdik, haber bekliyoruz. İBB ile Beylikdüzü Cep Terminali’ye yönelik görüşmeler yaptık. Ama 9 aydır bir ilerleme sağlayamadık. Korsan taşımalar çok arttı. Bir an önce Beylikdüzü Cep Terminali ile ilgili adım atılması gerekiyor. Anadolu Otogarı ile ilgili hem şirket kuruluşunu hem de projeye yönelik çalışmaları sürdürüyoruz. Bütün sektöre çağrı yaparak şirketin içinde yer almalarını isteyeceğiz. 

Otogar çıkışlarına tavan ücret

İzmir Otogarı’nın çıkış ücretinin 350 TL’ye çıkartılmasıyla ilgili çeşitli girişimlerde bulunduk. Tavan ücret talep ettik ve 2023 Haziran ayına kadar çıkış ücretlerinin 250 TL’yi geçmemesini talep ediyoruz. Çünkü kış sezonunu yaşıyoruz. Otobüsler boş. Fiyatlar düştü. Otogar işletmelerinin sıkıntılarının da arttığını biliyoruz. Enerji, güvenlik maliyeti arttı. Asgari ücret artacak o da yeni maliyetler getirecek. Ama otogar işletmecileri ile aynı gemideyiz. 

Otopark ücreti 

İzmir Otogarı sadece çıkış parası yönünden değil, otopark parası yönünden de otobüsçüye sıkıntı oluşturuyor. Saati 7 TL’yi geçen otopark ücreti alınıyor. Maksimum bunun 1.5-2 lira olması lazım saatte. 400-450 TL çıkış ücreti vermek doğru değil. Otobüsçü zaten maliyetini karşılayacak bir parayı kazanmıyor. Sonra otobüsler niye kaza yapıyor, niye yanıyor, sorgusu yapılıyor. Kaptana yeterli ücret verilemiyor, otobüslere iyi bakım yapılamıyor. Sonra da kaza oluyor, otobüsler yanıyor. 

Sektörde ana unsur otobüstür 

Otobüs yaşayacak ki, sektör yaşasın. Bunun başka bir yolu yok. Otogar işletmecilerinin geçen sene 100 lira olan fiyatı 350 TL’ye çıkarması doğru değildir. Fiyatını kimse yüzde 350 arttırmadı. Bakanlıktan 250 TL tavan ücreti talep ettik. Kısa zamanda bunun hayata geçeceğine inanıyoruz. Bu konuda gerekli görüşmeleri yaptık. 

Yıkıcı rekabet had safhada 

Kış sezonu ile sektörde yıkıcı rekabet had safhaya geldi. Kayseri’de olaylar yaşandı. Bunun bir daha yaşanmamasını diliyorum. Kayseri’de daha önce güzel bir model oluşturuldu. Şehir içinde 5 adet transfer merkezi kuruldu. Servis ve acente yükünün azaltılmasının hedeflendiği bu oluşumda bazı meslektaşlarımızın yeniden güç gösterisi yapmasını doğru bulmuyoruz. Biz Kayseri’yi örnek göstermeye çalışırken, güzel bir örneği bozmasınlar. Ben servis koyacağım, acente açacağım diyerek, düzenin bozulması sağlanmasın. Hakikaten bu modeli bozmak sektöre ihanettir. Transit geçen firmalar fiyat düşürmesini başka yolla çözelim. İstişareler yapalım. Servis, acente ve bilet portalları yükünü artık sektör taşıyamaz. Firmalar arz talep dengesizliğini yıkıcı rekabete dönüştürerek kendilerine zarar veriyor. Az sefer yapalım, dolu sefer yapalım, makul ücret alalım. 

Bilet fiyatlarına taban ücret

Bilet fiyatlarına yönelikte bir taban ücret yayınlanması da gerekiyor. Çünkü yüzde 30’dan fazla indirim yapanlara da herhangi bir yaptırım uygulanmıyor. Çorum’dan Ankara’ya yüzde 60 indirimlerle yolcu taşındı. Bu rekabetin kimseye faydası yok.

Transit araçların yarattığı sıkıntılar hat esası ile çözülür. Yeni düzenlemeler talep ettik. Sektörün kendi içinde haksız ve yıkıcı rekabetin önlenmesi noktasında çaba göstermesi gerekiyor.  

Kurucumuz Atatürk’ü saygıyla anıyorm. ■