Otobüsçülerde (TOFED’de?) karar zamanı!

Geçtiğimiz hafta yapılan TOSEV toplantısında, gündem TOSEV olmakla birlikte neredeyse TOSEV hariç, her şey konuşulmuş. Bu bir küçültme değil. Zira otobüsçülerin birleşmesi, İstanbul’daki terminallerle ilgili çok önemli konular görüşülmüş. Benim için en önemlisi otobüsçülerin birleşmesi tabii ki. 

Aklın yolu

Daha önce TOFED ve TOF’un kurulacak bazı federasyonlarla birlikte konfederasyon oluşturması önerilmiş ve ben karşı çıkmıştım. Bu işlerle meşgul olan tarifeli taşımacıların (D1 belgeli) aslında topu topu bir derneklik kadar olduğunu da eklemiştim. Şimdi, aklın yoluna gidiliyor. Federasyon düzeyindeki tek bir üst örgütte birleşme sağlanıyor. Bu, iyi de bazı otobüsçüler yeni örgüt kurmadan nasıl durabilecek? 

Zor sorular…

Birleşmenin TOFED’de olacağı anlaşılıyor. Umarım, bu örgüt otobüsçülerin temsilini sağlar. Bunun başarılı olabilmesi için şu üç konuda karar gerekir:

1-TOFED, otobüsçülerin İstanbul örgütü mü olacak? Değilse İstanbul derneği/dernekleri hangileri olacak? Ben, İstanbul değil, Türkiye örgütü olmasını isterim. 

2-TOFED, tarifeli otobüsçülerin üst örgütü mü olacak, yoksa diğerlerini de kapsayacak mı? Kapsayacaksa, kapsamı ne olacak? Kapsamayacaksa, diğerlerinin derneği veya temsilcisi kim olacak? Ben, sadece tarifelilerin değil, tüm otobüsçülerin örgütü olmasını isterim.

3-TOFED, otobüsçülerin değil İstanbul’da mevcut veya kurulacak terminallerin hak ve menfaatlerini koruma örgütü mü olacak, yoksa otobüsçülerin menfaatlerini terminalcilere karşı koruyacak mı? Ben, terminal işinden, terminallerin genel uygunluğunun sağlanması dışında elden geldiğince uzak durmasını otobüsçülüğe odaklanmasını isterim.

Örgüt durumu…

Kentdışı (şehirlerarası, illerarası, ildışı, uluslararası…) yolcu taşımalarında 4 ana belge var: B1, B2, D1, D2. İstanbul’da bulunan Turizm Taşımacıları Derneği esas olarak İstanbullu, epeyce de tüm Türkiye’nin grup taşıma (B2, D2) derneği. Bence, bu özelliği korunmalı, bu taşımalarda Türkiye derneği niteliği geliştirilmeli.

Bir de UYTAD var. Adı üstünde, uluslararası taşımacıların (B1,D1) derneği. Bu da İstanbul merkezli, ama hepsini temsil ediyor da sayılır. Bu da korunup geliştirilmeli. 

Geriye iki grup kalıyor. Biri, tarifeli taşıma (B1, D1) grubu. Eskiden UATOD büyük ölçüde bunları temsil ederdi, şimdi değil. TOFED ve TOF, bu görevi üstlendi. Bir de yurtiçi taşıma (D1, D2) grubu var ki genel nitelikte olup ayrı bir örgüt gerekmez. 

Bunların dışında Türkiye genelinde büyük ölçüde TOFED, pek az da TOF bağlısı yerel dernekler var; esas konuları, tarifeli taşımalar. Bazı büyük şehirlerde ise D2 gibi özel belgelerin özel dernekleri bulunuyor.

Yeni TOFED ne yapacak?

Şimdi, TOFED, B1-D1 ve D1-D2 taşımalarını temsil edip bu boşluğu mu dolduracak, yoksa bir derneği, örneğin UATOD’u eskisi gibi tarifeli taşıma (B1, D1) derneği şekline getirip kendisi B1-B2, B2-D2, B1-D1 ve D1-D2 gruplarının üstünde mi yer alacak? Üstte olabilmesi için kendisini B1-D1’den çekip bunun üstüne çıkmalı. Eğer B1-D1 derneği olursa diğerleriyle (B2-D2, B1-B2) aynı seviyede olmaktan kurtulamaz. Üstte olduğunda diğerlerini kendi yardımcısı, alt ihtisas dernekleri olarak görürken başkanlık için B1, B2, D1 ve D2 belgeleri için otobüsçülerden veya onların profesyonel yöneticilerinden birer danışman seçilmeli… 

Diğer belgeler

Bu arada esas işleri otobüsçülük olmayan, öncelikle zor durumdaki kendi işleri için çalışmaları gereken F belgeli acentelerin bir taşımacıyı temsil hali dışında bu örgütlerde yer almaması, kuracakları etkin bir acente derneğiyle gerekirse federasyona katılmaları düşünülebilir. Bunun dışında iki Bakanlık belgesi var. Biri D4, diğeri de A1 ve A2’lerden oluşan A belgeleri. Bu yolcu taşımacıları da TOFED bünyesinde olacak mı? Olacaksa, ayrı dernekleri mi olacak, yoksa D4’çüler D1 grubu, A1’ciler D2 grubu ve A2’ciler de B2 grubu içinde mi değerlendirilecek? Bu arada şehirlerarası servisçilerin D2 içinde yer alacağından şüphe olmamalı. 

Ya kentiçi taşımalar?

TOFED’in karar vermesi gereken bir konu da kentiçi taşımacıları kapsayıp kapsamayacağıdır. Burada, öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, İstanbul’da kentiçi taşımacıların tamamını veya bir kısmını kapsayıp diğer illeri unutursa, TOFED taşımacıların İstanbul örgütü olma kimliğini aşamaz. Bu esas çerçevesinde tüm Türkiye’deki hatlı otobüsçüler (halk otobüsü ve benzerleri), hatlı minibüsçüler, hatsız otobüsçüler ile hatsız minibüsçüler (servisçiler ile kentiçi turizmciler) ve hatsız otomobilciler (taksiciler) kapsanacak mı? Bu kapsamanın zor olduğu meydanda. Bunu da tıpkı turizm taşımalarında ve uluslararası taşımalarda olduğu gibi İstanbul’daki mevcut örgütler üzerinden yapmak mümkün. Örneğin, İSTAB hem İstanbullu servisçilerin hem de tüm servisçilerin temsilcisi yapılabilir. Keza diğerleri için de öyle…

Bizde işi zorlaştıran ilkelerden kaçınarak pratik çözümler bulmak pek itibar görür. Benim gibi işin aslına yönelik sistemli öneriler getirenler ise iş yapmayı engelleyen münafıklar olarak değerlendirilir. Bu hepimizin malumu. Ancak ilkesiz iş yapanların bir süre sonra, önce tökezledikleri, sonra da neredeyse yok oldukları görülür. Buna rağmen ders alınmaz, yeni bir pratik çözüm daha mutlaka bulunur. Bu böyle sürer gider. 

Bırakalım, beğenmeyen beğenmesin. Benim bir beklentim yok, sadece doğru bildiklerimi aktarmayı gerekli gördüm. Hepsi bu. ■