16.09.2019, 10:42

Otobüsçünün menfaati esastır

Daha önceki yazılarımda belirttiğim düşüncelerimde haklı olduğumu gösteren önemli gelişmelerin yaşandığı İstanbul Otogarı’nı konu edineceğim. Bu aslında, geneldeki otogar işletmeciliği için de önem taşıyor. 

Genel ekonomik bakış
Hepimiz yaşamak için çeşitli mal ve hizmetlere ihtiyaç duyarız. Bunun için bunların üretilmesi gerekiyor. İkinci olarak da bunların tüketilebilmesi için bizim de alım gücümüzün olması gerekiyor. Bu da bizim de bir şeyler üretip veya üretime katılıp onlardan alma gücü elde etmemizi gerektiriyor. 

Herkes ucuz mal ister
Bir diğer bakışla herkes kendi ürettiklerinin değerli olmasını yani daha çok para etmesini, daha çok mal alıp tüketebilmeyi istiyor. Ama bunun için de aldıklarının pahalı olmaması gerekiyor. Hem sattıklarından fazla gelir elde etmek hem aldıklarına fazla para ödememek nasıl mümkün olacak, ya da bu denge nasıl kurulacak? Tabii ki piyasa ile. Hepimiz çeşitli mal ve hizmetlerin tüketicisiyiz. Çok çeşitli mal tüketiyoruz. Ama ürettiğimiz sadece sınırlı mal ve hizmetler. O zaman tüketiciden yana olmak, hepimiz için en uygun seçenek. Bu da malların en uygun fiyatla en iyi nitelikte alınmasını gerektiriyor. Buna bizim ürettiklerimiz de dâhil olmak zorunda. Tabii, bir de alım koşulları var. Kötü veya pahalı malları alıp tükettiğimizi kimse düşünmez. 

Terminal zorunluluğu 
Karayolu taşıma mevzuatı tarifeli taşımalarda terminal kullanımını zorunlu kılıyor. Bu nedenle piyasadaki bazı mal ve hizmetler gibi isteyen terminal kullanmasın demek lüksümüz yok. Keza karayolu taşıma mevzuatı isteyenin terminal yapıp işletebileceğini de söylüyor. Ama bu pratikte bu hiç mümkün olmuyor. Bırakınız, ticari terminal işletmeciliğini yapmayı, özel olarak kendi araçlarına bile kişisel hizmet verecek terminal yapıp işletmek, mümkün olmuyor. Ancak belediyelere ayrıca kalkış ve varış ücretini ödemekle, belediyelerin müsaade ettiklerini görüyoruz.

Rekabet yok
Mademki terminal yapamıyorsunuz, o zaman mevcut terminalin işletme koşullarına razı olacaksınız. Peki, yap-işlet ile terminal yapılması mümkün olmaz mı? Bu mümkün olabilir. Ancak bu durumda dahi otobüsçünün soyulmaması için her türlü tedbirin alınması lazım. Bunun için de yap-işlet-devret sözleşmelerine otobüsçüleri koruyan çok önemli maddelerin mutlaka yazılması gerekiyor. 
Bunlardan hareketle diyebiliriz ki, artık otobüsçünün menfaatini korumak açısından terminallerin yapımında çok dikkatli olunması gerekiyor. Terminallerin tamamen özel kişilerce işletilmesi hatta mülkiyetinin özel kişilere devredilmesi otobüsçünün tamamen aleyhinedir. Zaten benim inancıma göre belediye mevzuatı da buna mümkün değildir. İmtiyazların özelleştirilmesi söz konusu olmamalıdır. 

Otobüsçü kazansın düşüncesi
Bazıları terminalleri otobüsçüler işletse ve buradan da para kazansalar iddiasındadırlar. Önce bu terminali işletecek otobüsçünün kim olduğunun tanımı pek belli değildir. Şunu özellikle belirteyim ki, Büyük İstanbul Otogarı otobüsçülerce yapılmış kabul edilebilir. Ama bunların içerisinde firma sahibi otobüsçü sayısı gerçekten çok azdır. Otobüsçü denip denemeyeceği tartışmalı birçok insan bu otogarı yapıp işletmiştir. Otobüsçü kazansın sözcüğüne dikkat etmek gerekir. Siz bir mal veya hizmet alırken; şu kurum, şu kişi, şu bölge kazansın diye tercih yapıyor musunuz? Bu düşüncelerle kötü malları pahalı fiyatlarla alıyor musunuz? Hatta bunu geçiniz, ülke kazansın diye kötü ve pahalı malları alıyor musunuz? Tabii ki hayır. Otomobil piyasasına bakın. Pek büyük ölçüde yabancı otomobil kullanılıyor, ülkemizde otomobil yapımı söz konusu olduğu halde. Fiyat, dayanıklılık, konfor, kullanım kolaylıkları vs. gibi pek çok unsur insanların tercihlerini etkiliyor ve insanlar kendi menfaatlerine uygun tercihleri yapıyorlar. 

Bazı sorular 
Siz, otobüsçü meslektaşım kazansın diye onun benzin istasyonundan yakıt alıyor musunuz, otelinde konaklıyor musunuz, onun fabrikasında ürettiği malları alıyor musunuz? Kesinlikte hayır. Öyleyse otobüsçünün işlettiği terminali niye kullanacaksınız, pahalı ve kötü ise. Bir yerde iki tane yan yana terminal olduğunu düşünün birisini belediye işletiyor, birisini özel kişi. Siz özel kişi yani otobüsçü işletiyor diye seferlerinizde pahalı olan ve kötü hizmet verse de bu terminali kullanır mısınız? Tabii ki hayır. Dolayısıyla otobüsçünün menfaati başka bir otobüsçüye para kazandırmaktan değil, kendi maliyetlerini düşürmekten geçer. Bundan hareketle İstanbul Otogarı’ndaki duruma bakalım. 

İstanbul Otogarı’nda yaşanan gelişmeler 
İstanbul Otogarı’nda son günlerde yaşanan gelişmelerin otobüsçüye etkilerini kısaca şöyle gözden geçirebiliriz: Önce otobüslerin otogar çıkış fiyatlarının düşmesi ile maliyetlerde önemli bir azalma olacağını görüyoruz. İkinci olarak, yolcuların otogardan faydalanma koşullarında süre ve ücret olarak iyileştirmeler oldu. Bu da insanların otobüs tercihlerini etkileyecek, yani yolcu sayısı artacak. Üçüncü olarak, muhtemelen önümüzdeki dönemde yazıhane sahiplerinin, yazıhane kullananların ödedikleri kira bedelleri düşecek, buradan da otobüsçüler kârlı çıkacaklar. Bunun yanında, gelecekte muhtemelen otogarlardaki işletme ve hizmet kalitesi iyileşecek, temizlik, güvenlik artacak. Bunu da bekleyip göreceğiz. Bir başka husus da belki de belediyenin koyacağı otobüs ve minibüs hatları ile servis maliyetlerinde önümüzdeki dönemde düşmeler yaşanabilecek. İşte İstanbul Otogarı’nda yaşanan bu iyileşmeler otobüsçülerin yolunu aydınlatmalı ve özel terminal-belediye terminali tartışması bitmelidir. Otobüsçünün menfaati belediye tarafından işletilen terminaldedir. 

Otobüsçünün menfaati
Otobüsçüler ve otobüsçüleri temsil ettiklerini söyleyenler otobüsçünün çıkarını gerçekten düşünüyorlarsa artık bunu esas almalıdırlar. Özel olan terminaller ve pahalı olan belediye terminalleri var ise bunların hepsi ile artık mücadele etmelidirler ve özel olanlar uygun şartları sağlamadığında buraların belediyelerce işletilmesi için mücadele etmelidirler. Burada işletenin kim olduğu önemli olmamalıdır. Kimsenin ne yanında ne karşısında söz konusu değildir bu düşüncelerde. Sadece yanında olunacak kişi otobüsçüdür. Herkeste bunu esas almalıdır. 

Artık bu konularda kesin karar verilmiş olmalı. Belediye ve özel sektör işletmeli yönünde yapılan tartışmalar bitmeli. Artık bunun yerine yapılacak otogarların yeri ve düşük maliyetli olması üzerinde durulmalıdır. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7