Adnan Bulut Otomotiv - Hasan Murat Bulut: Alternatif yatırım araçları talebin azalmasına neden oluyor
2023 yılında olduğu gibi, 2024 yılında da minibüs ve midibüs grubuna talep daha çok oldu. Pandemiden bu yana olan yüksek adette VIP araç satış adetleride aynı devam etti. Büyük otobüs tarafında ilginin az olmasında faizlerin yüksekliğiyle elde edilecek gelirle arasındaki çok ciddi fark belirleyici oldu.

Röportaj: Erkan YILMAZ
İkinci el araç satış pazarının önde gelen şirketleri arasında yer alan ve 40 yılı aşkın süredir bu alanda faaliyet gösteren Denizli merkezli Adnan Bulut Otomotiv Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Murat Bulut, 2024 yılını değerlendirdi ve 2025 yılı beklentilerini Taşıma Dünyası’na açıkladı:
“2024 yılında toplamda 172 adet personel aracı satışı gerçekleştirdik. 2023 yılında bireysel otobüsçü beklediği kazançları elde edemedi. Sadece elinde ki araçların değer artmasıyla yetindi. Fakat araçları sıfırlamak istediklerinde makasın çok açıldığı fark edildi. Bakım ve onarım giderlerinin yüksek olması da onları olumsuz etkiledi. 2024 yılı başında verdiğim röportajda sıfır araç fiyatlarının artmaya devam edeceğini ifade etmiştim, öyle de oldu. Sıfır araç fiyatları, enflasyonla doğru orantılı olmasa da artmaya devam etti. 2023 yılına göre 2024’te sıfır araç fiyatları yaklaşık olarak üç kat arttı, 2025 Şubat ve Mart da bu artış devam ediyor. Sıfır araç fiyatları 2023’ün neredeyse 6 katına ulaştı. Kısa vadeli alımlarda araç yatırımı azaldı. 2023 yılında olduğu gibi, 2024’de de daha çok minibüs, midibüs ve VIP tarzı araçlara yönelim yoğun oldu. 17 koltuklu araçlara da talep oldu ama şehirlerarası alanda daha çok kullanılan büyük otobüse ilgi daha azdı. Büyük otobüs tarafında ilginin azlığında en önemli etkenlerden birisi de otobüs fiyatlarının çok yüksek olması, sektörel karlılığın düşmesi, alternafit finans ve emtia yatırımlarından gelen karların daha yüksek olmaya devam etmesi ve işten elde edilecek gelirlerin daha az olmasından dolayı bireysel otobüsçünün şehirler arası, turizm, personel & yolcu taşıma sektörüne olan ilgisi azaldı. Şehirlerarası firmalarda bireysel olarak çalışan işletmecilerimizin sayısıda azalıyor. Burada önemli etken sektörün karlılığın olabildikçe diğer sektörlere göre düşük getiride olmasıdır. Örneğin bugün ortalama 10 milyona alacağınız bir otobüsle bireysel yıllık kazancınız net 3,500,000 TL civarında. Bizlerin ulaştığı müşteri otobüs gurubunda ki müşteri kitlemiz daha çok fabrika servisleri, turizm taşımacıları, kamu - belediye ile iş birliği yapan ve özel günlerde hizmet veren taşımacılar.
Bulut, 2024’te, sıfır araç piyasasının, 960 adetler civarında olmasını da ön ödemeli sistemin devam etmesine bağladı: “2023 yılını şehirlerarası otobüsçüler iyi geçirmişlerdi ve 2024 yılında hareketlilik daha yüksek olacak beklentisi ve araçların fiyatları daha da pahalı hale gelecek, ön ödemeli sistemle ben aracımı alayım düşüncesine girdiler. Yeni alımları bireyselciler değil ama firmalar yaptı.”
Bireysel otobüsçüler alt takasa yöneldi
2024 yılında bireysel otobüsçüler tarafında yapılan alımların da alt takas şeklinde olduğunu belirten Hasan Murat Bulut, “2024 yılının 9 ayından sonra şehirlerarası ulaşımın önde gelen bir otobüs firması 2018 model üstü, yine önde gelen diğer bir firma da 2015 ve üzeri araçlarla çalışacaklarını açıkladılar. Bu yüzden de yılın son aylarında 3-5 yaşlarında araçlara alt takas yönünde bir talep oldu. Sıfır araçları bireysel otobüsçülerin alma imkanı pek kalmadı. İkinci el fiyatlarında yüksek sezon ve düşük sezona göre bir durum da oluşmaya başladı” dedi.
Turizmde beklenen kârlılık oldu mu?
2024 yılında, turizm taşımacılığı tarafında, firmaların iş sorunu yaşamadığını ama 2023 kârlılıklarını da elde edemediklerini belirten Hasan Murat Bulut, “Şehirlerarası tarafta yolcu sayısı düşerken, turizm tarafında artmaya devam etti ama bekledikleri kârlılığı bulamadılar. Turizm taşımacıları Balkan turlarına çok fazla yöneldiler. Türkiye, Avrupalı turist için bile çok pahalı hale geldi. Ülkemizde konaklama ve restoran maliyetlerinin çok artması ile yerli turist de Balkan turlarına yöneldi” dedi.
2025’te alt takas artacak
Hasan Murat Bulut, 2025 yılında ikinci el pazarının 2024 seviyelerinde olacağını düşündüğünü belirterek, “2025 yüksek faiz ortamı devam edecek gibi görünüyor. Çok fazla faiz düşüşü olmayacak. Ben, faizlerin, 2026 yılının ikinci yarısında düşeceğini düşünüyorum. Yüksek faiz ortamı yine ikinci el ticari araç pazarını etkileyecek ve 2024 yılına benzer bir pazar olacak. Tabii, sıfır araç fiyatları artmaya devam edecek, ikinci elde fiyatlar yüzde 40 seviyelerinde artacak ve talep alt takas yönünde daha çoğalacak. Şu an stokumuzda 230 civarında araç var. Yaklaşık Mart sonu içerisinde 26 adeti büyük otobüs olmak üzere 60 araç sattık. Geçen yıl yine aynı seviyede olmuştu. Bizim önceliğimiz stokumuzu boşaltmak olacak” dedi. ■
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Galatasaray | 29 | 74 |
2. Fenerbahçe | 29 | 71 |
3. Samsunspor | 30 | 51 |
4. Eyüpspor | 30 | 50 |
5. Beşiktaş | 29 | 48 |
6. Başakşehir | 29 | 45 |
7. Gaziantep FK | 29 | 42 |
8. Antalyaspor | 30 | 40 |
9. Trabzonspor | 29 | 39 |
10. Göztepe | 29 | 39 |
11. Kasımpaşa | 30 | 39 |
12. Konyaspor | 30 | 37 |
13. Kayserispor | 29 | 36 |
14. Bodrum FK | 30 | 34 |
15. Rizespor | 29 | 34 |
16. Sivasspor | 30 | 31 |
17. Alanyaspor | 29 | 31 |
18. Hatayspor | 29 | 19 |
19. A.Demirspor | 29 | -2 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Kocaelispor | 34 | 69 |
2. Karagümrük | 34 | 60 |
3. Erzurumspor | 34 | 58 |
4. Gençlerbirliği | 34 | 58 |
5. Bandırmaspor | 34 | 56 |
6. İstanbulspor | 34 | 52 |
7. Keçiörengücü | 34 | 51 |
8. Ahlatçı Çorum FK | 34 | 51 |
9. Amed Sportif | 34 | 51 |
10. Boluspor | 34 | 49 |
11. Iğdır FK | 34 | 49 |
12. Esenler Erokspor | 34 | 49 |
13. Ümraniye | 34 | 47 |
14. Pendikspor | 34 | 45 |
15. Sakaryaspor | 34 | 45 |
16. Ankaragücü | 34 | 39 |
17. Manisa FK | 34 | 38 |
18. Şanlıurfaspor | 34 | 37 |
19. Adanaspor | 34 | 27 |
20. Yeni Malatyaspor | 34 | -21 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Liverpool | 32 | 76 |
2. Arsenal | 32 | 63 |
3. Newcastle | 32 | 59 |
4. Nottingham Forest | 32 | 57 |
5. M.City | 32 | 55 |
6. Chelsea | 32 | 54 |
7. Aston Villa | 32 | 54 |
8. Bournemouth | 32 | 48 |
9. Fulham | 32 | 48 |
10. Brighton | 32 | 48 |
11. Brentford | 32 | 43 |
12. Crystal Palace | 32 | 43 |
13. Everton | 32 | 38 |
14. M. United | 32 | 38 |
15. Tottenham | 32 | 37 |
16. Wolves | 32 | 35 |
17. West Ham United | 32 | 35 |
18. Ipswich Town | 32 | 21 |
19. Leicester City | 32 | 18 |
20. Southampton | 32 | 10 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Barcelona | 31 | 70 |
2. Real Madrid | 31 | 66 |
3. Atletico Madrid | 31 | 63 |
4. Athletic Bilbao | 31 | 57 |
5. Villarreal | 30 | 51 |
6. Real Betis | 31 | 48 |
7. Celta Vigo | 31 | 43 |
8. Mallorca | 31 | 43 |
9. Real Sociedad | 31 | 41 |
10. Rayo Vallecano | 31 | 40 |
11. Getafe | 31 | 39 |
12. Osasuna | 31 | 38 |
13. Valencia | 31 | 37 |
14. Sevilla | 31 | 36 |
15. Espanyol | 30 | 35 |
16. Girona | 31 | 34 |
17. Deportivo Alaves | 31 | 30 |
18. Las Palmas | 31 | 29 |
19. Leganes | 31 | 28 |
20. Real Valladolid | 31 | 16 |