100’den fazla otobüs yatırımı yapacağız

RÖPORTAJ: ERKAN YILMAZ - BARIŞ CAN BAŞKAN

2016 yılında Kamil Koç’un genel müdürlüğünü üstlenen Cengiz Doğan, sektörün son yıllarda yaşadığı tüm zorluklara rağmen geliştirdikleri yeni ve inovatif iş modelleri, müşteri odaklı yaklaşımlarla yükselen marka değeri ve iş ortaklarıyla “birlikte kazanım” esaslı çalışma modelleriyle şirketi sektörün zirvesine taşıdı. Sektörün en çok yolcu taşıyan firması haline gelen Kamil Koç, hedefini 2018 yılında 20 milyon yolcu ve 100’ü aşkın yeni araç yatırımı olarak belirledi. 

Kamil Koç Otobüsleri AŞ Genel Müdürü Cengiz Doğan ile sektördeki değişim dönemini, 2017 ve 2018 yılını, Kamil Koç’un hedeflerini ve mevzuat düzenlemelerini konuştuk. 

Bireysel otobüsçü havuzu küçüldü

“2017 değerlendirmesi öncesinde 2016 yılına bakma zorunluluğumuz var” diyen Cengiz Doğan, “2016 hiç de bizim beklediğimiz gibi geçmedi. Aslında çok iyi bir yıl olarak başladı. Ama yazın ortasında 15 Temmuz darbe süreci yaşanınca ülkenin kimyası değişti. Tabii, tüm sektör bu süreçten çok olumsuz etkilendi. Seyahatler ertelendi veya yapılamadı. 2016 yılını, her şeye rağmen, Kamil Koç olarak, hedeflediğimiz kadar olmasa bile büyüyerek kapattık. 17 milyon 500 bin civarında yolcu taşıdık. Ancak bunun ötesinde sektörün geleceğini ciddi şekilde etkileyen gelişmeler oldu. Biz 2016 yılının olumsuz etkilerini ve sonuçlarını daha çok 2017 yılında, 2016’nın kötü geçen yaz ve kış sezonu sonrası finansal güçlüklere dayanamayan bireysel otobüsçü tarafında yaşadık. Bireysel otobüsçü tarafında daralma yaşanacağını tahmin ettik ama bu kadar büyük seviyede olacağını düşünmedik. Hiç kimse de öngörmedi. Bireysel otobüsçü havuzu küçüldü. Kimisi tamamen sektörden çekildi. Bireysel otobüsçü tarafında daralmayı gördüğümüz ama büyüklüğünü tahmin edemediğimiz, bunun neticesinde koltuk arzını tam olarak talebe uygun yönetemediğimiz bir yaz sezonu yaşadık” dedi. 

Bireysel otobüsçüyü koruduk 

Bireysel otobüsçülerin azalmasının getirdiği olumsuzluklardan en az etkilenen firma olduklarını belirten Cengiz Doğan, “Herkesin aksine bireysel otobüsçüdeki bu daralmadan biz daha az etkilendik. Zira Kamil Koç’ta iş ortağıyla yaşama kültürü en üst seviyededir ve bu başarıyı yakalamamızın en önemli sebebi de iş ortaklarımızla kurduğumuz dengeli paylaşım ve bunun getirdiği karşılıklı inanç ve güvendir.  Kamil Koç ailesinin en önemli paydaşlarından olan bireysel otobüsçülerin bu sıkıntılı dönemde yanımızda olmasının temel sebebi gelir paylaşımlı çalışma modelimizin daha adil, sonuçları günlük takip edilebilir ve seferlerimizin daha dolu ve karlı olmasıdır. İş ortaklarımıza ihtiyaç duyduklarında her konuda destek olmak için şirket seferber olur, akaryakıt ve lastik dâhil maliyetlerini düşürmek üzere her türlü çözümü kendilerine sunarız. Sefer yapımız da son derece adildir. Biz seferleri sırayla yapıyoruz. Şirket arabası ve bireysel otobüsçü ayrımı yok. Herkes aynı sırayla seferini yapıyor, zararı da karlılığı da herkes birlikte, benzer şekilde yaşıyor. Hepimiz aynı havuzda dönüyoruz.  İş ortaklarımıza baktığınızda, gelirlerinin çok arttığını görürsünüz. Zaten sektörde ana problem, giderler ve paylaşım tarafında var” diye konuştu. 

2017 iyi bir yıl oldu 

Yazın filolarındaki otobüs sayısının 1300’ü aştığını belirten Cengiz Doğan, “Bunun sadece üçte biri bizim. Biz iş ortaklarımızla büyüyoruz. Bireysel otobüsçüdeki azalmaya rağmen 2017’de planlarımızın üzerinde otobüs yatırımı yapmadık. Kışın da 850 civarında otobüsle çalışıyoruz. Okulların yarıyıl tatili öncesinde bu 900 olacaktır. 400 civarında özmalımız var. 2017 yılında bir önceki seneye göre yüzde 8’in üzerinde büyüme elde ederek 19 Milyon yolcuya ulaştık. Sektörün mobilitesinin üzerinde bir büyümedir. Sektörde daralmaya rağmen iş ortaklarımız da iyi bir yıl geçirdi. İş ortaklarımızın, son beş yılda ülkenin içinde geçtiği süreç nedeniyle %40 civarında daralan kazançları, 2017 yılında biraz toparladı. Bireysel otobüsçülerin elde ettiği gelir, araç dolulukları çok önemli seviyede arttı. En azından bizde böyle. 2018’de iş ortaklarımızın gelirleri daha da artacak” dedi.

İş yapma modelimiz fark yaratıyor 

Araç doluluklarındaki artışlarda iş yapış modellerinin çok büyük etken olduğunu vurgulayan Doğan, “Doğru sefer planlamaları, reklam, ‘Sadakat Kart’, kalite yönetimi yoğun dönemde bölgeler arası araçları kaydırabilme kabiliyetimiz yolcu sayımızı büyük ölçüde arttırdı. Taleplerdeki iniş ve çıkışları iyi yönetebiliyoruz. Filo yapımız ve iş modellerimiz bu süreçlere uyumlu ve bu esnekliğimizle fark yaratıyoruz. Böylece pazar payımızda artıyor, kârlılığımızda” dedi. 

20 milyon yolcu hedefi 

Yolcu hareketliliğinde karayolunun aldığı payın giderek azaldığını, ancak 2017 yılında toparlanmanın başladığını belirten Doğan,  “Otobüsle taşınan yolcunun son 5-6 senedir toplam mobiliteden aldığı paydaki düşüş hızı  2017’de azaldığını ve 2018 yılında küçülmenin duracağını düşünüyorum. Bizim 2018 hedefimiz 20 milyonu aşmak. Birçok yeni projemiz var, baktığımızda bu hedefi aşabileceğimizi görüyoruz. Gelir açısından da yolcu açısından da 2017’den daha iyi bir yıl bekliyoruz” dedi. 

100’ü aşkın otobüs yatırımı 

Mevcut filonun bu yıl yetmeyeceğini ve yeni otobüs yatırımı yapacaklarını belirten Cengiz Doğan, “Filonun büyümesinin ne kadarının bireysel otobüsçü ile ne kadarının ise özmal yatırımıyla olacağını kestirmek bugün için güç olabilir. Ancak filodaki özmal araçlarımızın yenilemeleriyle birlite 100 otobüsün üzerinde bir hacimden söz edebiliz. Tabii bu yatırım satın alma, kısa dönem kiralama veya uzun dönem kiralama sistemi ile mi olur, ona bakacağız. Bakım paketleri, ikinci el değerleri, finansmanı, garanti süreleri alım tercihini belirleyen önemli unsurlar artık.” dedi. 

Dudullu’da tek olma 

3’üncü köprünün firmaları yeni çözümler bulmaya ittiği, Kamil Koç’un yeni bir çözüm arayışı olup olmadığı sorusuna Cengiz Doğan, “Biz ne Kurtköy ne de başka kalkış noktalarını uygun görmüyoruz. Anadolu akasındaki mevcut konumumuz ve hizmet yapımızdan memnunuz ve bunu geliştiren/büyüten projeler üreteceğiz. Şu anda Anadolu yakasının büyük bir bölümü Kamil Koç’u tercih ediyor ve yolcu potansiyelinin artığını görüyoruz. Anadolu terminali yapılana kadar da biz yerimizi değiştirmeyi düşünmüyoruz” şeklinde cevap verdi. 

Alibeyköy Terminali’nden memnunuz

Alibeyköy Terminali’nden de memnun olduklarını ifade eden Cengiz Doğan, “Alibeyköy’den aldığımız yolcu ve terminal hizmetlerinden son derece memnunuz. Yolcu sayımızda çok arttı. Başka modeller deneyen firmaların projeleri başarılı olsa bizim yolcumuz artmazdı” dedi.

İstanbul-İzmir çok hareketli 

Otoyol bittiğinde İstanbul-İzmir hattında çok ciddi hareketlilik olacak. Uçak yolcusunun önemli bir kısmı otobüse de yönelecek, otomobile de. Aynı durum Çanakkale tarafı için de geçerli.

Mevzuat 

Cengiz Doğan, Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ne yönelik de değerlendirmelerde bulundu:“Belgelerin ücretlerinin düşmesi sektöre girişin kolay olması açısından ve rekabetin dinamikliği açısından önemli. Bir özmala üç kiralık düzenlemesi, bugün için sektöre bir katkı sağlamaz. Çünkü bireysel giriş yok veya çok az. Önümüzdeki dönemde katkı sağlayabilir. Kamera zorunluluğu zor bir süreç, yönetimi de güç, yolcular da şikayet edebilir. Kamera,kaptanı görür şekilde olmalı bence. U-ETDS denetim sistemi ile yolcu listesi bildirme zorunluluğu konusunda, biz zaten iki yıldır e-biletdeyiz ve yolcu listesini bildiriyoruz. Buna kaptan ismini de ekleyerek yapabileceğiz. Sektör kayıt altına alındıkça konsolidasyon da hızlanacaktır.” ■