Grand Vizyon Turizm ve Kale Seyahat YK. Başkanı Ali Rıza Çelebi: Pandemiyi bıraktık, cezalarla mücadele ediyoruz

Röportaj: Erkan YILMAZ 

Grand Vizyon Turizm ve Kale Seyahat YK. Başkanı Ali Rıza Çelebi ile geçen yıl Ağustos’ta, Gelecek Otomotiv’de, 15 Sprinter için düzenlenen teslim töreninde tanıştım. Pandemi ile mücadelenin sürdüğü dönemde yatırım yapmasını Ali Rıza Çelebi, Taşıma Dünyası’na “Kriz dönemlerinde yatırım yapmayı seven bir firmayız. Herkesin malını satmak istediği dönemde biz mal almak için masaya oturuyorduk. Pandemi olmasaydı 2025 yılına yönelik, tamamı sıfır 150 araçlık bir filo oluşturma planı yapıyor olurduk” olarak açıklamıştı. Grand Vizyon’un Trakya’nın önemli firmaları arasında yer alan Kale Seyahat’i satın aldığını öğrenmiş, Ali Rıza Çelebi ile bu konuyu konuşmak istemiştim… Aradan 6 ay geçti ve yüz yüze olmasa da telekonferansla bir söyleşi yaptık.

Şikayete, ceza geliyor

Ali Rıza Çelebi, söyleşimize, yaşanan sıkıntıları aktararak başladı: “Pandemiyle birlikte zorlu kış sezonunu yaşıyoruz. Şu an bir hareket yok piyasada. İnsanlar batmamak için mücadele veriyor. Yol denetimlerinde görevliler, ‘kış lastiğinin amblemini göremiyorum’ diyerek ceza kesiliyor. Aynı plakaya, aynı konudan, aynı miktarda birer gün aralığı olan 28 ceza makbuzu geldi. 28 ceza 1000 TL’den 28 bin TL. ‘Bu yüzden mutsuzum, hem de inanılmaz mutsuzum. Bu iş böyle yapılamaz. Pandemiyi bıraktık, cezalarla uğraşıyoruz. Bu sadece Grand Vizyon veya Kale Seyahat olarak bize uygulanmıyor. O bölgeye çalışan diğer firmalar da bu cezalarla karşılaştı. Bazen yoğun bir pişmanlık duyuyorum, adeta bütün malı satıp bu işi bırakasım var. Gururuma dokunuyor” dedi.

Yüzde 50 dolulukta

Ali Rıza Çelebi, o kadar dolu ki, “Bu yüzde 50 doluluk kısıtlaması kalkmazsa sektörümüzün geleceği yok. ‘Uçakla gittiğinde virüs kapmazsın, otobüsle kaparsın’ algısı oluşturuluyor. Kısıtlama, insanları otobüsle seyahat konusunda da endişeye düşürüyor. Üstelik uçakla Antalya 150 lira, nasıl mücadele edeceksiniz” diye yakınıyor. Yatırım yapanın da kalmadığını, eskiden 30 araçlık teslimat törenleri yaşanırken artık 3-5 araçlık teslimatlarla gün doldurulduğunu söylüyor: “İşin hükmü kalmadı, zorlaştı. Bu araç fiyatları ile sektöre girebilecek bireyselci de kalmadı. İş hareketlendiğinde bu sefer firmalar çok ciddi şekilde araç bulmakta zorlanacaklar. İşsizlikte araç ihtiyacının yüzde 30 fazlası var. İş olunca mevcut araçlar yetmeyecek. Haksız mıyım, insanlar araç fiyatları bu kadar yüksekse niye bu sektöre girsinler.” 

Ali Rıza Çelebi: Mercedes-Benz Türk ile 25 araçlık Tourismo yatırımına yönelik görüşmeler yapıyoruz. Şartlar uygun olursa yapacağız.

Kamil Koç işbirliğinde, iki taraf da memnun

Bütün zorluklara rağmen filoda küçülmeye gitmediklerini açıklayan Ali Rıza Çelebi, “Kale Seyahat filomuza Kamil Koç’tan 21 araç kiraladık. Şu an filoda 70 büyük otobüs hizmet veriyor. Kamil Koç ile işbirliğimiz çok verimli. Bu işbirliği kısa vadeli de değil. Kamil Koç da bende bu işbirliğinden çok memnunuz. Giderleri birleştirmiş, gelirleri de paylaştırmış olduk. Bütün operasyonlarda müşteri memnuniyetimiz çok yüksek. Bundan daha güzel bir şey olamaz. Biletlerimiz Kamil Koç olarak kesilip, hat Kale Hat olarak devam ediyor. İnternet bilet satış oranlarımız uzun hatlarda yüzde 40, kısa hatlarda yüzde 15 oranlarında. Kamil Koç işbirliği ile çok daha fazla uzun hatlara gitmeye başladık. Batı Karadeniz’in tamamına, Sinop’a, Ordu, Rize, Artvin’e kadar hatlarımız var. Ege’de İzmir-Bursa-Balıkesir-Akhisar-Manisa hattımız çalışıyor. Van’a sefer düzenlemeye başladık. Trakya’yı Van’a ilk biz bağladık. Çorum’u, Ankara’yı bağladık. Gitmediğimiz şehir çok az kaldı” dedi.

Tek biletle her yere…

Ali Rıza Çelebi, ‘Kale Seyahat ve Kamil Koç işbirliğini yolcu nasıl karşıladı’ sorumu da cevapladı: “İlk 3-4 gün bir şaşkınlık gözledik. Ondan sonra Kale’ye olan güven, alışkanlık öne çıktı. Tahmin ettiğimizin de ötesinde sadık bir müşteri grubumuz olduğunu gördük. Kamil Koç gibi ulusal bir firmanın iş ortağı olmanın avantajlarını görüyoruz. Şimdi aktarma sistemleri var. Yolcularımızın, uçak biletinde olduğu gibi, Türkiye’nin her yerine,istediği saatte, tek biletle ulaşma imkanı var..” 

Maliyetler arttı, bilet fiyatları artmadı

Maliyetlerin çok arttığını belirten Çelebi, “Personel,elektrik, su, doğalgaz maliyeti çok yükseldi.Belediyeler kiralarda, geçici süreyle indirime gitti ama biraz geç kalındı. Araçların yedek parçalarında yüzde 300 artışlar var. Geçen yıl 2 bin 200 liraya aldığımız parçayı şu an 8 bin TL’ye alıyoruz, parça hemen tedarik de edilemiyor. Mazotun litresi, bildiğiniz gibi çok yükseldi. Bu maliyet artışına rağmen bilet fiyatlarına çok dokunulmadı. Kısa hatlarda artış olmadı, uzun hatlarda ise çok cüzi artışlar oldu. İzmir 120 liraydı 130 lira oldu. 25 kişi ile gidiyorsunuz. 250 lira fark oldu. Ama köprü ve otobana 1000 lira öderken 1500 lira ödemeye başladık. Köprünün artışını bilet fiyatlarına yansıtamadık. Yüzde 50 doluluk tam sağlandığında maliyeti kurtarabiliyoruz ya da 100-200 lira zarar ediyoruz. İzmir hattında,arabaya 4 bin 600 lira para kalır. 1550 köprü ve otoban, 2200 lira gidiş-geliş yakıt tüketimi var, 250 lira ikram, otogar giriş çıkışları 550 lira,kaptana vereceğiniz maaşa para kalmadı” dedi.

Umutlanmak istediğimiz 

Ali Rıza Çelebi, “Şunu açıkça söylemek isterim ki, umutlanmak istediğimiz için umut var. Yoksa bu matematikle umutlanmak ne mümkün. Biz İzmir biletini 200 lira yapabilir miyiz? Yapamayız. Bitti. Umutlandığımız nokta aslında umutsuzluk. Beynimizi, ruhumuzu, kendimizi rahatlatıyoruz. Umutluyuz” dedi.

Şehirlerarasına geç kaldık

Yaşanan bütün zorluklara rağmen şehirlerarasına adım atmaktan hiçbir zaman pişmanlık duymadığını belirten Ali Rıza Çelebi, “Hep uzun vadeli baktığımız için geç bile kaldığımızı düşündük. Turizm tarafında insanlar bütün resme bakıyorlar; şehirlerarası böyle değil, yapılabilirliği daha fazla. Ama kazanç anlamında turizm tarafı daha mantıklı. Ama işletme olarak riski dağıtma şansını yakalıyorsunuz” dedi. ■