MAPAR Başkanı Yalçın Şahin: 2021, 2020’den kötü olmayacak

RÖPORTAJ: ERKAN YILMAZ

MAPAR Yönetim Kurulu Başkanı Yalçın Şahin ile bu yıl, Şubat ayında, bir araya gelmiş ve çok özel bir söyleşi gerçekleştirmiştik. “Yüzde 50 peşinatı olmayan otobüs almasın” sözünün yer aldığı röportaj, sektörde araç alımını belirleyen en önemli süreçlerden biri haline gelmişti. Yalçın Şahin ile 10 Aralık 2020’de tekrar bir araya geldik hem 10 aylık süreci hem de gelecek beklentilerini konuştuk.

Otobüs değerlendi

2019 yılını taşımacıların memnun şekilde geride bıraktığını ve yıla yoğun siparişlerle başladıklarını belirten Yalçın Şahin, “Nisan ayında, biz 60 adet sıfır otobüs satmıştık. Bu süreçte ikinci ele de yoğun bir talep oldu. 900 bin TL olan bir otobüs, 1 milyon 150 bin TL oldu. 2020’nin 8’inci ayına kadar ikinci el otobüsler, fiyatlarının olması gerekenden yüzde 20 daha fazla değerlendi. Şu anda ise ikinci el otobüs fiyatları yüzde 15 civarında düştü. 1milyon TL civarında olan bir otobüs 850 bin TL oldu. Bana göre de olması gereken buydu. Ancak daha sonra kurlarda yaşanan artışla birlikte otobüs fiyatları 2 milyon 250 bin TL’ye kadar çıktı. Şu an ikinci el değerleri aşağıda kaldı” dedi. 

Araç satmanın zamanı değil 

“Şu anda piyasada iş yok, herkes aracını satmak istiyor ancak aracı satmanın zamanı da değil” açıklamasını yapan Yalçın Şahin, “Şubat ayında, ‘yüzde 50 peşinatı olmayan otobüs almasın’ demiştim. Şimdi de 2021 yılında yeni araba alan adam para kazanamaz diyorum; bu faiz ortamında, bu ağır maliyetlerle. Şu an, birisi sıfır otobüs alıyorsa, doğru yatırım yapmıyor. Bu kadar net. Bir otobüsle yılda en iyi dönemde kazanılan para 250-300 bin TL para. Şu an ise hiçbir ticaret yapmadan otobüsten kazanacağın paradan çok daha iyi faiz geliri var” dedi.

Kiralama modelleri gelişecek

2021 yılında otobüs veya kamyon kiralama modellerinin daha da gelişeceğini düşündüğünü belirten Yalçın Şahin, “Ben bundan sonra, otobüs ve kamyonda kiralık sürecinin daha da büyüyeceğini düşünüyorum. Para çok büyük bir değer oldu. Vade olarak da maliyeti çok pahalı. Eski kira ücretleri ile araç bulmak mümkün olmayacak. Herkes yaptığı sözleşmelerdeki şartları iyi inceleyecek, hesabını daha iyi yapacak. Artık araç fiyatları çok arttı. Eldeki malın kıymeti bilinecek. Herkes malına iyi bakacak, iyi şoför seçecek. Haksız rekabet yapmayacak. Bilet fiyatları doğru olacak. Hep beraber doğru adımları atarsak bu sektör çok büyük yerlere gelecek. 2005-2020 arası sektörün en zor dönemi oldu. Hep söyleniyor ya, hiçbir şey eskisi gibi olmayacak, ben de diyorum ki, her şey daha iyi olacak. Sektörde ayıklanma olacak, işini doğru şekilde yapanlar kalacak, diğerleri ayrılmak zorunda kalacak. Bu araba hiç kaza yapmayacak, lastiği hiç eskimeyecek sanıyor, ama bir kaza yaptığında iki ay araç çalışamadığında yıkım oluyor. Her otobüsün 70-80 bin TL HGS, OGS borcu çıkıyor. Bunlar cezalarla katlanıyor, otobüsü elinden gidiyor işte hesabını iyi yapamadığı için otobüsçü batıyor. Bireysel otobüsçüyü zarar ettiren iş süreci olmayacak, çünkü bireysel otobüsçü kalmadı. Firmalar kendi özmalları ile zarar etme riskini göze alamayacak” dedi 

En iyi ekonomik çözüm 

Tüm zorluklara rağmen 2021’in 2020’den daha kötü olmayacağını savunan Yalçın Şahin, “Aşı ile ilgili olumlu haberler geldikçe seyahatlere olan talep de artacak. Bir kere herkes pandemi sürecini deneyimledi ve neleri yapması veya yapmaması gerektiğini öğrendi. Tüm ulaşım modları içerisinde otobüs ekonomik olarak en iyi çözüm olmaya devam edecek. Havayolları çok ciddi zararlar yaşıyor. Devlet desteğiyle ayaktalar. Bu süreçte binek otomobil alanlar, bence hesaplamalarını çok iyi yapmadılar. Kötü giden ekonomik yapı içerisinde binek otomobille seyahat, otobüsle seyahatin daha üstünde bir maliyet oluşturacak. İnsanların korkusu geçtikçe de otobüse yönelim artacak” dedi. 

Mevcudu korumak önemli 

Gürsel Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Levent Birant’ın Taşıma Dünyası’na verdiği röportajı okuduğunu ve onun ‘2021 yılında mevcudu koruyabilirsek ne mutlu bize’ düşüncesini çok doğru bulduğunu belirten Yalçın Şahin, “Kesinlikle aynı fikirdeyim 2021 yılında pozisyonumuzu koruyabiliyorsak, mevcut mallarımızı kaybetmiyorsak benim için de hakikaten çok mutlu bir yıl olmuş olur. Bu da ancak hesabını iyi yapanlar, doğru çalışanlar ve banka borcu da olmayanlar için mümkün olabilir” dedi.

2019 seviyesi 2023’ten önce olmaz

Şahin, 2019 yılı seviyelerine dönmenin ve kayıpların sarılmasının zaman alacağını da vurguladı: “2023’e kadar eski seviyelere dönmek çok mümkün değil. Dünyada ekonomik durum daha önce toparlanabilir ama ülkemiz için ben 2023’ten önce bunu görmüyorum.” 

550 civarında otobüs satışı 

Bu yıla yönelik daha önce 600 dolayında bir otobüs satışını tahmini yaptığını belirten Yalçın Şahin, “500-550 arasında kapanır düşüncesindeyim. 600 olmayacak. Geçen yıl 300 otobüs satıldığı bir süreçte 2020’de 550’ler civarında bir otobüs satışı oldu. Ama 2020 iyi satış yaptığım, ama yaptığım işten memnun olmadığım, pişman olduğum bir yıldır” dedi.

Doğru satıcılık

Müşterilerinin kötü gününde de iyi gününde de her zaman yanında olduğunu belirten Yalçın Şahin, “Otobüs sektöründe hiç kimse ‘Yalçın Şahin bana mevcut riskleri anlatmadan araba sattı’ diyemez. Kalıcılığımız da orada. Sizin yaşamanız lazım ki, ben de yaşayabileyim. Ben müşterimi yaşatacağım ki, o benim ileride değerimi bilecek. Doğru satıcılık böyle. İşin yoksa yolcun yoksa her şey boş. Hep arabayı işe almayın, işe araba alın derim. Bugün geldiğimiz noktada; düşük faizle, ucuz fiyata araba alındı. Ama yolcu yok, araba yattı. Birçok firma o günkü koşullarda aldığı araç kredisini ödemekte zorlandı, aracı satmaya çalıştı. İflas erteleme aldı. Maalesef haklı çıktım, keşke çıkmasaydım. Karşı taraflara güvendiler ve yaptıkları kontratların doğru olmadığını gördüler. Her zaman müşterilerimizle yan yana olduk, ‘sen arabayı aldın, bana ne’ demedik. Gücümüz yettiğinde geri araba aldık, kirasını ödeyemeyene süre uzatımı verdik. Uzlaşmak isteyen her müşterimize makul çözümler bulduk” dedi. ■

ÖNE ÇIKANLAR... ÖNE ÇIKANLAR... ÖNE ÇIKANLAR...

2020 kapanışı

2020’yi ya kafa kafaya kapatacağız ya da yüzde 10 zarar ederek kapatacağız. Son 3 aylık veriler çıktığında bunu göreceğiz. Biz bu süreçte hiç eleman çıkarmadık. Kendi ayrılmak istemediği takdirde bütün personelimizi koruduk. Her personele maaşı tam ödendi. 

TEMSA ve ZF işbirliği
Pandemi nedeniyle  zor bir yıl oldu, ama her iki işbirliğinden de çok memnunum. ZF servis yatırımımızı tamamladık. ZF’nin kendisinde olan test cihazı Türkiye’de sadece bizde var. 

2023’e kadar yatırım düşünmüyorum
2023 kadar Milli Piyango çıkmazsa, çok düşeş bir durum olmazsa yatırım düşünmüyorum, mevcudu korumayı düşünüyorum. Ama 2021’in 2020’den kötü olacağını düşünmüyorum. Eğer 2019’da gelen turistin yarısı gelse uçarız. Ama tekrar söylüyorum, kimsenin batması istemiyorum. İşini garantilemeden yeni yatırım yapan hata eder. İkinci el alacaksa da cebine göre almalı. 

2021’de toplam otobüs pazarı 
Ekstra bir şey olmazsa 3 markanın toplamı 400’ü geçmez. Burada aşı ile ilgili çok olumlu sonuç alınır, seyahatler eski düzenine kavuşursa alım artabilir. Ancak faizlerin düşmesi de gerekiyor. Ben 2021’de faizlerin düşme şansı olduğunu düşünmüyorum. 

Araç içi virüs temizleme 
Birçok ürün söylendi, sprey, klima sistemi gibi; hepsi bana göre boş şeyler. 3 markamız da dünya değeri markalar. Milyonlar yatırıyorlar Ar-Ge çalışmalarına, onlar bir açıklama yapmadığı takdirde hepsi hikaye. 

Otobüs dönüşüm işi
Eski otobüsleri yenileme işlemlerinden çok memnunuz. Biz hem Türkiye ekonomisine hem de sektöre katkı sağlıyoruz. Bir aracın ömrünü 20 yıla, 30 yıla çıkartıp, doğru servis hizmeti verebilirsek çok ciddi katkı sağlamış olacağız. 

Lojistik büyüyecek
Kamyon satışları, panelvan, küçük ticari araçlar bunların satışı ve hareketliliği artacak. Belki biz de önümüzdeki süreçte hafif ticari araç kiralaması yapabiliriz. 

Yalçın Şahin ile söyleşimizi Başakşehir, İkitelli OSB’deki Hıdır Usta İstanbul Merkezinde gerçekleştirdik. ERKAN YILMAZ