Pazarın Kazananı Olacağız
Kâmil Koç Genel Müdürü Kadir Boysan ile çok geniş ve içeriğiyle çok önemli olduğuna inandığımız bir söyleşi gerçekleştirdik. Flixbus şirketinin Kâmil Koç’u satın alışının ardından ilk söyleşi olması da ayrıca bu röportajı çok önemli kılıyor. Kadir Boysan, sorduğumuz tüm soruları içtenlikle cevapladı. Yayınımıza gösterdiği ilgi nedeniyle de teşekkür ediyoruz.
RÖPORTAJ
30.07.2020, 11:02 20.09.2020, 15:27
Taşıma Dünyası
ÖPORTAJ: ERKAN YILMAZ
Kâmil Koç Genel Müdürü Kadir Boysan, “Sahaya çıktığımız ilk gün söyledik ve ilk gün de yapmaya başladık. Biz ‘kazanan’ takımız. Biz bu pazarın kazananı, büyüyeni ve galip geleni olacağız. Bizimle birlikte kazanacak ve büyüyecek iş ortaklarımız olacak.
Kâmil Koç Genel Müdürü Kadir Boysan, “Sahaya çıktığımız ilk gün söyledik ve ilk gün de yapmaya başladık. Biz ‘kazanan’ takımız. Biz bu pazarın kazananı, büyüyeni ve galip geleni olacağız. Bizimle birlikte kazanacak ve büyüyecek iş ortaklarımız olacak.
Artvin Ses ile yaptığımız bu işbirliği daha önce yapılan Kâmil Koç’a katılımlardan farklı.
Burada iş ortağımızın işini muhafaza ediyoruz, maliyetini düşürüyoruz ama yolcusunu ve otobüs sayısını arttırıyoruz. İş ortağımız artık Kâmil Koç’ta mal sahibi oluyor, ortak oluyor. Farklı bir bakıştır, çalışma şeklidir.
Benzer işbirliklerini yapmaya devam edeceğiz. Türkiye’nin 81 ilinde onlarca yeni iş ortağımızla bugün gidemediğimiz illere de gideceğiz. Yaygınlığımızı artıracağımız işbirliklerini zaman içerisinde birer birer açıklayacağız.
.jpg)
Kadir Boysan
SON BİR YILLIK SÜREÇ
SON BİR YILLIK SÜREÇ
■ Kâmil Koç’un Flixbus şirketine satışının gerçekleşmesinden bugüne neredeyse 1 yıla yakın bir süre geçti. Bu süreci değerlendirmeniz mümkün olur mu?
- Merhaba, Öncelikle Taşıma Dünyası’na ve size teşekkür ederim. Gazeteniz sektörün gelişmesi için öncü rollerden birini oynuyor. Hem sektörü yakından takip etmemizi sağlıyor, hem de tüm oyuncuların birbiriyle iletişim halinde olmasını sağlıyorsunuz.
Dünyada şehirlerarası ve ülkelerarası otobüs işletmeciliğinin lideri, 31 ülkede faaliyet gösteren Flixbus’un Türkiye’nin açık ara en büyük otobüs işletmecisi Kâmil Koç’u alması çok önemli bir gelişme öncelikle. FlixBus’ın bu kararı Türkiye’nin geleceğine, hızla büyüyen ekonomisine güvendiğinin kanıtıdır. FlixBus’ın Kâmil Koç’u satın alması Türkiye’de 2019 yılında gelen en büyük Doğrudan Yabancı Yatırımlardan (FDI) biridir. Ayrıca bu satın alma Alman şirketin Türkiye’nin şehirlerarası otobüs işletmeciliği sektörüne ve bu sektörün lideri ve en büyüğü Kâmil Koç’a güvendiğinin de en büyük göstergesidir.
Satın alma işleminin üzerinden yaklaşık 9 ay geçti. Bu dönemi Flixbus ve Kâmil Koç olarak son derece verimli şekilde kullandık. Öncelikle Kâmil Koç olarak tüm pazarlarda başarıya ulaşan Flixbus sistemini ve pazarlarını inceledik, anladık. Flixbus da aynı şekilde Türkiye pazarını ve Kâmil Koç’un çalışmasını, sistemlerini tüm detaylarıyla inceledi, içselleştirdi. Türkiye’de Kâmil Koç’un liderliğini perçinleştirmek, en iyi hizmet kalitesini daha da artırmak için ortak çalışmalarımızı yaptık, planlarımızı oluşturduk. Bugün itibariyle Flixbus ve Kâmil Koç son derece ahenk içerisinde çalışıyor, güçlerini birleştiriyor. Birlikteliğin olumlu sonuçlarını her gün hem yolcularımız hem de iş ortaklarımız görmeye başladı. Ama henüz bu yolun başındayız. Her gün bu ortak gücün etkisini hissedeceğiz, göreceğiz ve tecrübe edeceğiz.
FARKIMIZ VERDİĞİMİZ HİZMET
Flixbus şirketinin Avrupa’daki çalışma biçiminden esinlenenler Türkiye’de çalışma biçiminize yönelik birçok efsaneler üretmeye başladılar. Resmi bir açıklama olmamasına rağmen (host, hostes, muavin çalıştırılmayacağı, ikram olmayacağı, biletlerin internet üzerinden değişken fiyatlardan satılacağı, hatta koltuk numaralarının da olmayacağı yönünde birçok haberler yapıldı) bunlar da sektör içinde çok konuşuldu… Herkes konuştu, ama şimdi sizin açıklamalarınızdan çalışma biçiminizi öğrenmek istiyoruz. Kâmil Koç bu konularda ne gibi farklılıklar getirdi, getirecek?
Öncelikle şunu söylemek isterim, Kâmil Koç yolcuları bu tür “aslı olmayan haberlere” itibar etmemektedir. Kâmil Koç’un bugün sayısı 1000 civarında olan “günlük tüm seferlerinde” ikram dağıtılıyor, hostlarımız yolcularımıza hizmet ediyor. Tüm yolcularımız otobüste koltuğunu “görerek” seçmektedir. Bütün biletlerimiz, ülkemizin yönetmelikleriyle de uyumlu olarak koltuk numarasıyla satılmaktadır. Biz hizmete odaklı olarak iş ortaklarımızla farkımızı yolda, yolcuya verdiğimiz hizmetle ortaya koyuyoruz, koymaya devam edeceğiz. Bizimle birlikte çalışan, araçlarını çalıştıran işletmecilerimizle, acentelerimizle büyüyeceğiz.
TÜRKİYE VE AVRUPA’DAKİ OTOBÜSÇÜLÜK
■ Yerel çalışma biçimi ile Avrupa’daki sistem arasında ne gibi farklar bulunuyor?
- Aslında otobüs işletmeciliğinin temel prensipleri hem Türkiye’de hem Avrupa’da aynı. Bu prensiplerin önde gelenleri şunlar:
* Yeni model, konforlu otobüs filosu
* Dinamik sefer planlaması ve yönetimi
* Rekabete, yolcunun satın alma gücüne ve alternatif taşıma araçlarının fiyatlarına göre dinamik fiyatlama
* Yaygın satış ağı
Avrupa ile aramızdaki fark bu temel prensipler uygulanırken seçtiğiniz yöntem ve teknolojiler. Örnek vermek gerekirse… Avrupa’da şoförlerin kullandığı özel tasarımı yapılmış bir uygulama ile sefer, otobüs ve yolcularla ile ilgili gerekli tüm bilgi alışverişini ve iletişimini tek bir telefon görüşmesine, kağıt çıktıya gerek kalmadan yapabiliyorsunuz. Avrupa’da yine özel geliştirilmiş kayıp eşya takip sistemiyle hem yolcu memnuniyeti sağlanıyor hem de maliyetleri düşürüyorsunuz. İşte bu ve benzeri yüzlerce teknolojik ve süreçsel / yöntemsel iyileştirmeyle Türkiye’nin şehirlerarası otobüs işletmeciliğinde hem kaliteyi arttırmak hem de aynı anda maliyetleri düşürmek mümkün olacak
BÖLGESEL YENİ İŞBİRLİKLERİ
■ Son dönemde bölgesel işbirliklerine yönelik adımlar attınız. Artvin Ses Seyahat ile güç birliğine gittiniz. Bu, daha önce de Kâmil Koç’un yaptığı bir çalışmaydı. Bu yeni işbirliği bir farklılık içeriyor mu? Artvin Ses Seyahat gibi yeni bölgesel işbirliğine yönelik adımlar atma planınız var mı?
- Sahaya çıktığımız ilk gün söyledik ve ilk gün de yapmaya başladık. Biz “kazanan” takımız. Biz bu pazarın kazananı, büyüyeni ve galip geleni olacağız. Bizimle birlikte kazanacak ve büyüyecek iş ortaklarımız olacak. Biz iş ortaklarımızla varız, var olmaya devam edeceğiz. Artvin Ses ile yaptığımız bu “kazan-kazan” işbirliğinin en güzel örneklerinden biridir. Artvin Ses otobüsleri ve Artvin’deki otogar ve bilet satış noktalarıyla gelmiştir, Kâmil Koç olarak biz de Türkiye’nin her ilinde var olan 600’a aşkın satış noktalarımızdan Artvin Ses otobüslerine bilet kesiyoruz, Türkiye’nin en çok otobüs bileti satan web sitesinde (Kâmilkoc.com.tr) Artvin Ses biletleri satıyoruz. Birlikte büyüyoruz.
Ben, her gün Artvin Ses otobüslerinin doluluğunu takip ediyorum, artırmak için Flixbus kaynaklarını kullanıyorum. Burada her gün daha iyi daha ileriye gitmek için çalışan bir beyin takımı, artık Artvin Ses için de çalışıyor. Bu işbirliği daha önce yapılan Kâmil Koç’a katılımlardan farklıdır. Burada iş ortağımızın işini muhafaza ediyoruz, maliyetini düşürüyoruz ama yolcusunu ve otobüs sayısını artırıyoruz. İş ortağımız artık Kâmil Koç’ta mal sahibi oluyor, ortak oluyor. Farklı bir bakıştır, çalışma şeklidir.
Benzer işbirliklerini yapmaya devam edeceğiz, Türkiye’nin 81 ilinde onlarca yeni iş ortağımız ile bugün gidemediğimiz illere de giderek yaygınlığımızı artıracağımız işbirliklerini zaman içerisinde birer birer açıklayacağız.
YENİ HATLAR
■ Ankara ve Ege hattında yeni bir hat anlayışı hayata geçirdiniz. Ankara hattına “mavi hat” denilirken, Ege’de siyah otobüslerle bir hat çalışması yapıldı. Bu renklendirme sürecini ve yapılanmayı biraz açar mısınız, ne gibi farklılıklar içeriyor? Yeni renklerle hat düzenlemeleri görecek miyiz?
- Biz yerel bir otobüs şirketiyiz. Yerel şoförlerle, hostlarla, otogar ve bilet satış noktası çalışanlarıyla hizmet ediyoruz. Yerelliğimizi özellikle en çok yolcu taşıdığımız Ege ve Ankara hatlarımızda ön plana çıkarmak, yolcumuza anlatmak ve hissettirmek istedik. Otobüslerimizi yeniledik, hostlarımızı ilave eğitimden geçirdik, ikramlarımızın hem çeşidini hem de miktarını artırdık. Bizi seçen yolcularımıza bir nevi teşekkür ettik. Yolcularımıza konforlu bir seyahat deneyimi sunacak yeni hatlar her zaman gündemimizde olacaktır. Gelen projeleri değerlendiriyoruz.
■ Kâmil Koç’u satın almanızın hemen ardından koronavirüs süreci başladı ve taşımacılık sektörü de en çok olumsuz etkilenen sektörler arasında yerini aldı. Siz süreç başladığınızda ne düşündünüz, hangi adımları attınız ve önlemler aldınız? 2020 hedeflerinizi hangi seviyelerde planlamıştınız? Hangi noktadasınız?
- Öncelikle Koronavirüs pandemisi ile hem insanlık hem ülkemiz açısından zor, bilinmeyen bir sürece girdik. Bu nedenle kaybettiklerimize Allah’tan rahmet, hasta olanlara acil şifalar diliyorum.
Kâmil Koç olarak bu dönemi her hizmetimizi, otobüsümüzü, her sürecimizi yeniden değerlendirme fırsatı olarak gördük. Otobüslerin durduğu 2 ay boyunca biz durmadık. Yaklaşık 30’a yakın proje ile yenilendik. Daha güçlü, daha çevik, daha iş ortağı destekleyen ve daha müşteri odaklı olarak otobüslerimizi 1 Haziran’da yeniden yürütmeye başladık.
TAVAN FİYAT VE YÜZDE 50 UYGULAMASI
■ Koronavirüs sürecinde alınan kararlar çok tartışıldı. Tavan fiyat uygulamaları, yüzde 50 doluluk şartı… Otobüsçüler havayolu ve şehiriçinde olmayan yüzde 50 doluluk şartının şehirlerarası otobüsçülükte olmasının bir haksızlık olduğu yönünde değerlendirmelerde bulundular. Tavan fiyat uygulamaları ve yüzde 50 doluluk şartı konusunda sizin düşünceleriniz neler? Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak sözünü siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
-Devletin bu zor ve öngörülemeyen süreçte neden tavan fiyat uygulaması ile kapasite limiti getirdiğini biliyoruz, anlıyoruz. Ama otobüs taşımacılığı sektörü kendi rekabeti, dinamik yapısı ve yüz yılı aşkın gelenekleriyle o günlerde bu kararlar alınmasaydı da fiyatları dengeleyecekti, kapasite kısıtlama uygulamasını da değerlendirecekti. Ben bu sektörün yolcusu için en iyisini yapacağına, bunu yapmak için yarışacağına yürekten inanıyorum.
Bugün geldiğimiz durumda tavan fiyatının ve kapasite sınırlamasının da kalkmasını bekliyoruz. Sektör kendi dinamikleri içinde uygulanan kararlardan daha iyisini yolcusuna sunacak güçtedir. Söylediğiniz gibi havayollarında ve şehiriçi taşımacılığında kapasite kısıtlaması yokken sadece şehirlerarası otobüsler için uygulanması da tutarlı olmuyor.
AVRUPA’DA PANDEMİ UYGULAMALARI
■ Koronavirüs sürecinde toplu taşımaya yönelik alınan kararları değerlendirdiğinizde Türkiye, Avrupa’daki çalışma biçiminden farklılıklar içeriyor mu? Bizi bu konuda aydınlatmanız mümkün olabilir mi?
- Korona Pandemisi ile ilgili yaklaşımlarda Avrupa ülkeleri bir bütün olarak hareket etmedi. Örneğin İtalya, İsveç ve Almanya çok farklı yaklaşımlarla mücadele etti, farklı sonuçlar aldı. Avrupa içerisinde, farklı ülkelerde ulaşım sektöründe de farklı yaklaşımlar var. Kapasite sınırlaması 1-2 ülkede var ama çoğunda bulunmuyor. Tavan fiyat uygulamasını da duymadım. Avrupa’da temel prensip ulaşım sektör oyuncularının doğru yaklaşımı bulacağı ve uygulayacağı üzerine kurulu.
DENGEYİ BULMAK ZAMAN ALACAK
■ Koronavirüs süreciyle birlikte turizm taşımacıları da bir umutla şehirlerarasına yöneldiler; bunun da bir arz talep dengesizliği yarattığı ifade ediliyor. Bilet fiyatlarının tavan fiyatının da çok altında kaldığı ve rekabet düzeyinin çok yüksek olduğu dile getiriliyor. Sizin değerlendirmenizi alabilir miyiz?
- Pandemi ile birlikte ciddi bir talep düşüşü yaşandı. Sadece bizim sektörde değil, hemen hemen her sektör yaşadı, yaşıyor. Arz talebin böylesine bir talep şoku yaşadıktan sonra yeniden dengeyi bulması zaman alacaktır. Bugün sektörümüzde hem fazladan otobüs arzı vardır hem de sürdürülemeyecek seviyede bir fiyatlama devam etmektedir. Biz arz fazlasının ve neredeyse maliyet altında kalan fiyatlamanın uzun bir süre daha devam edeceğini öngörüyoruz. Bu nedenle bu dönemde hem yolcumuza kaliteli hizmet vermeğe devam etmek hem de finansal planlarımızı uzun vadeli zorluklara göre yapmak durumundayız.
DEĞİŞİM SAHADA OLUŞUR
■ Sektörde değişimin gerekliliği konuşulurken, sektörün bu değişime direndiği de dile getiriliyor, maliyet kalemlerinin azaltılması isteniyor ve acente yükü ile servis yükünden bahsediliyor. Sizin bu konudaki düşünceniz nedir? Biletlerinizin ne kadarı internetten satılıyor? Acentelere yönelik bir yapılanma adımı olacak mı? Ücretsiz servislerin bölgesel ölçekte gerekliliğinin değerlendirilmesi ve bu yönde kaldırılıp kaldırılmamasının konuşulması üzerine fikirler dile getiriliyor. Sizin düşünceniz nedir?
YENİDEN FAALİYETE GEÇEN FİRMALAR
■ Bir süre önce sektördeki yolculuklarına ara vermiş firmalar hem de koronavirüs sürecinde yeniden faaliyete geçtiler… Sizin bu konudaki düşünceniz nedir? Rekabetin büyüyeceği yönünde endişeleriniz var mı?
- Rekabetin yolcularımız için yararlı olduğunu ve bizim verdiğimiz hizmetin kalitesini de daha yukarı taşıdığını düşünüyorum. Özellikle bu zor dönemde yeniden faaliyete geçme cesaretini gösteren değerli şirket sahiplerine ve yöneticilerine “kolay gelsin” diyorum.
EKSPRES SEFERLER VE TERMİNALLER
■ Ekspres sefer yönünde çalışmanız var mı? Terminaller noktasında bir yapılanma planınız var mı?
Bizim halen ekspres seferlerimiz var:
YATIRIMLARIMIZ DEVAM EDECEK
■ Özmal kiralık araç yapısı şu an 1/3; bunun daha da artırılması isteniyor. Sizin bu konudaki düşünceniz nedir? Kâmil Koç özmal yatırımı yapacak mı? Bu yıl ve gelecek yıl otobüs filonuzdaki değişim ve yatırım süreci nasıl olacak?
- Öncelikle Kâmil Koç, verimlilik odaklı bir firma. Bu nedenle etkin ve verimli büyümek ana stratejimiz. İstikrarlı bir şekilde büyüyor, otobüs yatırımlarımıza devam ediyoruz. 2021 yılında da bu yatırımlar devam edecektir. Kâmil Koç özmal otobüsleri yenileme sürecine girecektir. Kotadan bağımsız olarak otobüs filomuzun yenilenmesini yolcumuza sunacağımız konforun önemli bir parçası olarak görüyoruz. Kota ile ne amaçlandığı ve bu amacın gerçekleşip gerçekleşmediğini konuşmak gerekiyor. Bu amaca ulaşmak için tek çare kota olmayabilir. Otobüs işletmecilerinin ne yapabileceğini konuşmak, gerekli tedbirleri değerlendirmek, sektörün genel kalite ve standardını bir üst seviyeye taşımak gerekiyor.
YILIN GERİ KALANI
Yılın geride kalanına yönelik hedefleriniz, planlarınız neler, ne gibi yenilikleri görebileceğiz?
OTOBÜSÇÜLÜK SEKTÖRÜNE ADIM ATIŞ
■ Otobüsçülük sektörüne yönelik teklif geldiğinde ne düşündüğünüzü ve sektördeki çalışma sürecindeki gözleminizi de ayrıca merak ediyorum…
PANDEMİ SÜRECİ
■ Kâmil Koç’u satın almanızın hemen ardından koronavirüs süreci başladı ve taşımacılık sektörü de en çok olumsuz etkilenen sektörler arasında yerini aldı. Siz süreç başladığınızda ne düşündünüz, hangi adımları attınız ve önlemler aldınız? 2020 hedeflerinizi hangi seviyelerde planlamıştınız? Hangi noktadasınız?
- Öncelikle Koronavirüs pandemisi ile hem insanlık hem ülkemiz açısından zor, bilinmeyen bir sürece girdik. Bu nedenle kaybettiklerimize Allah’tan rahmet, hasta olanlara acil şifalar diliyorum.
Pandemi öncesinde yüzde 20’leri aşan bir büyüme hızında ilerliyorduk. İlk sinyallerin Avrupa’dan gelmesiyle Kâmil Koç olarak hazırlıklarımızı yaptık.
Güçlü finansal yapımızı sermayedarımızın desteği ile perçinledik. Birlikte çalıştığımız banka ve kredi kuruluşlarıyla yeniden değerlendirmeler yaptık. Çevik organizasyon yapımız ile faaliyetlerin azalmasına ve ardından durma ihtimaline göre hazırlıklarımızı yaptık. Kısa Çalışma Ödeneğinden yararlandık. Ben, özellikle bu dönemde fedakarlık gösteren tüm çalışanlarımıza, tüm iş ortaklarımıza, tüm tedarikçilerimize ve devletimize teşekkür ediyorum.
Kâmil Koç olarak bu dönemi her hizmetimizi, otobüsümüzü, her sürecimizi yeniden değerlendirme fırsatı olarak gördük. Otobüslerin durduğu 2 ay boyunca biz durmadık. Yaklaşık 30’a yakın proje ile yenilendik. Daha güçlü, daha çevik, daha iş ortağı destekleyen ve daha müşteri odaklı olarak otobüslerimizi 1 Haziran’da yeniden yürütmeye başladık.
Ege Hattı ile Mavi Hattı planladık. Hijyen standartlarımızı en üst seviyeye taşıdık. Toplam pazarın Korona pandemisi sonrası yüzde 50 civarında küçüldüğünü ama Kâmil Koç’un pazar payının arttığını tahmin ediyoruz.
TAVAN FİYAT VE YÜZDE 50 UYGULAMASI
■ Koronavirüs sürecinde alınan kararlar çok tartışıldı. Tavan fiyat uygulamaları, yüzde 50 doluluk şartı… Otobüsçüler havayolu ve şehiriçinde olmayan yüzde 50 doluluk şartının şehirlerarası otobüsçülükte olmasının bir haksızlık olduğu yönünde değerlendirmelerde bulundular. Tavan fiyat uygulamaları ve yüzde 50 doluluk şartı konusunda sizin düşünceleriniz neler? Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak sözünü siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
-Devletin bu zor ve öngörülemeyen süreçte neden tavan fiyat uygulaması ile kapasite limiti getirdiğini biliyoruz, anlıyoruz. Ama otobüs taşımacılığı sektörü kendi rekabeti, dinamik yapısı ve yüz yılı aşkın gelenekleriyle o günlerde bu kararlar alınmasaydı da fiyatları dengeleyecekti, kapasite kısıtlama uygulamasını da değerlendirecekti. Ben bu sektörün yolcusu için en iyisini yapacağına, bunu yapmak için yarışacağına yürekten inanıyorum.
Bugün geldiğimiz durumda tavan fiyatının ve kapasite sınırlamasının da kalkmasını bekliyoruz. Sektör kendi dinamikleri içinde uygulanan kararlardan daha iyisini yolcusuna sunacak güçtedir. Söylediğiniz gibi havayollarında ve şehiriçi taşımacılığında kapasite kısıtlaması yokken sadece şehirlerarası otobüsler için uygulanması da tutarlı olmuyor.
AVRUPA’DA PANDEMİ UYGULAMALARI
■ Koronavirüs sürecinde toplu taşımaya yönelik alınan kararları değerlendirdiğinizde Türkiye, Avrupa’daki çalışma biçiminden farklılıklar içeriyor mu? Bizi bu konuda aydınlatmanız mümkün olabilir mi?
- Korona Pandemisi ile ilgili yaklaşımlarda Avrupa ülkeleri bir bütün olarak hareket etmedi. Örneğin İtalya, İsveç ve Almanya çok farklı yaklaşımlarla mücadele etti, farklı sonuçlar aldı. Avrupa içerisinde, farklı ülkelerde ulaşım sektöründe de farklı yaklaşımlar var. Kapasite sınırlaması 1-2 ülkede var ama çoğunda bulunmuyor. Tavan fiyat uygulamasını da duymadım. Avrupa’da temel prensip ulaşım sektör oyuncularının doğru yaklaşımı bulacağı ve uygulayacağı üzerine kurulu.
DENGEYİ BULMAK ZAMAN ALACAK
■ Koronavirüs süreciyle birlikte turizm taşımacıları da bir umutla şehirlerarasına yöneldiler; bunun da bir arz talep dengesizliği yarattığı ifade ediliyor. Bilet fiyatlarının tavan fiyatının da çok altında kaldığı ve rekabet düzeyinin çok yüksek olduğu dile getiriliyor. Sizin değerlendirmenizi alabilir miyiz?
- Pandemi ile birlikte ciddi bir talep düşüşü yaşandı. Sadece bizim sektörde değil, hemen hemen her sektör yaşadı, yaşıyor. Arz talebin böylesine bir talep şoku yaşadıktan sonra yeniden dengeyi bulması zaman alacaktır. Bugün sektörümüzde hem fazladan otobüs arzı vardır hem de sürdürülemeyecek seviyede bir fiyatlama devam etmektedir. Biz arz fazlasının ve neredeyse maliyet altında kalan fiyatlamanın uzun bir süre daha devam edeceğini öngörüyoruz. Bu nedenle bu dönemde hem yolcumuza kaliteli hizmet vermeğe devam etmek hem de finansal planlarımızı uzun vadeli zorluklara göre yapmak durumundayız.
DEĞİŞİM SAHADA OLUŞUR
■ Sektörde değişimin gerekliliği konuşulurken, sektörün bu değişime direndiği de dile getiriliyor, maliyet kalemlerinin azaltılması isteniyor ve acente yükü ile servis yükünden bahsediliyor. Sizin bu konudaki düşünceniz nedir? Biletlerinizin ne kadarı internetten satılıyor? Acentelere yönelik bir yapılanma adımı olacak mı? Ücretsiz servislerin bölgesel ölçekte gerekliliğinin değerlendirilmesi ve bu yönde kaldırılıp kaldırılmamasının konuşulması üzerine fikirler dile getiriliyor. Sizin düşünceniz nedir?
- Biz değişimin tependen inme kararlarla değil, sahadan oluşan gerçekler ve yolcudan gelen istek ve şikayetlerle olabileceğine inanıyoruz. O nedenle Kâmil Koç olarak sürekli olarak iş ortaklarımızı ve yolcularımızı dinliyor, onlar için değişiyoruz. Örnek olarak Ege Hat, Mavi Hat ve Yeni İşbirlikleri söylenebilir. Biz acentelerin yük olmadığını, tam aksine maliyetleri ve kaliteyi daha iyi yönettiklerini görüyoruz, biliyoruz. Bu nedenle son 2 ay içerisinde acente sayımız arttı, onlarca örneğin Bodrum, Marmaris, Kuşadası, Aydın- özmal acentelerimizi de sözleşmeli yerel acentelere çevirdik.
Ayrıca yıllarca sektörün internet satışlarında liderlik yaptık, yapmaya devam ediyoruz. Pandemi sonrası internet satışlarımız yüzde 50 seviyelerine ulaştı. Her geçen hafta artmaya devam ediyor.
Ücretsiz servis ise yerel belediye tarafından sağlanan toplu taşımanın yeterli olmadığı yer ve zamanlarda yolcularımızın bizden talep ettiği önemli bir hizmettir. Bu konuda yolcularımız talep ettiği sürece şehiriçi servis hizmetinin en iyisini ve en kalitelisini sunmaya devam edeceğiz.
YENİDEN FAALİYETE GEÇEN FİRMALAR
■ Bir süre önce sektördeki yolculuklarına ara vermiş firmalar hem de koronavirüs sürecinde yeniden faaliyete geçtiler… Sizin bu konudaki düşünceniz nedir? Rekabetin büyüyeceği yönünde endişeleriniz var mı?
- Rekabetin yolcularımız için yararlı olduğunu ve bizim verdiğimiz hizmetin kalitesini de daha yukarı taşıdığını düşünüyorum. Özellikle bu zor dönemde yeniden faaliyete geçme cesaretini gösteren değerli şirket sahiplerine ve yöneticilerine “kolay gelsin” diyorum.
EKSPRES SEFERLER VE TERMİNALLER
■ Ekspres sefer yönünde çalışmanız var mı? Terminaller noktasında bir yapılanma planınız var mı?
Bizim halen ekspres seferlerimiz var:
> Esenler-İzmir
> Dudullu-İzmir
> Esenler-Ankara
> Dudullu- Ankara
> Esenler-Bursa
> Dudullu-Bursa
Yolcularımızdan gelen talebe göre başka hatlarda da ekspress sefer koyabiliriz. Terminal değerlendirmelerimizi artan yolcu talebi ve/veya yerel yönetimlerle birlikte düzenli olarak değerlendiriyoruz. Bugün için gündemimizde bir değişim bulunmuyor.
YATIRIMLARIMIZ DEVAM EDECEK
■ Özmal kiralık araç yapısı şu an 1/3; bunun daha da artırılması isteniyor. Sizin bu konudaki düşünceniz nedir? Kâmil Koç özmal yatırımı yapacak mı? Bu yıl ve gelecek yıl otobüs filonuzdaki değişim ve yatırım süreci nasıl olacak?
- Öncelikle Kâmil Koç, verimlilik odaklı bir firma. Bu nedenle etkin ve verimli büyümek ana stratejimiz. İstikrarlı bir şekilde büyüyor, otobüs yatırımlarımıza devam ediyoruz. 2021 yılında da bu yatırımlar devam edecektir. Kâmil Koç özmal otobüsleri yenileme sürecine girecektir. Kotadan bağımsız olarak otobüs filomuzun yenilenmesini yolcumuza sunacağımız konforun önemli bir parçası olarak görüyoruz. Kota ile ne amaçlandığı ve bu amacın gerçekleşip gerçekleşmediğini konuşmak gerekiyor. Bu amaca ulaşmak için tek çare kota olmayabilir. Otobüs işletmecilerinin ne yapabileceğini konuşmak, gerekli tedbirleri değerlendirmek, sektörün genel kalite ve standardını bir üst seviyeye taşımak gerekiyor.
YILIN GERİ KALANI
Yılın geride kalanına yönelik hedefleriniz, planlarınız neler, ne gibi yenilikleri görebileceğiz?
- Odaklarımız net.
1. Yolcularımız; yolcularımızın güven ve konfor içerisinde yolculuk yapmaları ve Kâmil Koç’u aile ve arkadaşlarına tavsiye etmeleri
2. İş ortaklarımız; tüm otobüsçülerimizin, acentelerimizin ve tedarikçilerimizin sağlık içinde başarılı ve kârlı operasyon yürütmeleri
3. Çalışanlarımız; tüm şoförlerimizin, hostlarımızın, bilet satış yetkililerimizin ve sahada, ofiste çalışanlarımızın sağlık, huzur ve ahenk içinde görevlerini yerine getirmeleri
Bizden bu üç paydaşımıza yönelik, iyileştirmeleri, inovasyonu her zaman bekleyebilirsiniz.
OTOBÜSÇÜLÜK SEKTÖRÜNE ADIM ATIŞ
■ Otobüsçülük sektörüne yönelik teklif geldiğinde ne düşündüğünüzü ve sektördeki çalışma sürecindeki gözleminizi de ayrıca merak ediyorum…
- Benim Türkiye’de otobüs sektörüyle tanışmam çocukluk dönemimdir. Daha ilkokula başlamadan Ankara’dan anne-baba memleketi Kahramanmaraş’a ailece 12 saatlik otobüs yolculuklarıyla giderdik. Annemin önceden hazırladığı dolmaları serin mola yerlerinde yemek, sürekli otobüs camından memleketin ovalarını, dağlarını seyretmek benim için büyük bir zevk ve heyecandı.
Yıllar sonra bu sektörde çalışma fırsatı geldiğinde de aynı zevk ve heyecanı yaşayacağımdan emindim. Öyle de oldu.
Kâmil Koç teklifi geldiğinde beni etkileyen en önemli unsur Kâmil Koç’ta çalışan arkadaşlarım ve birlikte yürüyeceğim iş ortaklarım oldu. Ben ilk gün bu ekiple büyük başarılar yaşayacağımı biliyordum, her geçen gün yaşadıklarımızla bunu ispatlıyoruz. Kapasitesi yüksek, çalışkan ve her şeyden önemlisi “Biz bu işi yaparız” yaklaşımında olan, birbirini destekleyen takım arkadaşlarımla başarıyoruz.
Kâmil Koç’un Flixbus tarafından satın alınması ilk başarımız oldu. Şimdi hep beraber Kâmil Koç – Flixbus birleşmesini inşa ediyoruz. Ticari etkileri sağlam temeller üzerinde yavaş yavaş yükseliyor. Kâmil Koç kazanan takım olmaya devam ediyor. ■
KADİR BOYSAN
KADİR BOYSAN
Ankara'da doğdu. İlkokul, ortaokul ve liseyi Ankara'da okuduktan sonra ODTÜ Endüstri Mühendisliğinden 1993'te mezun oldu. İngiltere ve ABD’de işletme ve ekonomi mastırları yaptı.
Procter & Gamble, JTI, Bain & Co, MasterCard'da pazarlama, stratejik danışmanlık ve iş geliştirme yöneticiliği yaptı.
2009’da Türk Telekom Grup'a Strateji, İş Geliştirme ve İş Ortaklıklarından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak katıldı. 2014 yılında Kurumsal Satış’tan sorumlu oldu.
Kâmil Koç’a katılmadan önce Actera'da direktör pozisyonundaydı. ■
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Galatasaray | 16 | 44 |
| 2. Fenerbahçe | 16 | 36 |
| 3. Samsunspor | 16 | 30 |
| 4. Göztepe | 16 | 28 |
| 5. Eyüpspor | 17 | 27 |
| 6. Beşiktaş | 16 | 26 |
| 7. Başakşehir | 16 | 23 |
| 8. Gaziantep FK | 16 | 21 |
| 9. Antalyaspor | 16 | 21 |
| 10. Kasımpasa | 16 | 20 |
| 11. Konyaspor | 16 | 20 |
| 12. Rizespor | 16 | 20 |
| 13. Trabzonspor | 16 | 19 |
| 14. Sivasspor | 17 | 19 |
| 15. Alanyaspor | 16 | 18 |
| 16. Kayserispor | 16 | 15 |
| 17. Bodrumspor | 16 | 14 |
| 18. Hatayspor | 16 | 9 |
| 19. A.Demirspor | 16 | 5 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Kocaelispor | 17 | 35 |
| 2. Bandırmaspor | 17 | 33 |
| 3. Karagümrük | 17 | 31 |
| 4. Erzurumspor | 17 | 29 |
| 5. Keçiörengücü | 17 | 27 |
| 6. Igdir FK | 17 | 25 |
| 7. Amed Sportif | 17 | 25 |
| 8. Ahlatçı Çorum FK | 17 | 25 |
| 9. İstanbulspor | 17 | 24 |
| 10. Ankaragücü | 17 | 24 |
| 11. Manisa FK | 17 | 23 |
| 12. Pendikspor | 17 | 23 |
| 13. Gençlerbirliği | 17 | 23 |
| 14. Esenler Erokspor | 17 | 22 |
| 15. Boluspor | 17 | 22 |
| 16. Ümraniye | 17 | 22 |
| 17. Şanlıurfaspor | 17 | 21 |
| 18. Sakaryaspor | 17 | 21 |
| 19. Adanaspor | 17 | 14 |
| 20. Yeni Malatyaspor | 17 | -3 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Liverpool | 17 | 42 |
| 2. Chelsea | 18 | 35 |
| 3. Nottingham Forest | 18 | 34 |
| 4. Arsenal | 17 | 33 |
| 5. Newcastle | 18 | 29 |
| 6. Bournemouth | 18 | 29 |
| 7. M.City | 18 | 28 |
| 8. Fulham | 18 | 28 |
| 9. Aston Villa | 18 | 28 |
| 10. Brighton | 17 | 25 |
| 11. Tottenham | 18 | 23 |
| 12. Brentford | 17 | 23 |
| 13. West Ham United | 18 | 23 |
| 14. M. United | 18 | 22 |
| 15. Everton | 17 | 17 |
| 16. Crystal Palace | 18 | 17 |
| 17. Wolves | 18 | 15 |
| 18. Leicester City | 18 | 14 |
| 19. Ipswich Town | 17 | 12 |
| 20. Southampton | 18 | 6 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Atletico Madrid | 18 | 41 |
| 2. Real Madrid | 18 | 40 |
| 3. Barcelona | 19 | 38 |
| 4. Athletic Bilbao | 19 | 36 |
| 5. Villarreal | 18 | 30 |
| 6. Mallorca | 19 | 30 |
| 7. Real Sociedad | 18 | 25 |
| 8. Girona | 18 | 25 |
| 9. Real Betis | 18 | 25 |
| 10. Osasuna | 18 | 25 |
| 11. Celta Vigo | 18 | 24 |
| 12. Rayo Vallecano | 18 | 22 |
| 13. Las Palmas | 18 | 22 |
| 14. Sevilla | 18 | 22 |
| 15. Leganes | 18 | 18 |
| 16. Deportivo Alaves | 18 | 17 |
| 17. Getafe | 18 | 16 |
| 18. Espanyol | 18 | 15 |
| 19. Valencia | 17 | 12 |
| 20. Real Valladolid | 18 | 12 |
