02.03.2023, 15:31

SAMANDAĞ

Otobüs sektöründe işe başladığım ilk günlerde, o zamanki adı UATOD olan bugün TOFED’in temelini oluşturan dernek tarafından tertip edilmiş iki büyük toplantıya dahil oldum.

Rahmetli Ali Osman Ulusoy’un bizleri misafir ettiği Trabzon’da düzenlenen toplantının hemen akabinde, Has turizm tarafından düzenlenen Antakya toplantısıydı. Burada rahmetli M. Selim Kara gibi sektörün değerli ileri gelenlerini tanıma fırsatını buldum. Hatta onun anlattığı bir anektod hep hatırımdadır. Çok yerde de bundan söz ettim. Bu her iki toplantı da sektördeki insanların davranışları ve düşüncelerini öğrenmeme, tanıma ve tanışma süreçlerime çok katkısı oldu. 

Samandağ’da tüm sektör temsilcileri ile Mercedes-Benz Türk, Temsa ve Man gibi firmaların tepe yöneticilerinin bir arada olduğu bir gala gecesi yapılmıştı. Bugün olan deprem eğer o gece olsaydı, şehirlerarası taşımacılık şirketlerinin tüm ileri gelenleri ve sektördeki imalatçıların tüm üst düzey yöneticileri belki de hayatını kaybetmiş olacaktı.

Böyle bir vahim olayın gerçekleşmesi durumunda, otobüscülük sektörünün evriminin nasıl olacağını düşünmek bile istemem.Tüm bilgi birikimi ve deneyimi olan insanlar bir anda yok olacaktı. O günlerde sektörel yazılı kaynakların da bu güne nazaran çok daha yetersiz olduğunu varsayarsak bayağı kötü bir durum olacağını söylemek hatalı olmaz.

Son depremde Kıbrıs’tan veleybol müsabakası için Hatay’a gelen çocukların kaldıkları otelde maalesef hayatını kaybetmiş olması bir kaderdir. Bunun gibi kötü bir örneği kendi sektörümüze uyarlamış olalım. 1998’de yapılan toplantı gibi bir etkinlik bugünlerde ve belki de o bölgede yapılması mümkündü.  

Deprem öldürmez, binalar öldürür

Mesleki anlamda eğitim aldığım Jeofizik Mühendisliği, Sismoloji (Deprem Bilimi) içinde olan yerbilimleri konusunda bir bölümdür.  Deprem maalesef ki, ülkemizin çok büyük bir kısmında kaçınılmaz olarak gerçekleşecek bir olgudur. Yerbilimleri alanında faaliyet gösteren insanların baş sözü “Deprem öldürmez,binalar öldürür”dür. Geçmişteki gibi göçebe bir toplum halinde obalarda çadır içinde yaşasaydık, depremde hayatını kaybedeceklerin sayısı neredeyse sıfıra yakın olurdu.  

Ancak bizler için göçebe toplum düşüncesi tarihsel süreçte çok gerilerde kaldı. Türkler yerleşik düzene geçtikten sonra eski İstanbul evlerinde gördüğümüz üzere ahşap evlerde yaşamayı seçtiler.

Bunun örnekleri, Safranbolu’da da var Muğla’da var. Hafif malzemeyle yapılan esnek konutlardaki can kaybı, bugünün betonarme çok katlı binaları ile  mukayese edilemeyecek kadar azdır. 

Burada söylenmek istenilen, betonarme malzemeyi kötülemek değil ama betonarmenin  eksik malzeme ve yalnış kullanılması yüzünden uğradığımız can kayıplarının diğer ülkeler ile mukayese edildiğinde epey yüksek oranda olmasıdır.  

Çok yakın bir tarihte devletin başındaki zat “Biz İstanbul’a ihanet ettik dikey mimari değil yatay mimari destekliyoruz” demiş olmasına rağmen, maalesef ki, uygulama tam tersi gerçekleşmektedir.

Aynı zamanda bundan 3-4 yıl önce devletin delikleri kapatmak adına uydurduğu imar barışı uygulaması ile pekçok şekilsiz, uygunsuz, hesabı-kitabı olmayan binaların yasal hale getirilmesi ayrı bir garabettir. 

Deprem kader değildir

Deprem sorunu, birkaç müteahhiti tutuklayıp güya kamu vicdanı rahatlatılarak çözülemez. Uygunsuzluklara yasal kılıf hazırlayan, izin veren, denetleyen mekanizmanın tamamı suçludur. “yapan mı yaptıran mı ?” “ölen mi öldüren mi?”sözündeki gibi müteahhitlerin yanısıra, zemin etüdünden tutun da topoğrafik noktaları kendince değiştiren, beton numunesini mikser içinde alıp sonradan su ilave eden demir miktarını azaltan ve kısaca işini liyakatı ile yapmayan teknik adamlar, imar müdürlüklerindeki personel, onay veren kişiler ve suçlu ve açıkça söylemek gerekirse katildirler.

Maalesef piyasaya böyle büyük depremlerden sonra sürekli bir korku pompalanıyor. Haklılık payı olsa da sürekli insanların piskolojisini bu denli bozacak pompalamaların başka sonuçlarının da olacağını da öngörmek lazımdır. 

1999 depreminden sonra yeni yönetmelikler ve kentsel dönüşümle, İstanbul’un biraz tahliye edileceği düşüncesi ben de hep vardı. Düşünce doğru ancak bu denli yüksek ve kontrolsüz yapılaşma ile can kayıplarını azaltmak değil daha çok artacağına  emin olabilirsiniz.

Bu coğrafyada deprem gerçeğimizdir. Bu güne mahsus bir sorun değildir. Deprem kaçınılmazdır ancak kaderimiz değildir. Depremden zarar görebiliriz ama hayatımızı kaybetmeyeceğimiz bir düzene geçmek ivedilikle şarttır.

Neden biz yasaları işimize geldiği gibi uyarlamaya çalışıyoruz? hatta öyle ki ayet ve hadisleri bile kendimize göre yorumlayarak işimize geldiği gibi davranıyoruz. 

Bu kafayla gidersek askere, alabiliriz miyiz teskere? ■

Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 16 44
2. Fenerbahçe 16 36
3. Samsunspor 16 30
4. Göztepe 16 28
5. Eyüpspor 17 27
6. Beşiktaş 16 26
7. Başakşehir 15 22
8. Gaziantep FK 16 21
9. Antalyaspor 16 21
10. Konyaspor 16 20
11. Rizespor 16 20
12. Trabzonspor 16 19
13. Kasımpasa 15 19
14. Sivasspor 17 19
15. Alanyaspor 16 18
16. Kayserispor 16 15
17. Bodrumspor 16 14
18. Hatayspor 15 9
19. A.Demirspor 15 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 17 35
2. Bandırmaspor 17 33
3. Karagümrük 17 31
4. Erzurumspor 17 29
5. Keçiörengücü 17 27
6. Igdir FK 17 25
7. Ahlatçı Çorum FK 17 25
8. İstanbulspor 17 24
9. Ankaragücü 17 24
10. Manisa FK 17 23
11. Pendikspor 17 23
12. Gençlerbirliği 16 23
13. Esenler Erokspor 17 22
14. Ümraniye 16 22
15. Boluspor 17 22
16. Amed Sportif 16 22
17. Şanlıurfaspor 17 21
18. Sakaryaspor 17 21
19. Adanaspor 16 11
20. Yeni Malatyaspor 17 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 16 39
2. Chelsea 17 35
3. Arsenal 17 33
4. Nottingham Forest 17 31
5. Bournemouth 17 28
6. Aston Villa 17 28
7. M.City 17 27
8. Newcastle 17 26
9. Fulham 17 25
10. Brighton 17 25
11. Tottenham 17 23
12. Brentford 17 23
13. M. United 17 22
14. West Ham United 17 20
15. Everton 16 16
16. Crystal Palace 17 16
17. Leicester City 17 14
18. Wolves 17 12
19. Ipswich Town 17 12
20. Southampton 17 6
Takımlar O P
1. Atletico Madrid 18 41
2. Real Madrid 18 40
3. Barcelona 19 38
4. Athletic Bilbao 19 36
5. Villarreal 18 30
6. Mallorca 19 30
7. Real Sociedad 18 25
8. Girona 18 25
9. Real Betis 18 25
10. Osasuna 18 25
11. Celta Vigo 18 24
12. Rayo Vallecano 18 22
13. Las Palmas 18 22
14. Sevilla 18 22
15. Leganes 18 18
16. Deportivo Alaves 18 17
17. Getafe 18 16
18. Espanyol 18 15
19. Valencia 17 12
20. Real Valladolid 18 12