Sektörün duayen ismi UATOD Eski Başkanı Mehmet Özcan: “Otogar çok değişmiş, iftihar ettim”

ERKAN YILMAZ / Büyük İstanbul Otogarı

Büyük İstanbul Otogarı 25 yıllık yap-işlet devret sürecinin ardından 9 Eylül 2019 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne devredildi. Otogarın İBB’ye devrinin 4. yıldönümüne yönelik Büyük İstanbul Otogarı’nda çeşitli etkinlikler düzenlendi. 9 Eylül 2023 Cumartesi günü gerçekleştirilen etkinlikler 29. Yaşında Büyük İstanbul Otogarı Fotoğraf Sergisi ile başladı. Geleneksel flama çekme töreninin ardından sihirli bateri etkinliği gerçekleştirildi. Etkinlikler, fotoğraf sergisi açılışı ile devam etti. Daha sonrasında ise Büyük İstanbul Otogarı Toplantı Salonu’nda otogarın devrinin ardından yapılan çalışmaların aktarıldığı bir toplantı gerçekleştirildi. 

Toplantıya Boğaziçi A.Ş Genel Müdür Yardımcısı Özhan Yeşilova, İstanbul Otogarı İşletme Müdürü Fahrettin Beşli, sektörün duayen isimleri Mehmet Özcan, Türker Başkurt, TOFED Genel Başkanı Birol Özcan, Yönetim Kurulu Üyeleri, TOF Başkan Yardımcısı Tahsin Yücefer, Çanakkale Truva Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Uzun, sektör mensupları ve Büyük İstanbul Otogarı çalışanları katıldı. Toplantı öncesinde katılımcılara Büyük İstanbul Otogarı’nda yaşanan değişim bir video ile aktarıldı. 

Otogar 4 yılda bir yaşam merkezine dönüştü 

Toplantının açılışında Büyük İstanbul Otogarı İşletme Müdürü Fahrettin Beşli, 4 yılda yapılan çalışmalar hakkında bilgiler verdi. İstanbul Otogarı’nın inşaasının 1986 yılında bir sözleşme ile başladığına ve 5 Mayıs 1994 yılında da hizmete açıldığını aktaran Beşli, “Yap-işlet-devret modeline göre 25 yıllık süreç, 5 Mayıs 2019’da sona eriyor. Otogarın devrine yönelik İBB ile yapılan müzakereler zaman alıyor. 8 Ağustos 2019 tarihinde önce İSPARK geliyor. Önce kapı girişleri ve parkın düzenlemesi yapılıyor. 9 Eylül 2019 tarihinde de işletme bir bütün olarak devir alınıyor. Bugün otogarın devrinin 4. yıldönümü. Biz bu bayrak devir teslim törenini her yıl bir başka tema ile kutladık. Bu yıl istedik ki, sürecin başına giderek aktaralım.

İBB Başkanı Sayın Ekrem İmamoğlu, otogara geldiğinde diyor ki, “Ben bu haliye buraya karımı ve kızımı getirmem. Kimse de karısını ve kızını getirmez. Biz burada yapacağımız değişimle bunu dönüştüreceğiz.” O sözler bizim  için bir hedef, bir talimat ve düstura dönüştü. Dolayısıyla otogarda bir kadın güven içinde seyahat etmesi, çalışması bir referansa dönüştü ve bizim için nihai bir hedef oldu. Bugün 4. yılda Başkanımızın verdiği talimatı yakaladık ve otogarda bir kadının çalışması, güven içinde seyahat etmesi artık çok zor bir şey değil. Otogar bir yolculuğun başlangıcı ve sonu olmasının yanısıra 6 bin çalışanın artık günlük hayatının önemli bir parçası oldu ve bir yaşam merkezine dönüştü.

Burayı devir alıdğımızda mevcut otogar camiası bize; ‘hakkımızı alıyorsunuz, haksızlık yapıyorsunuz’ gözüyle baktı. Biz de dedik ki, ‘hiçbir şey yapmamışsınız”. Zaman içerisinde yan yana yürüyerek birbirimizi doğru anladık. Otogarı yönetmenin zorluğunu biz de zaman içinde anladık. Sizler, gelen idarenin daha fazla hizmet vermek odaklı olduğunu, çözüm üretmeye çalıştığını gördünüz. Bunu gördükçe daha çok kol kola girdik. Sağolsun Sayın Birol Özcan hep destek oldu. Biz de kamu gücü ve yetkisi olmadan burayı idare etmenin zorluğunu gördük. İkinci yıla varmadan birbirimizi sevdik. Bütün sektöre otogar camiasına, sektöre teşekkür borçluyuz. Daha nice 4 yıllara diyeceğim ama siz istersiniz ki size devredilsin. Biz burada olmaktan ve birlikte olmaktan mutluyuz. Mutlu olduğumuz için daha iyisini yapmaya çalışıyoruz. 4.yıldönümü herkes için kutlu olsun” dedi. 

Otogardaki değişimi hep birlikte sağladık

Toplantıda Boğaziçi Genel Müdür Yardımcısı Özhan Yeşilova’da bir konuşma yaptı. Otogardaki değişimin hem İBB yönetiminin, hem şirket çalışanlarının hem de sektör mensuplarının verdiği desteklerle gerçekleştiğine dikkat çeken Yeşilova, “Bundan sonra da çok daha güzel gelişmelerin olacağına inanıyoruz. Hepinize teşekkür ediyorum” dedi.

Otogarı davul, zurna ile İBB’ye devrettik 

TOFED Genel Başkanı Birol Özcan’da, Büyük İstanbul Otogarı’nı 2019 yılında İBB’ye davul, zurna ile teslim ettiklerini belirterek, “Çok güzel bir teslim töreni oldu. Sonradan bir takım itilaflar çıktı. Bunları tek tek  konuşarak çözdük.  Bu otogarda bizim gözümüz yok. Sayın İmamoğlu’na ilk toplantıda dedik ki, bize burayı 150 milyon dolara sat. Bize Hasdal’da yer ayır. Biz oraya  ve Anadolu Yakası’na bir otogar yapalım. Biraz da gözümüz varmış...İBB’ye çok teşekkür ediyoruz. Bize her konuda destek oldu. Hiçbir problem çıkmıyor, bir olumsuzluk olduğunda da hemen çözülüyor. Belediyeye, otogar işletmesine ve tüm sektör mensuplarına teşekkür ediyorum. Uyum içinde 4 sene geçti. Birlik ve beraberliğe ihtiyacımız var” dedi.

Anadolu Otogarı’nı yapmak istiyoruz

TOFED Genel Başkanı Birol Özcan, “Anadolu Otogarı’nı yapmak istiyoruz” diyerek açıklamalarına devam eden Özcan şunları söyledi: Karşıda 113 dönüm bir arazi var. Orman Genel Müdürlüğü ve Tarım Bakanlığı’na bağlı. Burayı Milli Emlak’tan aldığımız zaman İstanbul Büyükşehir Belediyisi, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile beraber devir olursa biz orayı yapmak istiyoruz. Nasıl yapılacağı arazinin devrinden sonra konuşulacak. Anadolu Yakası’na bir otogar lazım” dedi.

“Otogar çok değişmiş, iftihar ettim”

Büyük İstanbul Otogarı’nın İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne devrinin 4. yılı etkinlikleri kapsamında düzenlenen toplantıda sektörün duayen ismi, UATOD Eski Başkanı, 90 yaşındaki Mehmet Özcan’da bir konuşma yaptı: Bugün hem çok mutluyum hem de çok üzgünüm. Üzgünüm çünkü burada birçok dostumu artık göremiyorum. Bu tür toplantılarda çok fazla sektör mensubu olurdu. Otobüsçülüğü Kamil Koç bana şu şekilde anlatırdı: Ben Harput Turizm’i kurmuşum. Filomuzda 80 adete ulaşmış. Bana dedi ki, “Sen yakışıklı adamsın, üniversite mezunusun. Senin burada ne işin var. Niye dedim, ‘Oğlum bu meslek un yapmaz, ün yapar”. Bende ona, ‘ünlü olmak istiyorum’ dedim.

İstanbul Otogarı’nda çok güzel çalışmalar yapıldığını gördüm. Otogar daha da modernleşmiş. Otogar çok değişmiş, bu değişimi görmekten çok memnun oldum. İftihar ettim. Otogarda kütüphane var. Ben de kütüptaneye gelip orada kitap okuyacağım. Söz veriyorum. İnşallah daha güzel günlere gideceğiz. Bu sektörün mensubu olmaktan gurur duyuyorum. Burada çok güzel anılarım oldu” dedi. 

UATOD’un kuruluşu 

Mehmet Özcan, rahmetli Cemal Ulusoy ile ilk dernek kuruluşunun hikayesini de anlattı: Otobüsler Laleli’den, Sirkeci’den kalkış yapıyor. Bir keşmekeş içinde. Rahmetli Cemal Ulusoy’a gittim. Ben ona ‘kirve’ derdim. Seni Başkan yapalım. Bana da bir görev ver yanında olayım. ‘Ben başkan olmak istemiyorum’ Bu sektörde zordur yürütmek’ dedi. Başkan, hep birlikte biraraya geliriz’ dedim. Bana, “Sen ikinci başkan olurmusun’ dedi. Kabul ettim. Derneği kurduk. Anadolu Otogarı 18 yazıhane vardı. Avrupa Yakası’nda 53 yazıhane vardı. Biz  kurunca onlarda kurdu ve sonra birleştik. Uluslaararası Anadolu ve Trakya Otobüsçüler Derneği oldu. Otogarı yaptık. Çok güzel bir otogar oldu.  

Sirkeci’den Bayrampaşa’ya İstanbul’da Şehirlerarası Yolcu Taşımacılığı Tarihi

Toplantıda otobüs sektörünün gelişimini Duayen Türker Başkurt’un arşivinden oluşan eski fotoğraflarla anlatan bir video da gösterildi. Ardından sektörün duayen ismi TOFED Yönetim Kurulu Üyesi Türker Başkurt’ta, Sirkeci’den Bayrampaşa’ya İstanbul’da Şehirlerarası Yolcu Taşımacılığı Tarihi’ni anlatan bir konuşma yaptı: Öğrencilik yıllarımda okuldan çıkıp Sirkeci’ye babamın iş yerine gelirdim.  O günlerde sektöre adım attım, ilk işim yazıhanede emanetçilikti ve bir daha da çıkmadım. Türkiye’de hangi şehre gitsem hemen soluğu otogarda alırdım. Yurtdışına gittiğimde ilk ziyaret ettiğim yerler otobüsle ilgili olurdu. Otobüsçülük bende hep bir tutkuydu. Hayatım boyunca otobüsle ilgili bütün hayallerimi gerçekleştirdim. 

İlk sinema filmi gösterimi 

İlk dernekte aslında 1963 yılında Sirkeci’de Avukat Mehmet Süzer, Nurettin Gündüz, Haydar Süzer, Ahmet Balıkçılar, İbrahim Kan, Mustafa Nuri Özyılmaz ve ben derneği birlikte kurduk. 1963 yılında Hakiki Koç’un İstanbul-İzmir hattını açtığımızda otobüslere sinema makineleri koyduk ve sinema filmi gösterdik. Türkiye’de bunu yapan iki firma vardı. 1960’lı yılların sonunda şehirlerarası işletmelere Jet Turizm, Mas Turizm geldi. Varan Turizm ve İnan Öz, Ulusoy İstanbul’da merkez kurmaya başladılar. Sirkeci’nin bu yükü kaldırma şansı olmadığı için Taksim ve Laleli terminaller için yeni pazar olmaya başladı. Daha sonra Trakya’ya gidecek otobüslerin Topkapı Sur içine alındı.. 1960 yılında Sirkeci’den kalkarak Anadolu’ya gidecek otobüsler Kabataş’tan Üsküdar’a geçerdi. O dönemlerde Bağdat Caddesi kullanılırdı. Üsküdar ve Kadıköy Yazıhaneleri oluştu. Sirkeci Harem Arabalı Vapur Seferleri başladı. 

Harem Otogarı 

1970 yılında Harem İskelesi’nde bir otogar yapılması gündeme geldi. Cemal Ulusoy, Mehmet Özcan ve Mehmet Süzer’in girişimleri ile Cevahiroğlu tarafından yapıldı. İstanbul’da otogar esnafının biraraya gelmesi konuşuldu. Sirkeci esnafı  Mehmet Süzer’in başkanlığında Anadolu ve Trakya Otogarı yapılıyor. Cemal Ulusoy, yurtdışına girişimi ile Anadolu Otogarı’nın arkasına Avrupa Otogarı yapılıyor ve Baki Albayrak öncülüğünde dernek geliyor. İstanbul nüfusu artınca her iki otogarda yoğunluk artıyor. 1980 ihtilali ile İBB Başkanlığı’na Abdullah Tırtıl Paşa atanıyor. ‘Anadolu ve Trakya Otogarı’nı kaldıracağız’ diyor. Daha sonra Bedrettin Dalan başkan oldu. Dalan, üç otogarın birleşmesi şart koydu. 5 üye Trakya Otogarı, 5 üye uluslararası otogardan derneği kurduk. Mimar Mehmet Çubuk ile anlaşıldı. Yeni otogar için proje çizildi ve temeli de zamanın Başbakanı Turgut Özal attı. 1989 yılında Cemal Ulusoy’u kaybettik. Yerine Mehmet Özcan geçti ve çok uyumlu bir çalışma yürüterek otogarımızda 1994 yılında hizmete girdi. Daha sonra genel kurulda Galip Öztürk UATOD ve BİOAŞ Başkanı oldu. Büyük İstanbul Otogarı Türkiye’ye örnek oldu. Her ilde yeni otogarlar yapılmaya başlandı. Otogar işletmesinde isim değişikliği Avrasya AŞ oldu. 2005 yılında TOFED kuruldu. 2019 yılında otogar İBB’ye teslim edildi. Rahmetli Cemal Ulusoy, “Bu tesis altın yumurtlayan tavuk” derdi. Tesis altın yumurtladı ve birsürü ortağı oldu. Bizden altın yumurtlayan tesisi aldınız ” dedi. ■

Spot... Spot... Spot...

Gamze Göktepe

Otogar artık benim evim kadar güvenli 

Toplantıda Büyük İstanbul Otogarı’nda kuru temizleme işletmesi bulunan bir işyeri sahibi Gamze Göktepe, otogarda bir kadın olarak çalışmanın zorluklarını aktardı: İstanbul Otogarı’ya bağım annemin kuru temizleme dükkanının olması nedeniyle oldu. Erkek eğemenliğinin olduğu bir ortamda annem işyeri sahibi olarak çalıştı. Annem işyerine gelmeme izin vermiyordu. Çünkü güvenli bir ortam olmadığını söylüyordu. Sayın Başkan Ekrem İmamoğlu’nun otogarda söylediği “Ben karımı ve kızımı buraya getirmem” sözünü duyunca ağladım. Bu durumu iliklerime hissetmiş biri olarak var oldum. Ben annemin işini devraldım. Bunun sebebi de 4 yıldır otogarın artık çok güvenli bir yer olması. Ben anneme hasret büyüdüm. Otogar benim evim kadar güvenli. Oğlumla çok güven içerisinde burada çalışıyorum. Bunun için teşekkür ediyorum. 24 yıl annem otogarda çalıştı var oldu, bende 24 yıl var olmak istiyorum. Ben bir kadın olarak burada güven içerisinde çalışmama imkan sağlayan Sayın Başkan Ekrem İmamıoğlu’na ve işletme yönetimine çok teşekkür ediyorum” dedi.   

PLAKETLER SUNULDU

Büyük İstanbul Otogarı’nın İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne devrinin 4. yılı etkinlikleri kapsamında düzenlenen toplantıda sektöre emek, katkı ve desteklerinden dolayı Otogar İşletme Müdürü Fahrettin Beşli tarfından Sektörün duayen ismi, UATOD Eski Başkanı, 90 yaşındaki Mehmet Özcan’da, Türker Başkurt’a ve TOFED Genel Başkanı Birol Özcan’a plaketleri sunuldu.

Fahrettin Beşli, Mehmet Özcan

Birol Özcan, Fahrettin Beşli

Fahrettin Beşli, Türker Başkurt

Resim Sergisi

Sihirli Batari Etkinliği

Büyük İstanbul Otogarı’nda 4. yıl etkinlikleri kapsamında nostalji otobüsleri de sergilendi.