“Servis tarafında yeteri kadar tedarikçi var yeter ki hakkı verilsin”

2020 yılında kurulan ve Tüm Otobüsçüler Federasyonu bünyesinde bulunan Bireysel Taşımacılar Derneği (BİTAD) Başkan Vekili Murat Kapan ile görüştük. Murat Kapan 2011’den beri kendi aracıyla servis taşımacılığı alanında bulunuyor. 

Tablo çok değişti 

2011 yılı öncesinde Manisa merkezli bir şirketin televizyon aparatlarının distribütörlüğünü yürüttüğünü belirten Murat Kapan, “Servis taşımacılığı alanına ilk adım atarken etrafındakiler ‘sabah-akşam servisini çekersin, gün içerisinde de işine bakarsın’ dediler. Maalesef öyle bir yapısı yokmuş. İşin içine girdiğimde tablo daha farklıydı. İşin içerisinde bunun çok saçma bir planlama olduğunu gördüm. Fakat nerede bir para kazanılacak bir yer varsa, orada hemen birileri var. Tedarikçi olarak çalıştırdıkları servisçiden ciddi paralar kazanıyorlar. Servisçi esnafı ise hak ettiği ücretleri alamıyor. Beni ve derneğin kuruluşunda yer alan arkadaşlarımızı harekete geçiren de bu unsur oldu” dedi. 

BİTAD’ı kurma hedefimiz

BİTAD’ın oluşumunun ilk temellerinin 2012 yılında atıldığının bilgisini veren Murat Kapan, “İstanbul Servisçiler Birliği (İSEBİR) adında bir topluluk vardı. Sektörün sorunlarının çözümüne katkı sağlamayan ama resmi anlamda çok bilinmeyen biraz da gönüllülük esası ile bir araya gelen bir oluşumdu. Bunu resmiyete Bireysel Taşımacılar Derneği olarak dönüştürdük. BİTAD’ı kurma nedenimiz İstanbul’da 57-58 bin dolayında bulunan servisçilerin sorunlarının çözümüne ne oda ne de UKOME’de TŞOF adına görev alan İstanbul Taksiciler Odası yetkilileri yeterli olabiliyordu. Bizi temsilen taksiciler odasından birinin UKOME’de yer almasını da çok kabul edemedik. Sektörün içinde resimler yanlıştı. Kutuplaşan iki taraf var. Esnaf ve şirketler iki ayrı grup halinde hareket ediyor. Mali tablo da ortadaydı. Servisçi esnafı, kredi kartıyla ayakta kalmaya çalışıyor. Gelir dağılımı çok kötüydü. Sesimizi duyurmak için sosyal medyada örgütlendik ama resmi kurumlar nezdinde daha etkili olabilmek için de dernek kurup, TOF bünyesinde ilk adımları attık. Şu anda yalnızca İstanbul’da servisçi esnafına yönelik bir oluşum içindeyiz. 1000’e yakın üyemiz var. Sosyal medyada ise bizi takip eden esnaf sayısı ise 35-40 bin civarında. Bunun 5 bini İstanbul dışından servis esnaf” dedi.

Komisyon oranları son iki yılda geriledi 

Son iki yıl öncesine kadar sektörde yüksek komisyon oranlarının bulunduğunu belirten Murat Kapan, “Ne kadar yok denilse bile, hâlâ yüzde 50 komisyonların kesildiği yerler var. Bu çok ciddi oran, ama iki senedir özellikle araç bulmada sıkıntıların yaşanması nedeniyle komisyon oranları bir miktar geriledi. Komisyon oranları çok düştü” dedi.

Esnaf bilinçlendi 

Sektörden çok sayıda tedarikçinin çıktığı görüşlerine de katılmadığını belirten Murat Kapan, “7 bin 500 dolayında askıda plaka olduğu dile getiriliyor ama o kadar yüksek değil. Birçok kişi başvurusunu yaptı, bazıları hakkını devretti. Askıda plaka sayısı 7 bin 500’ler civarında değil. Araç bulmama sorunu var ise bunun nedeni tedarikçi çıkışından değil, daha bilinçli bir esnaf topluluğuna dönüşülmesinden. Biz bunun için de çok büyük çaba sarf ettik. Fiyatını sormadan işe başlayıp sonra, ‘aaa, böyle miymiş’ esnaftan, ‘yok kardeşim, ne fiyat veriyorsunuz, ben onu göreyim. Okullarda görev gezileri ne kadar onu bileyim’ diyen esnafa dönüşüldü. Hakkı verildiğinde sektörde tedarikçi bulmak mümkün. Sektörde asıl problem; yeni araç fiyatlarının, yakıt fiyatlarının, bakım ve sigorta maliyetinin çok yükselmesidir. Sektörün yakıt desteğine ihtiyacı var. Devletin kademeli saatle ilgili düzenlemeler yapması gerekiyor. Bu sorunlara çözüm bulma uğraşı yerine esnaf ve şirketler kutuplaşmış. Hâlbuki biri olmadığında diğeri de olmayacak. Birlikte hareket etmek zorundalar” dedi. 

Hedef sendikalaşma 

BİTAD’ı kurarken öncelikli hedeflerinin sendikalaşma olduğunu da belirten Murat Kapan, “Sektörün gerçek sorunlarına çözüm bulabilmek için güç elde etmek istiyoruz. Bir maddi gelir elde anlamında değil, kurumlar nezdinde sözümüzün dinlendiği bir hale gelmek istiyoruz. Gerekirse sendikalaşmak istiyoruz. Böylece etkimizi kamu nezdinde daha da arttırmak istiyoruz. Taleplerimizi kamuya iletirken örnek olarak kontak kapatma yönündeki isteklere odanın eli kolu bağlıyken, sendikaların valiliğe başvurarak bu eylemi yapma hakkı var. Pandemi döneminde servisçi esnafına dağıtılacak yardımlarla ilgili istişarede bulunmak için, odalar haricinde, toplantıya çağrılan tek dernek olduk” dedi. ■