31.08.2015, 15:43

Servisçilerin yoğun gündemi

Her taşımacı için önemli günler vardır ve bu günler taşımanın türüne göre değişir. D1 ve D2 belgeli uzak mesafeli taşımacılar için yaz dönemi ve bayramlar böylesi günlerdendir. Okulların açılmasının gecikmesi ile bu sene yaz döneminin uzaması önemli bir sosyal fırsat yaratacaktır. Hele bunun sonundaki bayramı da içeren haftanın çok canlı geçeceğini söyleyebiliriz. Bu hususlar B1 ve B2’ler için de geçerli olacak. 

Servisçiler için önemli günler farklıdır. Öğrenci servisi yapanların en önemli günleri iş bağlantılarının ve ücretlerinin belirlendiği Ağustos sonu Eylül başlarıdır. Yaz, öğrenci servisçileri için kazanç mevsimi değildir. Bu sene okulların açılmasının gecikmesi, servisçiler için gelir elde edilemeyen süreyi uzatacak.

Yetki konusu 
Bilindiği gibi, tüm taşımalar UDH Bakanlığı yetkisi ve denetiminde. Belediye alanındaki taşımalar için yetki belediyelerde. Servis taşımalarının çoğu belediye alanı içinde ve izinler de belediyede. Bunun yanı sıra belediyenin yetkili olmadığı belediye alanı dışına çıkan servisler ile farklı iki belediyenin alanına giren servis taşımaları var ki, bunlar biraz problemli. 

Devlet özel sektör düzeni 
Toplumsal yaşama geçmiş insanlar, işleri için devlet kurarlar ve geliştirirler. Bu devlet, insanların tek başına çözemeyeceği sorunlar için var. Devlet kendi yapmadığı işleri özel sektöre bırakıyor. Ama başıboş değil. Hepsinin kuralı şartı var. Bu işler için devletin veya yerel kuruluşların izni gerekli. Yolcu taşımacılığı da böyle. Bu izin herkese verilebileceği gibi tahditli sayıdaki kişiye de verilebiliyor. 

Ülkemizde mobil iletişim alanında belirli sayıda operatör var. Devlet bizi bunlara mahkum ediyor denebilir, ama bunlar arasındaki rekabet de önemli. Yeni bir işletme lisansı verildi ve sınırlı sayıdaki operatör bu lisansları aldı. Ama devlet de 4 milyon Euro’ya yakın bir gelir elde etti. Bu çok önemli. Devletin bu türden izinleri, eşitlik gereği herkese vermesi veya satarak toplum adına gelir elde etmesi çok normal ve gerekli. Bu satışta toplumsal menfaat olduğunu görmek gerekir. 

Bakanlık yetki belgeleri 
Belediye alanındaki taşımalar için izin, yetki, ruhsat, lisans verilirken devlet belirli bir bedel alıyor. Bu da belge ücreti oluyor. Bunun karşılığında alınan izinler, bırakınız para ile satılmasını, bedava olarak bile bir başkasına devredilemiyor. Zaten bedava devri olsa idi geri planda bunun paralı satışı olmuş olurdu. Bu örneği unutmamak gerekir. Belediye alanındaki tarifeli taşımalar şüphesiz ki tahditli olmak zorunda. Bunlar bile, özel sektörün kullandırılırken çeşitli modellerle izin satışı yapılıp gelir elde ediliyor ve kamusal menfaat korunuyor. 

Peki ya servisler
Servis belgeleri para ile satılabilir mi? Karayolu Taşıma Kanununa bakarsanız, niye olmasın? Bazı servisler, bırakınız alırken para ödemeyi, bunları satıp rant kazanmak peşinde. Bakkal, berber, market de tahdit istesin, belgelerini satsınlar mı? Belgeyi satma isteğini anlamak mümkün değil. Bir insan sahip olmadığı bir hakkı sahiplenip nasıl satmayı düşünebilir? Önce tahdit ile bu malı sahipleneceksin, sonra da tapusu olan bir şey gibi bunu satıp para kazanacaksın! Bunu anlamak mümkün değil. 

İkramiye işi 
Efendim, plaka satışı rant değil de, emeklilik ikramiyesi imiş. Bütün memurlar emekli olurken, ikramiye almıyor muymuş? Ne alakası var bunun? Emekli maaşı ile taksi plakasını mukayese edebilir misiniz? Emekli olan memur çalıştığı işi veya kadrosunu bir başkasına satarak mı para alıyor? Plakanın satılması demek, yeni girecekten avanta almak değil mi? Sizin ücretsiz aldığınız belgeyi, sizden sonrakilere para ile satıp para kazanacaksınız. Bu nasıl bir anlayıştır?

Sonu hayır değil 
Plakaların satılması yeni taşımacıların maliyetlerini artırır, rekabet şartlarını azaltır. Plaka fiyatları yükseldiğinde maliyetler yükselir ve insanlar da alternatif yollara yönelirler. Okullar kendileri taşıt alıp öğrencilerini kendileri taşıyabilirler. Keza, işyerleri kendilerine servis aracı alıp servis hizmetlerini kendileri verebilirler. Veliler çocuklarını gerekirse sıra ile özel araçları ile okullara getirebilirler. Başkalarından ücretsiz yolcu veya müşteri taşıma hizmeti satın alanlar da, bunun yerine kendileri taşıt alıp kendi taşıtları ile bu hizmeti verirler; başkalarından taşıt almazlar. Böyle olunca da servisçilerin işleri iyice azalır. İş azalmasına karşı, bunları da yasaklamayı mı düşüneceğiz yoksa? Lokantalar iş yapacak diye evde yemek yapmak yasaklanabiliyor mu? 

Bakanlık yetki alanındaki düzen, bazı kusurlarına rağmen, artık yerine oturdu. Belediye alanı ise hayli karışık. Gücü yeten belediyeye baskı yapıp istediğini kabul ettiriyor. Bazı popülist belediyeler de toplumsal menfaat yerine bu talepleri kabul ediyor. Ama İstanbul gibi bu konularda direnen, kamu menfaatini koruyan belediyeler de var. Kim bana, servis aracının tahdidini ve plakasının satılmasının kamusal menfaatini söyleyebilir? Bazı servisçiler, komisyonculuk yasağı gibi, Bakanlık mevzuatının bazı kurallarının kendilerine de uygulanmasını istiyor. Ama işine gelenleri. Var mısınız hepsinin uygulanmasına? 

Ben inanmadığım şeyleri asla söyleyip yazan biri değilim. Bildiklerimi yazmaya da devam edeceğim. Bundan vazgeçmeye de niyetim yok. Bu yazıdaki fikirlerimin aksini savunanlar ise şu sorulara cevap versinler: Bugün taksilerdeki düzen esnaf açısından uygun mu? Bunu beğeniyorlar mı? Kendileri de aynı düzene geçmek mi istiyorlar? ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 16 44
2. Fenerbahçe 16 36
3. Samsunspor 16 30
4. Göztepe 16 28
5. Eyüpspor 17 27
6. Beşiktaş 16 26
7. Başakşehir 15 22
8. Gaziantep FK 16 21
9. Antalyaspor 16 21
10. Konyaspor 16 20
11. Rizespor 16 20
12. Trabzonspor 16 19
13. Kasımpasa 15 19
14. Sivasspor 17 19
15. Alanyaspor 16 18
16. Kayserispor 16 15
17. Bodrumspor 16 14
18. Hatayspor 15 9
19. A.Demirspor 15 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 17 35
2. Bandırmaspor 17 33
3. Karagümrük 17 31
4. Erzurumspor 17 29
5. Keçiörengücü 17 27
6. Igdir FK 17 25
7. Ahlatçı Çorum FK 17 25
8. İstanbulspor 17 24
9. Ankaragücü 17 24
10. Manisa FK 17 23
11. Pendikspor 17 23
12. Gençlerbirliği 16 23
13. Esenler Erokspor 17 22
14. Ümraniye 16 22
15. Boluspor 17 22
16. Amed Sportif 16 22
17. Şanlıurfaspor 17 21
18. Sakaryaspor 17 21
19. Adanaspor 16 11
20. Yeni Malatyaspor 17 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 16 39
2. Chelsea 17 35
3. Arsenal 17 33
4. Nottingham Forest 17 31
5. Bournemouth 17 28
6. Aston Villa 17 28
7. M.City 17 27
8. Newcastle 17 26
9. Fulham 17 25
10. Brighton 17 25
11. Tottenham 17 23
12. Brentford 17 23
13. M. United 17 22
14. West Ham United 17 20
15. Everton 16 16
16. Crystal Palace 17 16
17. Leicester City 17 14
18. Wolves 17 12
19. Ipswich Town 17 12
20. Southampton 17 6
Takımlar O P
1. Atletico Madrid 18 41
2. Real Madrid 18 40
3. Barcelona 19 38
4. Athletic Bilbao 19 36
5. Villarreal 18 30
6. Mallorca 19 30
7. Real Sociedad 18 25
8. Girona 18 25
9. Real Betis 18 25
10. Osasuna 18 25
11. Celta Vigo 18 24
12. Rayo Vallecano 18 22
13. Las Palmas 18 22
14. Sevilla 18 22
15. Leganes 18 18
16. Deportivo Alaves 18 17
17. Getafe 18 16
18. Espanyol 18 15
19. Valencia 17 12
20. Real Valladolid 18 12