31.08.2015, 15:43

Servisçilerin yoğun gündemi

Her taşımacı için önemli günler vardır ve bu günler taşımanın türüne göre değişir. D1 ve D2 belgeli uzak mesafeli taşımacılar için yaz dönemi ve bayramlar böylesi günlerdendir. Okulların açılmasının gecikmesi ile bu sene yaz döneminin uzaması önemli bir sosyal fırsat yaratacaktır. Hele bunun sonundaki bayramı da içeren haftanın çok canlı geçeceğini söyleyebiliriz. Bu hususlar B1 ve B2’ler için de geçerli olacak. 

Servisçiler için önemli günler farklıdır. Öğrenci servisi yapanların en önemli günleri iş bağlantılarının ve ücretlerinin belirlendiği Ağustos sonu Eylül başlarıdır. Yaz, öğrenci servisçileri için kazanç mevsimi değildir. Bu sene okulların açılmasının gecikmesi, servisçiler için gelir elde edilemeyen süreyi uzatacak.

Yetki konusu 
Bilindiği gibi, tüm taşımalar UDH Bakanlığı yetkisi ve denetiminde. Belediye alanındaki taşımalar için yetki belediyelerde. Servis taşımalarının çoğu belediye alanı içinde ve izinler de belediyede. Bunun yanı sıra belediyenin yetkili olmadığı belediye alanı dışına çıkan servisler ile farklı iki belediyenin alanına giren servis taşımaları var ki, bunlar biraz problemli. 

Devlet özel sektör düzeni 
Toplumsal yaşama geçmiş insanlar, işleri için devlet kurarlar ve geliştirirler. Bu devlet, insanların tek başına çözemeyeceği sorunlar için var. Devlet kendi yapmadığı işleri özel sektöre bırakıyor. Ama başıboş değil. Hepsinin kuralı şartı var. Bu işler için devletin veya yerel kuruluşların izni gerekli. Yolcu taşımacılığı da böyle. Bu izin herkese verilebileceği gibi tahditli sayıdaki kişiye de verilebiliyor. 

Ülkemizde mobil iletişim alanında belirli sayıda operatör var. Devlet bizi bunlara mahkum ediyor denebilir, ama bunlar arasındaki rekabet de önemli. Yeni bir işletme lisansı verildi ve sınırlı sayıdaki operatör bu lisansları aldı. Ama devlet de 4 milyon Euro’ya yakın bir gelir elde etti. Bu çok önemli. Devletin bu türden izinleri, eşitlik gereği herkese vermesi veya satarak toplum adına gelir elde etmesi çok normal ve gerekli. Bu satışta toplumsal menfaat olduğunu görmek gerekir. 

Bakanlık yetki belgeleri 
Belediye alanındaki taşımalar için izin, yetki, ruhsat, lisans verilirken devlet belirli bir bedel alıyor. Bu da belge ücreti oluyor. Bunun karşılığında alınan izinler, bırakınız para ile satılmasını, bedava olarak bile bir başkasına devredilemiyor. Zaten bedava devri olsa idi geri planda bunun paralı satışı olmuş olurdu. Bu örneği unutmamak gerekir. Belediye alanındaki tarifeli taşımalar şüphesiz ki tahditli olmak zorunda. Bunlar bile, özel sektörün kullandırılırken çeşitli modellerle izin satışı yapılıp gelir elde ediliyor ve kamusal menfaat korunuyor. 

Peki ya servisler
Servis belgeleri para ile satılabilir mi? Karayolu Taşıma Kanununa bakarsanız, niye olmasın? Bazı servisler, bırakınız alırken para ödemeyi, bunları satıp rant kazanmak peşinde. Bakkal, berber, market de tahdit istesin, belgelerini satsınlar mı? Belgeyi satma isteğini anlamak mümkün değil. Bir insan sahip olmadığı bir hakkı sahiplenip nasıl satmayı düşünebilir? Önce tahdit ile bu malı sahipleneceksin, sonra da tapusu olan bir şey gibi bunu satıp para kazanacaksın! Bunu anlamak mümkün değil. 

İkramiye işi 
Efendim, plaka satışı rant değil de, emeklilik ikramiyesi imiş. Bütün memurlar emekli olurken, ikramiye almıyor muymuş? Ne alakası var bunun? Emekli maaşı ile taksi plakasını mukayese edebilir misiniz? Emekli olan memur çalıştığı işi veya kadrosunu bir başkasına satarak mı para alıyor? Plakanın satılması demek, yeni girecekten avanta almak değil mi? Sizin ücretsiz aldığınız belgeyi, sizden sonrakilere para ile satıp para kazanacaksınız. Bu nasıl bir anlayıştır?

Sonu hayır değil 
Plakaların satılması yeni taşımacıların maliyetlerini artırır, rekabet şartlarını azaltır. Plaka fiyatları yükseldiğinde maliyetler yükselir ve insanlar da alternatif yollara yönelirler. Okullar kendileri taşıt alıp öğrencilerini kendileri taşıyabilirler. Keza, işyerleri kendilerine servis aracı alıp servis hizmetlerini kendileri verebilirler. Veliler çocuklarını gerekirse sıra ile özel araçları ile okullara getirebilirler. Başkalarından ücretsiz yolcu veya müşteri taşıma hizmeti satın alanlar da, bunun yerine kendileri taşıt alıp kendi taşıtları ile bu hizmeti verirler; başkalarından taşıt almazlar. Böyle olunca da servisçilerin işleri iyice azalır. İş azalmasına karşı, bunları da yasaklamayı mı düşüneceğiz yoksa? Lokantalar iş yapacak diye evde yemek yapmak yasaklanabiliyor mu? 

Bakanlık yetki alanındaki düzen, bazı kusurlarına rağmen, artık yerine oturdu. Belediye alanı ise hayli karışık. Gücü yeten belediyeye baskı yapıp istediğini kabul ettiriyor. Bazı popülist belediyeler de toplumsal menfaat yerine bu talepleri kabul ediyor. Ama İstanbul gibi bu konularda direnen, kamu menfaatini koruyan belediyeler de var. Kim bana, servis aracının tahdidini ve plakasının satılmasının kamusal menfaatini söyleyebilir? Bazı servisçiler, komisyonculuk yasağı gibi, Bakanlık mevzuatının bazı kurallarının kendilerine de uygulanmasını istiyor. Ama işine gelenleri. Var mısınız hepsinin uygulanmasına? 

Ben inanmadığım şeyleri asla söyleyip yazan biri değilim. Bildiklerimi yazmaya da devam edeceğim. Bundan vazgeçmeye de niyetim yok. Bu yazıdaki fikirlerimin aksini savunanlar ise şu sorulara cevap versinler: Bugün taksilerdeki düzen esnaf açısından uygun mu? Bunu beğeniyorlar mı? Kendileri de aynı düzene geçmek mi istiyorlar? ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7