Sonuçların Kalitesi…

Yakın zamanda dünyaca geçerli olan bir  sonuç yayımlandı: İnsani Gelişmişlik Endeksi (İGE). Bu endeks ortalama yaşam süresini, okulluluk süresini, kişi başı satın alma gücünü ölçerek puan veriyor. Daha önce konuşmuştuk, hatırlayanlar vardır. 

2000 yılında 0,653 olan puanımız, 2013 yılında 0,759'a yükselmiş. Bu yükseliş çok dolu bir iyileşme. Bir de şu başarı önemli: 2005 yılında 174 ülke içinde 85’inci sırada iken; 2013 yılında 187 ülke içinden 69’uncu sıraya tırmandık. Yani 2005 yılında ilk yüzde 50 içinden 2013 yılında ilk yüzde 37'ye yükseldik. 

Dünyada da 10 yılda önemli bir evrilme oldu. 14 Nisan tarihli, 134’üncü Taşıma Dünyası’ndaki yazımın başlığı  "Krizin Ertesi Evrim" idi. Bitmeyen 2008 krizinin aslında kriz değil de bir değişim olduğunu irdelemiştik. Var olan bir oran bu konuda bize hak veriyor: Cari Açık/Fazla. Cari açık veren ülkeler olduğu gibi cari fazla veren ülkeler de var. 2008'de en büyük cari fazlayı Çin veriyorken, 2013'te Almanya tekrar birinci oluyor. Cari fazla veren ilk 10 ülkenin ‘fazla’sı yüzde 8’ken 2013'te yüzde 4,3'e iniyor, kazançları azalıyor. Cari açık verenlerin ortalaması da, tersine yüzde 4,3'ten yüzde 2,3’e azalıyor, kazançları artıyor. Hem açık azalmış hem de fazlalık azalmış. Ülkemizin de cari açığı azalma yolunda, hem de büyük oranlarda. Sonuç olarak 2008 krizi sayesinde dünyanın kazanç dağılımı düzelme yolunda.

* * *

Bu iyi sonuçların kalitesine bakmaya çalışalım. Avrupa Birliği ülkeleri işlerini düzeltemediler. Para basmanın ikinci aşamasına başlıyorlar krizin 6’ncı yılında. Aynı AB ülkeleri en büyük komşuları ve enerji tedarikçi olan Rusya ile ekonomilerini daha da bozacak bir tartışma içine düştüler. Çin, cari fazlasını en fazla azaltan (yüzde 180) ülke olarak bu iyileşmeye en büyük katkıyı yapan ülke. ABD iyi yolda, ama Temmuz'da 240 bin istihdam beklerken sadece 134 bin gerçekleşiyor, sapma büyük. Bu istihdamın düşük maaşlarla veya yarım günlük işlerle oluştuğu da biliniyor. 

Bizde, nüfus dilimlerinin gelirleri yaklaşık 2 kat artmış, ama dağılım düzelmemiş.

7,5 milyon kişinin kazancı diğer 45 milyonun kazancına eşit. TUİK verileri söylüyor: 1 kişi 6 kişilik kazanç elde ediyor. Karayolu taşımacılığının mali sorumluluk sigortası zorunlu, inşaatçılık mali sorumluluk sigortası zorunlu değil. İşveren Mali Sorumluluk Sigortası gelişmiş ülkelerde zorunlu, ülkemizde değil.

* * *

Sonuçların kalitesi Kalkınma ile yükselecek. Kalkınma sayesinde sonuçların sorumluları bilinecek, toplumda huzur ve verim artacak. Katma değer artacak. Kalkınmanın yükümlülüğü sivil toplum kuruluşlarında ve ülke ekonomisini oluşturan TÜSİAD, TMMOB, TOBB, MÜSİAD, TUSKON, DEİK, TBB gibi çatı Meslek Örgütlerindedir.

Hükumetler uygular.

Size ne görev düştü? ■