Startup Mezarlığı

Sektörümüz de dahil, kalkınmayı sağlayacak en önemli iki konu, herkesin malumu olduğu üzere girişimcilik ve inovasyondur. Bu kavramların hayata sağlıklı geçmesi için sadece girişimcilerin hazır, nazır, yetkin olması yeterli değil; ekosistemin de buna hazır, nazır ve yetkin olması gerekiyor. Dünyanın en önemli teknolojisini ve çözümünü de geliştirse girişimci, potansiyel müşteri gözünü kapadığında, ilgilenmediğinde zaten likidite sorunu yaşayan girişimcinin suni teneffüslerle yaşama ömrü çok olmayacaktır ki, gerek Amerika’da gerek Türkiye’de girişimciler özelinde yapılan istatistikler de bunu gösteriyor. 

Amerika’daki girişimler arasında yapılan bir istatistiki bilgiye göre; başarılı girişimcilerin (kabul görmüş yarışmalarda dereceye girmiş girişimcilerin) yüzde 44’ü 3 sene sonunda ‘ölüyor’. Beş sene sonunda yüzde 55, 10 sene sonunda da yüzde 71’i ölüyor (Kaynak, Static Brain). Türkiye’ye bakalım: bu konuda Limenya’da Ocak 2016’da yayınlanan bir rapor var. Orada da sonuç çok benzer: Başarılı girişimcilerin yüzde 43’ü üç sene sonra ölüyor. İlk sene yüzde 15’i, iki sene sonunda da yüzde 37’si ölüyor maalesef. Ulaştırma sektörü özeline baktığımızda, ulaştırma sektörüne yönelik girişimcilerin yüzde 55’inin üç sene sonunda öldüğünü gösteriyor grafikler.

Sektör İhtiyacının Karşılanması

CB Insights’in 101 start-up özelinde neden başarısız olduklarına dair güzel bir araştırması var. O araştırmada da görülüyor ki en büyük etken, girişimci tarafından sunulan çözüme, pazarın ihtiyacının olmaması. Bu kalemin yaygınlık yüzdesi yüzde 42. Nakit paranın tükenmesi bile yüzde 29 ile ikinci etken. Birinci etkene geri dönüp, pazarın ihtiyacının olmamasını biraz daha açacak olursak bunda iki alt neden belirtebiliriz öncelikle: Birincisi, girişimcinin pazarda yeteri kadar sahada olmayıp müşterileri ve sektör dinamiklerini tam anlamaması ve pazarın ihtiyacı olmayan bir çözüm önermesi. İkincisi de satın alım yapacak firmalardaki profesyonellerin girişimcinin sunduğu çözüme salt o çözüm gözüyle bakması, girişimcinin yetkinliğine bakmaması. Yani doğrudan sunulan çözüme odaklanıp ‘bu çözüm ihtiyacımızı karşılamıyor’ deyip kestirip atması. Halbuki girişimcinin yetkinliğine odaklanılsa, sunduğu çözüm için yapılacak birkaç değişiklik önerisiyle yine o firmanın ihtiyaçlarını karşılayacak bir çözüme çevrilebileceği konusunu atlaması. Bu konuya olumlu bir örnek vererek devam edeyim: İTÜ Çekirdek’te, mayın taraması da yapabilen insansız kara aracı tasarlayıp üretebilen bir girişimcimiz var. Bu insansız hava aracının, otomotivde de kullanabileceğini düşünerek üretici firmalarımızla görüştürmeye başlamıştık. ‘Çözüm ihtiyacımızı karşılamıyor’ denirken, bir üretici firmamız ‘ya bunu fabrikada denetleme aracı gibi kullanamaz mıyız? Üstüne kamera koysak, yangın sensoru yerleştirsek? Birkaç yüz dönüm arazimizde bu araç tur atarak gerekli kontrolleri uzaktan yapmamızı sağlayamaz mı?’ diye öneride bulundu. Evet, bu girişimcimiz için çok rahatlıkla yapılabilecek bir çözümdü ve onu da ürününe yansıttı.

Geçen hafta sosyal medyada büyük bir otomotiv firmamızın CEO’su hediye ajandaların israf olduğunu vurgulayan bir çıkış yaptı. Evet, sektörde, aramızda konuştuğumuzda da bu ajandaların israf olduğunu hep vurguluyoruz yıllardır. Ama yılbaşı dahil, hediye olarak ajanda göndermekten vazgeçmedik. Niye? Öncelikle o fiyat aralığında uygun bir alternatif bulamadığımızdan. Ama bu konuda da yardımımıza teknoloji tabanlı bir girişim yetişiyor. Özellikle bizim sektör için anlamlı bir promosyon ürünü olacak bir çözümleri var: Akıllı anahtarlık. Telefonunuz yardımıyla, anahtarlığınızın nerede olduğunu bulmanızdan tutun da, arabayı en son nereye park ettiğinize; çekmecenize koyduğunuzda, çekmeceniz hareket ettirildiğinde ya da kapınız tıklanıldığında ya da çantanız hareket ettirildiğinde size haber veren bir ürün.Akıllı anahtarlığın kullanımı için indirilen telefon uygulamasıyla da müşterinizle iletişime devam edebildiğiniz bir çözüm. Yakında bu ajandaların yerini bu akıllı anahtarlıkların alacağını öngörüyorum. Özellikle bizim sektörde. ■