Uluslararası Örnekleri ile Kentleşme ve Ulaştırma -2-

Bu çerçevede; öncelikle 1. Boğaz Köprüsünün inşası ile birlikte gelişim süreci hızlanan Altunizade’nin, metrobüs hattındaki ana istasyonlardan birine dönüşmesi paralelinde, yapılan yatırımlarla değerini ve merkezi konumunu güçlendirdiği görülmektedir. Takibinde; bir kısmı açılan ve 2019’da bitirilmesi öngörülen Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy-Sancaktepe Metro Hattı’nın ana istasyonlarından biri de yine Altunizade olacaktır. Ayrıca; asrın projesi olarak görülen ve en genel ölçekte Pekin-Londra kesintisiz demiryolu hattının önemli bileşenlerinden biri olacak olan Marmaray Projesi’nin iki yakasının çok yakın bir tarihte açılmasıyla beraber, Altunizade; projenin iki ana aktarma merkezinden birine ev sahipliği yapacak olan Üsküdar’a da yakınlığı nedeniyle, bu yatırımdan doğrudan etkilenecektir. Yine; Üsküdar-Altunizade-Çamlıca-Ümraniye hattında yapılmakta olan yatırımlardan biri olan ve basında sıkça tartışılmış olan ‘Çamlıca Camii’ ve çevresini kapsayan proje ile ana bağlantıyı tesis edecek olan teleferik projesi söz konusudur. Bu teleferik projesinin de ana istasyonlarından birisi Altunizade olacaktır. Dolayısıyla; gerek karayolu Boğaz Köprüsü geçişi, gerek metrobüs, gerek metro, gerek Marmaray Projesi ve gerekse de teleferik hattının toplandığı ve dağıldığı bir alan, Altunizade’nin merkeziliğinde tesis edilmiş olacaktır.

Benzer şekilde; uzun bir süre Anadolu yakasının merkezi bir konumunda yer alan Kadıköy ilçesi bugün itibariyle ulaşmış olduğu yaklaşık 1.000.000 nüfusluk çekim alanıyla önemli ulaştırma-şehirleşme yatırımlarıyla kendi içerisinde bir yenilenme sürecini yaşamaktadır. Bu çerçevede komşuluğundaki Üsküdar-Acıbadem-Altunizade-Çamlıca hattının gelişim süreciyle beraber, Ataşehir ve Çekmeköy’de yapılan yatırımlar ile Pendik’in hızlı gelişiminin merkezinde yer alan Kadıköy’ de kamuoyunda sıkça tartışılmakta olan önemli projelerle gündeme gelmektedir. Bu çerçevede bugün itibariyle sistemi oturmuş olan Kadıköy-Kartal Metro Hattı, yerleşim için önemli bir fonksiyonu icra etmektedir. Yine; geçtiğimiz yıllarda metrobüsün işletime girmesiyle birlikte, Kadıköy Söğütlüçeşme ana istasyonlardan birini teşkil etmektedir. 

Bununla beraber bir sahil yerleşimi olan Kadıköy; deniz ulaşımı işletiminin de gerçekleştiği bir yerdir. Kadıköy’de, geçmiş yıllarda hizmete alınan İDO’nun süreç içerisinde olumlu gelişimiyle Kadıköy-Bakırköy Hattı başta olmak üzere birçok hat Kadıköy merkezliğinde verimli bir işletim sergilemektedir. Özellikle Kadıköy-Bakırköy Hattı oldukça işlevsel çalışmaktadır. Bununla beraber, Kadıköy; gerek Marmaray’dan ve gerekse de yakın bir dönemde açılan Lastik Tekerlekli Tüp Geçişi Projesi’nden (Avrasya Tüneli) doğrudan ve önemli ölçekte etkilenecektir. 

Ayrıca mevcut Kadıköy-Kartal Metro Hattı’nın önce Pendik-Kaynarca’ya takibinde ise Sabiha Gökçen Havaalanı’na kadar uzatılması inşası devam etmektedir. Hattın Kaynarca’ya kadar olan bölümünün tamamlanması için öngörülen tarih 2020’dir. Bununla beraber; Haydarpaşa’dan Harem’e kadar oldukça geniş bir alanı etkilemesi öngörülen yenileme çalışmaları projesi ise revizelerle yakın bir dönemde tekrar gündeme gelecektir. Bu proje birkaç yıl önce kamuoyunun gündemine gelmiş, sınırları ve içeriği netleşmemiş ve sıkça –daha çok da politik bazda- tartışılmış bir projeydi. Bu anlamda; projenin içeriğinde yapılmakta olan değişiklikler, iyileştirmeler ve paydaşlar konusu hayati önemdedir. Zira tarihi ve doğal doku zarar görmeden, tam tersine güçlendirilerek, kalıcı gibi görünen sorunların ıslahıyla Haydarpaşa-Harem alanının nasıl şekilleneceği konusu dikkatle ele alınmalıdır. Projenin hayata geçirilmesiyle birlikte, çevrede hızla gelişen bölgelerle entegre, Kadıköy’ün merkezi konumunu güçlendiren, nefes almasını sağlayan, daha iyi bir görünüm kazandıran ve farklı ulaştırma türlerinin akışının toplandığı ve dağıldığı bir nokta olarak daha işlevsel çalışmasını sağlayan bir sonuç elde edilmesi önemli olacaktır.

Marmaray Projesi’nin 29 Ekim 2013 itibariyle Ayrılıkçeşme-Kazlıçeşme istasyonları arası açılmış olup, mevcut banliyö hatlarının rehabilitasyonuyla, bu proje kapsamında Gebze’den Halkalı’ya kadar bir ulaşım imkânı sağlanmış olacaktır. Marmaray; Kadıköy-Kartal-Pendik Metro Hattı, Ankara-İstanbul YHD Hattı, Yenikapı-Aksaray Hafif Raylı Sistem Hattı, Yenikapı-Taksim Metro Hattı ve Halkalı-Bulgaristan YHD Hattı’nı birbirine entegre eden ve birbirine transferini sağlayan bir proje olup İstanbul özelinde şehrin iki ucunda doğu-batı aksıyla birleşimi sağlamakta, yöresel bazda Ankara-Edirne arası bağlantının, ulusal bazda Kars-Edirne arası bağlantının, bölgesel bazda Azerbaycan’dan Doğu Avrupa’ya kadar bir bağlantının, kıtasal bazda ise Pekin’den Londra’ya kadar olan geniş bir coğrafyanın bağlantısının en önemli noktalarından birini teşkil etmektedir. Marmaray’ın açılışının takibindeki ilk 15 günde toplam 5.000.000 yolculuk gerçekleştirilmiştir. Bu rakamlar, başlangıç için fevkaladenin üzerinde olmakla beraber, halkın ilk kez deneyimlediği bir ulaştırma türü olması ve ilk 15 gün ücretsiz olması göz önünde bulundurulduğunda, henüz nihai bir göstergeye ulaşıldığı söylenemeyecektir. 

Marmaray, gerek İstanbul’un trafik tıkanıklığı sorunundaki etkisi, gerek şehirlerarası yolcu taşımacılığındaki yeri ve gerekse de bölgesel ve uluslararası yük taşımacılığındaki işlevi itibariyle kilit noktadaki bir projedir. Tam kapasite olarak çalışması, ilgili etaplarının tamamlanması ve entegre hatların sağlanmasıyla birlikte, şehrin güneyinde, doğu-batı ekseninde ulaşımda önemli bir işlev yerine getirecek olan Marmaray, aynı zamanda Boğaz hattı ve çevresinde önemli bir etki alanı oluşturacaktır. Sonuç olarak; kısmen açılışı gerçekleştirilen Marmaray Projesi, banliyö hatlarının tamamlanmasıyla birlikte Gebze-Halkalı arası şehrin ulaşımında güney aksı teşkil edecek, büyük bir talebi karşılayacaktır.

Bu çerçevede; öncelikle 1. Boğaz Köprüsünün inşası ile birlikte gelişim süreci hızlanan Altunizade’nin, metrobüs hattındaki ana istasyonlardan birine dönüşmesi paralelinde, yapılan yatırımlarla değerini ve merkezi konumunu güçlendirdiği görülmektedir. Takibinde; Üsküdar-Ümraniye-Çekmeköy-Sancaktepe Metro Hattı’nın ana istasyonlarından biri de yine Altunizade olacaktır. Ayrıca; asrın projesi olarak görülen ve en genel ölçekte Pekin-Londra kesintisiz demiryolu hattının önemli bileşenlerinden biri olacak olan Marmaray Projesi’nin iki yakasının çok yakın bir tarihte açılmasıyla beraber, Altunizade; projenin iki ana aktarma merkezinden birine ev sahipliği yapacak olan Üsküdar’a da yakınlığı nedeniyle, bu yatırımdan doğrudan etkilenecektir.