Yazın getirdikleri

Bu yazı yayımlandığında ilk ve orta öğretim tatile girmiş olacak. Bu durum yaz mevsiminin geldiğini anlatır. İnsanlar, varsa yazlıklarına göçecekler. Olmayanlar tatil için başka yerlere seyahat edecekler. Bunların hepsi ulaşım, hepsi daha fazla iş demektir. Ancak bu yaz, biraz farklı olacak gibi… Bir göz atalım.

Yük taşımacılığı
Ülkemizin Doğusundaki ülkelere ilişkin önemli sıkıntılar var. Buna Güneydoğu ve Kuzeydoğu ülkeleri de dahil. Bu durum, gerek buradaki ülkelere gerekse bu ülkelerden geçilerek gidilen diğer ülkelere yönelik taşımalarda kayıp demek. Bu kayıp, gerek yapılan taşımanın azalması gerek güzergah değişiklikleri nedeniyle maliyetlerin artması şekillerinde olabiliyor. Önceden beri buralara taşıma yapanlar yeni duruma bağlı olarak Batıya, yani Avrupa’ya yönelik uluslararası taşımalarda şans arıyorlar. Bu durum, rekabeti ve zaten azalan taşımalardaki gelir kaybını arttırıyor. Üstelik bu hatta yeni girenler standartları düşürüp problemlere yol açabiliyorlar. Bu endişe sürecek gibi…

Ekonomideki kısmi sıkıntılara bağlı olarak yurtiçi taşımacılık biraz azalabilir, ama bu risk fazla değil. Bundan daha önemlisi, yurtdışı taşıma yapan kapasitenin bir kısmının iç taşımalara yönelmesi olabilir. Bu da mevcutların sıkıntısını arttırabilir. 

Turizm taşımaları

Ülkemize gelen turist sayısındaki azalmalar, öncelikle havayolunu etkileyecek. Bunun yanı sıra komşu ülkelere yapılan tarifeli ve tarifesiz seferler etkilenebilir. Giden yolcu olmasa da gelen yolcu azalabilir. Kendi insanlarımızın otobüslerle yapacakları turlarda azalmalar az olsa bile yabancıların transferleri ve yurtiçi gezilerinin azalması turizm taşımacılarını olumsuz etkileyebilir. Bu da taşımacı ve otobüslerin tarifeli taşımalara kaymasına yol açabilir. 

Tarifeli taşımalar

Yazın bunların çoğunlukla daha fazla sefer ve daha yüksek dolulukla çalıştığını, üstelik koltuk başına ücretlerin iyileştiğini, daha kısası iyi bir sezon yaşandığını biliyoruz. Bu yıl da bu pek değişmeyecek. Sadece Ramazan nedeniyle yaz yoğunluğu biraz gecikebilir. 

Aslında bu iyilik biraz görünenden azdır. Yaz başında ve sonunda doluluklar tek yönlüdür. Yaz başında dolu gidip boş dönmek, yaz sonunda boş gidip dolu gelmek yaygındır. Buna rağmen işler iyidir. 

Henüz 9 günlük tatil kararı açıklanmadan UDH Bakanlığı Ramazan ve Kurban Bayramlarında artacak talebe ilişkin genelgesini yayınladı. Tarifeli taşımacılar, turizm taşımacılarının kullanmadıkları kapasiteyi değerlendirecek. Bu durum çifte bayram anlamına gelebilir. 9 günlük bayram kararı çıkmasaydı bile bu durum değişmezdi. Hatta bayram içinde sürecek hareketlilik nedeniyle daha da iyi olabilirdi. 

Bu arada, yaz döneminde ulaşımda gelişmeler yaşanacak, göz atalım…

Körfez geçiş köprüsü Haziran ayı sonunda hizmete girecek. Bunun anlamı, yoğun Ramazan Bayramı tatilinde hizmet verecek olması. Artık Topçular-Eskihisar hattında yollara taşan feribot kuyrukları tarihe karışacak. Televizyoncular da artık klasikleşen bu görüntüleri vermekten kurtulacaklar. Kim bilir, belki de üzülürler. Peki, bunun kullananlara maliyeti ne olacak? Otomobillerin 35 Dolar + KDV kadar ücret ödeyeceği açıklandı. Bu, feribot ücretlerine göre önemli bir artış, bir katlanma. Otobüsler için rakam belli değil, ancak önemli bir artış olacağı kesin. Bu da maliyetleri yükseltecek. Bunun karşılığında yolcudan ek bir 5-10 TL alınabilecek mi? Bu sadece bayramda veya yazın değil, bütün yıl gerekli. Bir de kısalacak seyahat süresinin seyahatleri arttırıp arttırmayacağı, uçak yolcusunu çekip çekemeyeceği önemli. 

Üçüncü Boğaz Köprüsü

Bunun da 26 Ağustos’ta açılacağı ilan edildi. Bunun açılmasıyla, özellikle sabah ve akşam saatlerinde köprülerde kaybedilen zamanlar kazanılabilir. Bu durum bazı araçların uzun seyahat ve zaman kaybı pahasına üçüncü köprüyü kullanmaları sonucu diğer araçların, diğer köprüleri daha iyi şartlarda kullanabilmesiyle olacak. Peki, üçüncü köprüye kim gidecek? Buradan geçişin bedeli ne olacak? Buraya yeterince araç gitmezse kimler buraya zorlanacak? Transit araçların kendiliğinden burayı kullanması beklenebilir, ama diğerlerinde mağduriyet doğabilir. Otobüsçüler açısından konu önemli. Birinci köprüden kovulan şehirlerarası otobüsçüler, şimdi de üçüncü köprüye zorlanacak mı? Böyle bir şey yanlış olur, mağduriyet yaratır. Toplu taşıma anlayışına da uymaz. Bir kişiyle geçen otomobiller birinci köprüden, toplu taşıma aracı olan otobüsler üçüncü köprüden denemez. Ben, bırakın yasaklanmayı, toplu taşıma aracı olan otobüslere birinci köprüde tercihli şerit ayrılmasını savunanlardanım. 

Avrasya Tüneli

2016 sonunda bu da hizmete girecek. Önemli sayıda otomobil bu yoldan geçip köprülerin yükünü hafifletecek. Bu nedenle üçüncü köprüye ilişkin kesin kararlar almadan önce bu tünelin açılışının beklenmesi ve bunun sonuçlarının görülmesi yerinde olur. Gereksiz yere kimse üçüncü köprüye zorlanmamış olabilir. 

…ve taşıma güvenliği

Başta bayram olmak üzere yaz döneminde en fazla bunun üzerinde durulmalıdır. Artan yolcu talebi daha fazla sefer için daha hızlı sürüş, daha yoğun sürücü kullanımı ve sefer uğruna bakıma zaman ayırmama gibi sonuçlar getirmemelidir. Herkes sorumluluğunu unutmamalı. ■