Yolcu sayılarımızda gerileme devam ediyor

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan aldığımız verilere göre, şehirlerarası tarifeli karayolu yolcu taşımacılığında yolcu düşüşü devam ediyor. Tarifeli taşımacılıkta yolcular, havayolu ve demiryoluna gidiyor. Bu iki alanda da otobüsten daha düşük fiyatla taşımacılık yapılıyor.

Uçak ve tren otobüsten ucuz

Yüksek hızlı trenlere yüzde 40’ların üzerinde zam yapıldı ama yine otobüs bilet fiyatlarına göre ucuz seviyede. İstanbul-Ankara hızlı tren bilet fiyatı 780 lira oldu. Otobüs ise şu anda 500 lira. Aslında otobüsün fiyatı 1 lira ise, trenin bilet fiyatı 2 lira, uçağın 3 lira olması lazım. Bu yüzden sektörümüzde küçülme devam ediyor. Popülist fiyatlandırma nedeniyle zarar eden havayolları ve yine zarar eden demiryolları ile rekabet etme zorunluluğu ve artan maliyetler sektörümüzün en önemli sorunu olarak önümüze çıkıyor. Biz de ucuz taşımak ve trenden, uçaktan yolcu almak istiyoruz ama artan maliyetler nedeniyle fiyatları aşağı çekmek mümkün değil. Hatta fiyatları arttırmak gerekiyor. 

İstanbul-İzmir köprü ve otoban maliyeti

Köprü ve otobanlara da yüzde 43 oranında zam geldi. İstanbul’dan İzmir’e gidip gelen otobüsün köprü ve otoban maliyeti 7 bin 500 TL’yi buldu. Köprü ve otobanlara 2024 yılı içerisinde yine zam yapılmıştı. Otobüs fiyatları, bakım ve onarım ücretleri, personel maliyeti sürekli artıyor. Bu maliyetlerle bu işi sürdürmek hiç kolay değil. Uçak ve demiryolları uzak mesafe yolcusunu sektörden alırken kısa mesafe yolcusu sektöre kaldı ama orada da korsan ve kayıt dışı taşımacılık yapılıyor. Denetimler ve yaptırımlar çok yetersiz. Bunu yazmaktan ve dile getirmekten yoruldum, ama maalesef hiçbir gelişme yok. 

2025 yılında daha da düşecek

Maliyet artışına rağmen sektör mensupları fiyatlarına zam yapamıyor. Uçak ve demiryolu ile rekabet edebilme şansı yok. 2025 yılı maalesef çok karanlık bir yıl olarak geliyor. Otogardan çıkan otobüs sayısı hafta içi 800-900, hafta sonu 1000 civarında. Olması gereken rakam en az 1500. Sektörde daralma sürüyor. Ulaşım modlarında sübvansiyonun kaldırılması, hava ve demiryolunun zarar etmeyecek fiyatlarla taşımacılık yapması ve otobüsçülüğün önünün açılması gerekiyor. 

Otogar çıkışlarına tavan ücret tarifesi

Otogar çıkış fiyatlarımız da yükseliyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın, eski yıllarda olduğu gibi, otogar çıkış ücretlerine yönelik bir tavan ücret tarifesi yayımlaması gerekiyor. Otogarlar tekel konumunda yerler olduğu için Bakanlık bu konuya bir çözüm üretmeli. Herkes istediği zamları yapabiliyor. İstanbul Otogarında, otobüs peronda bir saatten fazla kalırsa 200 TL alınıyor. Bu sürenin 1,5 saate çıkarılması gerekiyor. Çünkü bir otobüsün yolcusunu boşaltıp, temizliğini yapıp, yeni yolcuları alarak sefere çıkması 1 saati geçiyor. Bu sürenin 1,5 saate çıkarılmasını İBB tarafına ileteceğiz. Turizm taşıtlarının parklanma sorunlarının çözülmesi gerekiyor. 

Öğrenci hareketliliği azaldı

Her tatili döneminde sektörümüzde önemli bir hareketlilik olurdu. Şimdi yarıyıl tatili çok ufak bir hareketlilik oluşturuyor. Çünkü ekonomik zorluklar nedeniyle öğrencilerin hareketliliği de azaldı. 

UETDS’ye entegre olsunlar

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na, belediyelerin UETDS sistemine entegrasyonunun sağlanması talebimizi de ileteceğiz. İlk adım olarak da başvurmaları için İBB’ye görüşümüzü sunacağız. UETDS verileri belediyelerin sistemine de entegre olursa keyfi kararların alınması önlenir. Araç ve personelin ayrı bir belge almasına gerek kalmaz ve şehiriçinde dolaşımı mümkün olur. 

8+1 sorunu çözülmeli 

Yine Bakanlık ile yapacağımız görüşmelerde turizm taşımacılarının yaşadığı 8+1 araçlarla ilgili sorunun çözümünü talep edeceğiz. Bizim bildiğimiz kadarıyla 14 bin dolayında 8+1 araç var. Belgeye kaydedilmesi için bu araçların 9+1 olarak koltuklandırılması gerekiyor. Motor hacmi aranmaksızın D2 belgeli firmalar 8+1 araçları belgelerine otomobil olarak kaydedebilmeli. ■