Yönetmeliğin çelişki ve açmazları

Son Yönetmeliğin ilk şeklinde 41’inci maddenin 5’inci fıkrasıyla B1 ve D1’lere 22:01-04:59 saatleri arasında taşıma imkanı verir mahiyette, bu saatler dışında 100 km’ye kadar illerarası ve iliçi taşıma yasağı getirildi. 2018 sonunda yapılan değişiklik ile bu saatler dışındaki 100 km’ye kadar taşıma yasağı yönetmelikten çıkarıldı. Son değişiklikle de bu saatler dışındaki iliçi taşıma yasağı da yönetmelikten çıktı. Bu yasakların kaldırılması adı geçen taşımaların saate bağlı olmaksızın serbest olacağı anlamında mıdır? Yoksa hiç yapılamayacağı anlamına mı gelmektedir? 

B2, D2’lere servis taşımacılığı yasaklandı mı?

Geçici 3’üncü maddeye, “Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten önce servis taşımacılığı faaliyetinde bulunan D2 yetki belgesi sahipleri, durumlarını 31.12.2021 tarihine kadar bu Yönetmeliğe uygun hale getirmek zorundadırlar” fıkrası eklendi. D2 yetki belgesi sahiplerine servis taşımacılığı veya başka bir konuda uyulması gerekli yeni bir düzenleme yapıldığını görmüyoruz. Böyle ise bunlar neye uyacaklar? Bunun anlamı servis taşıması yapmayacaklar, olabilir mi? Eğer böyle ise ve servis taşıması D2 belgesinin faaliyet kapsamı dışında ise ayrı bir yasaklama getirmeksizin zaten yapmamaları gerekmez mi? 

Servis belgelerinin servis dışı faaliyetine niye özel yasak?

Yönetmeliğin 41’inci maddesine eklenen fıkra ile servis taşımaları yapmak üzere yetki belgesi alanlar, bu yetki belgesiyle servis taşımacılığından başka faaliyette bulunamıyorlar. Belge kapsamı dışında faaliyet herkese yasakken bunun servis taşımacıları için özel olarak belirtilmesine gerek var mı? Yönetmelikte sadece özel D4 belgeleri için servis taşımacılığından söz ediliyor. Yani servis taşımacılığı sadece belge türleri arasında yer almayan bu özel belgelerin hakkı oluyor. Öyle ise D2’lerin bunu yapmaması zaten zorunlu olmuyor mu? 

Kapsam dışı kullanımla ne kast ediliyor?

Yeni değişikliğin 10’uncu maddesiyle Yönetmeliğin 30’uncu maddesinin 4’üncü fıkrası değiştirildi:

A1, B2, D2 ve servis taşımacılığı yapmak üzere D4 yetki belgesi olan yetki belgesi sahipleri, yetki belgesi eki taşıt belgelerinde kayıtlı taşıtlarını, taşıtın kayıtlı olduğu yetki belgesi kapsamı dışında ve/veya yetki belgesi olmayan gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetleri için kullandıramazlar. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 50 uyarma verilir…

Bu düzenleme içinde iki husus yer alıyor: Birincisi; yetki belgesi sahiplerinin kayıtlı taşıtlarını yetki belgesi kapsamı dışında kullandırma yasağı. Yetki belgesinin kapsamı belli olup taşıtların da bu kapsamda kullanılması, kapsam dışı faaliyet genel yasağı içinde değil midir? Yetki belgesi kapsamı içinde olan her türlü taşıma faaliyeti için taşıtlarını kullandırmaları kadar doğal bir şey olamaz. 

İkinci husus; yetki belgesi olmayan gerçek veya tüzel kişilerin faaliyetleri için kullandırma yasağıdır. Yetki belgesi sahipleri taşıma yapmak için belge alırlar ve kapsamlarına uyan her türlü taşıma faaliyeti için hizmet verir, taşıtlarını kullandırırlar. Taşıma hizmeti talep eden kişinin yetki belgesi sahibi olup olmaması diye bir durum düşünülemez. Bu, sadece bunu talep eden kişinin kendisinin de taşımacı olması halinde önem kazanır. Böyle bir durumda da yetki belgesi sahibi olması dahi taşıtların onun taşımalarında kullandırılmasına imkan vermez. Bu husus zaten başkalarının taşıtlarını kullanma yasağı kapsamına girer ve kullandıranın değil kullananın suçu olur. Madde metninden anlaşılanlar bunlar olup bunlar dışında bir kasıt var ise ifadenin ona uygun şekilde yapılması gerekir.  

Ne yapılmalı?

Tüm taşımalar; 

- Taşınana göre yolcu veya yük oluşu… 

- Taşımanın yapıldığı yere göre uluslararası, illerarası, iliçi, ilin büyükşehir oluşu ve olmayışı, belediye alanı dışı veya içi oluşu… 

- Taşımanın türüne göre tarifeli, tarifesiz ile servis oluşu… 

dikkate alınarak hangi belge ile hangi taşımaların yapılabileceği ve/veya hangi taşımaların hangi belgeyle yapılabileceği net biçimde belirlenmeli ve ilan edilmelidir. Aksi halde tartışmalar ve itirazlar sürecek, taşımacılar arasında barış sağlanamayacaktır. ■