13.01.2020, 13:04

Yönetmelik değişikliğinin düşündürdükleri

Yeni Yönetmeliğe ilişkin genel görüşlerimi iki yıl önce, ilk çıktığında açıklamaya çalıştım. Zaman zaman ihtiyaç duyulan konularda detaylı değerlendirme yapma fırsatlarım oldu. Bunlardan en önemlisi Yönetmelikteki belirsizliklerin giderilmesi konusu idi. Yönetmelikteki hangi belgeyle hangi taşımaların yapılabileceğini veya tersi olarak hangi taşımaların hangi belgeyle yapılabileceğini netleştirmek gerektiğini belirttim. Bunun tam bir tablo olarak hazırlanması hala bir ihtiyaç. Tabii, bunun yapılabilmesi için önce tüm belge türlerinin ve bazı belgelerin özel işaret, harf ve ek rakamlarla belirtilen alt türlerinin tam olarak Yönetmeliğe yansıtılıp şüpheye yer vermeyecek biçimde tanımlanması gerekiyor. 

Belediye alanı içi/dışı
Yönetmelikteki bazı belge tanımlarında yurtiçi taşımacılık kavramının kullanıldığını görüyoruz. Bu kavram, bu belgenin ülkenin her noktasında taşıma yapabileceği anlamını hatırlatıyor, yani belediye alanı içi/dışı gibi bir ayrım mümkün değil gibi… Halbuki belediye alanlarında belediyenin bazı yetkilerinin olduğunu biliyoruz. Bu husus Yönetmelikte de, buna ilişkin mevzuat hükümlerinin saklı olduğu ifadesiyle kabul ediliyor. Buna rağmen hiçbir belgenin belediye alanı içinde geçerli olup olmadığı ifade edilmiyor. Bu söylenenler tabii ki yolcu taşımacılığı için. Yoksa yük taşımacılığında belediyelerin hiçbir hak ve yetkisi yok. Dolayısıyla bir belirsizlik de yok. 

Taksiciler ne diyecek?
Gerek A1 otomobille yurtiçi taşımacılık gerekse D otobüsle taşımacılık belgelerinde yurtiçi kavramı tanımlarda yer alıyor. Böyle olunca D1 ve D2 belgelerinin tüm yurtiçinde taşıma hakkı doğuyor. Bu hak D2’ler için gündeme gelirken D1’ler için pek tartışılmıyor. Ancak bu belgelere otomobil de yazılabildiğinde bu otomobillerin belediye alanı içinde nasıl çalışabileceği sorusu gündeme geliyor. Acaba Uber’e karşı direnen taksiciler otobüs belgelerine kayıtlı otomobillere sessiz kalacak mı? 
Bu soruların cevaplarının verilmesini beklerken, otomobille taşımacılığın Bakanlık oluru ile başlayan engellemesi Yönetmelik değişikliği ile iyice artmış bulunuyor. Yönetmelik değişikliği ile başlayan ölçülü biçimdeki otomobille taşımacılık heyecanım da kursağımda kalıyor. 

Kamu ihtiyacı!
A belgeleriyle otomobille taşımacılığın daha çok belediye alanı dışı ve illerarası yolcu taşıma ihtiyaçları için gündeme geldiğini düşünüyorum. Zaten başlangıçta tanımları da bu yöndeydi. Zamanla kırpıla kırpıla sadece kamuya hizmet veren taşıma türüne dönüştürüldü. Kamunun otomobil ihtiyacı ise daha çok iliçi ve belediye alanı içi üst düzey kamu personeli taşımacılığına yöneliktir. Bu arada iki şey dikkatimizi çekiyor: Neredeyse hiçbir belge için ifade edilmeyen belediye alanı içi taşımacılık otomobiller için kamuyla sınırlı olmak üzere Yönetmelikte yer alıyor. Böyle bir ihtiyaç sivil bireyler ve özel sektör kuruluşları için yok mu? Onlar bu ihtiyaçlarını nasıl karşılayacak? Bu ihtiyaç karşılama yöntemi, eğer varsa niye kamu için de geçerli olmasın? Şimdi kısıtlanan otomobil taşımacılığının neredeyse tekrar kamu ihtiyaçlarıyla sınırlı biçimde yapılması noktasına dönüyoruz. Bazıları ısrarla bu konuyu kaşıdığımı düşünebilirler. Evet, kaşıyorum. Bu çözüm herkes için düşünülmedikçe otomobille taşımacılık gelişemez, engellenir. Kamunun ihtiyaçları karşılama gücü iyi kullanılırsa diğer insanların ihtiyaçlarının da karşılanması kapıları açılır. Şimdi bir kez daha düşünelim: Kamunun yaptığı ihtiyaç giderme işi taksiyle yapılması gereken taşımaya başka çözüm bulma gayretidir. Başkaları faydalandığında tepki gösterecek olan taksiciler kamu olduğundan buna ses çıkarmıyorlar ve bu çözümde bir adım yol kat edilmiyor. Bir yol var ve insanlar artan biçimde kendi ihtiyaçlarını, taksi dışında karşılama yöntemini kullanmaya başlıyorlar: Korsan taksi. Sivil insanlara başka seçenek tanımazsan olacağı budur. 

Mevzuat Çalıştayı
Yönetmelik değişikliği sonrası ilk diyeceklerim, basitçe böyle. Daha sonra detaylı değerlendirmeler yapıp yazabilirim. Bu arada, bu ay sonunda İTO’da Mevzuat Çalıştayı düzenlendiğini öğrendim. Nelerin konuşulacağını ise öğrenme imkanım yok. Herkes nelerden şikayet edip neler önerdiğini yazılı biçimde paylaşsa hem bilgi sahibi olur hem de görüşlerimizi açıklardım. Ama biz de yazarak paylaşma yerine bu hazırlığa girmeden çalıştaya gidip sınırsız ve özgür biçimde aklına geleni bıktırma pahasına tekrar tekrar sunmayı pek seviyoruz. Tabii, bu arada aklımıza gelen her şeyi söylerken bunun çalıştaya katılan kamu temsilcilerinin alanına girip girmediğini, talep edilen şeylerin hizmetten faydalananların haklarını ve bu hakların gelişmesi için olması gereken rekabeti engelleyip engellemediğini pek dikkate almıyoruz. 

Belge ücreti artışları
Yönetmelik değişikliği ile belge ücretleri fahiş biçimde arttı. Bu, sektöre girişleri zorlaştırıp bir tahdit işlevi görebilir. Bunun olumlu yanlarından söz etmek mümkün. Bu özellikle iyi ekonomi bilmeyenler için bir fırsattır, adeta atış serbest misali. Ancak bu fiyat artışları pazara girişleri ve rekabeti engelleme sonucunu doğurur. Vaktiyle bazı yerlerde bunun denendiğini de biliyorum. Bunlar, hukuk yolunda başarısız görülerek iptal edilme yoluna gidilmişlerdir. Rekabeti engellemek hem bizim hukukumuza hem de hala uyma yanlısı olduğumuzu ifade ettiğimiz AB mevzuatına aykırıdır. Bir de, son olarak belirteyim ki, benim burada söylediklerimi vaktiyle kamu temsilcileri bize söyleyip savunmuşlardır. Onların derin bilgileri ve değerlendirmeleri benim için hala değerlidir. Rekabeti azaltan çözümler kaynak tasarrufu, israfı önleme, ulusal ekonomi gibi pratik gerekçelerle savunulurken kulağa hoş gelip ruha da dokunabilirler, ama gerçekte ulusal kalkınmaya ve insanca hizmet anlayışına zarar verirler. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7