HABER ANALİZ/ ERKAN YILMAZ
2019 yılı taşımacılar açısından çok verimli bir yıl olurken seyahat otobüs pazarı tarihinin en düşük seviyelerinden olan 350 adet ile kapanmıştı. 2019’da yaşanan hareketlilik yeni otobüs alımlarına yönelik taşımacıları alıma yöneltti ve 2020 başında otobüs üreticilerine yoğun siparişler verildi. Ancak tüm dünyada başlayan salgın süreci hem yaşamı hem de ekonomik süreçleri çok derinden etkiledi. Seyahat kısıtlamaları, sokağa çıkma yasakları ile geçirilen 2020 yılında seyahat otobüs pazarı 2019’un da üstüne çıktı. Piyasadan edindiğimiz bilgilere göre 2020 yılında satılan toplam otobüs sayısı 543 oldu. Bu toplam pazar içinde Mercedes-Benz Türk 347 adet, Man Kamyon ve Otobüs Tic. A.Ş 99 adet, Temsa Ulaşım Araçları ise 97 adet satış yaptı.
2019 yılında 350 olan seyahat otobüs pazarı 2020 yılında pandemiye de rağmen 543 adetlere geldi. Bunu değerlenmek gerekirse çıkan sonuçları şu şekilde sıralamak mümkün.
- 2019 yılında taşımacılar hem şehirlerarası hem de turizm taşımacılığı tarafı ilk yarısı sakin geçse de özellikle 2019 yılının ikinci yarısında hareketlilik yaşadı. Onların söylemlerine göre; ‘ Para kazandılar’..
- 2019 yılının ikinci yarısında işler artınca daha önce ihraç edilen otobüsler ve sıfır otobüs arzının yetersiz kalması nedeniyle ikinci el araçlar gerçekten tarihteki en yüksek fiyatlardan satılmaya başlandı. Bu durum ikinci el araçlarla sıfır araç ile aradaki makasında azalmasını sağladı, Bu gelişme yeni araç alımını teşvik eden unsurlardan biri oldu.
- 2019 yılında taşımacılar yeni araç alımından çok mevcut araçlarının bakımına daha çok önem verdiler ve karlılıklarını da daha da arttırdılar.
- 2019 yılında ikinci el otobüslerin ihracatı da çok iyi seviyelerde oldu ve pazardaki yeni model ikinci el araç sayısı da giderek azaldı.
- Aslında 2017 ve 2018'den beri yeni otobüs yatırımları da geçmiş yıllardaki seviyelerde olmuyordu. Hızlı geçen 2019 yılının ikinci yarısından sonra yaşanan aslında bekleyen 3'üncü yılın talebiydi. Bu dönemde hala 2+2 kalan doğu hatları da 2+1 oldu.
- 2020 yılına girilirken daha yüksek hareketlilik beklentisi taşımacıları yeni araç alımına yöneltti. Taşımacılar ön peşinat yatırarak üreticilerin yeni araçlarına yönelik çok eski yıllarda olduğu gibi sıraya yazıldılar.
- Kurlardaki yükseliş seyri de bugün alırsam, daha karlı olurum algısını da getirdi ve otobüsçüyü alıma yönlendiren unsurlardan biri oldu.
- Pandemi başladığında birçok taşımacı salgın sürecinin daha kısa süreceği düşüncesiyle alımlarını iptal etmedi ve süreç devam etti.
- Salgın başladığı süreçte devletin sağladığı/ desteklediği uygun kredi faizleri de özellikle ikinci ve üçünçü çeyrekte satışların artmasında etkili oldu.
