Ray sesleri kulaklarımda çınladı

2 Mart Perşembe günü, 7. Uluslararası Demiryolu, Hafif Raylı Sistemler, Altyapı ve Lojistik Fuarı Eurasia Rail Fuarı’nın açılışına davetli olarak katıldım. Fuarı dolaşma imkanı buldum.  Biz günlük hayatımızı yaşarken geleceği iyi okuyamamanın sıkıntılarını ilerde yaşayacağımızı görüyorum. Sektör olarak, bizi çok yakından ilgilendirmesine rağmen demiryollarına gözlerimizi ve kulaklarımızı tıkamış durumdayız. Bir taraftan demiryolları konusunda önemli yatırımlar yapılıyor. Ankara merkezli olarak İstanbul, Edirne’ye uzayacak. Eskişehir-Adapazarı, İstanbul ve Edirne hattı hızlı tren, diğer taraftan Konya, Kayseri, Sivas, Kars… Ankara-İzmir, Ankara-Afyon-Antalya… Ankara-Adana-Çukurova ve Ankara-Samsun… Bu çerçevede, Türkiye’de çok doğal olarak orta mesafelere 2023 yılında Türkiye’de yaklaşık 25 bin km’ye yakın demiryolumuz olacak. Bunların 10 bin km’ye yakını da hızlı tren olacak. Gözlerimizi ve kulaklarımızı tıkarsak havacılıktan yediğimiz golün iki katını buradan yeriz.

Türkiye’de şu anda demiryolu taşımacılığına imkan veren Yönetmelik hazır. Peki, Türk taşımacısı buna ne kadar ilgili? Sıfır. İnanıyorum ki, bir süre sonra yabancılar otobüs yatırımlarına da girecek, taşımacılık ihalelerine katılarak bu hatları almaya çalışacaklar. Otobüs işletmeciliğinde; bireysel sermayenin demiryolu yatırımlarına, kentiiçi taşımacılığa kaydırılması lazım. İstanbul-Ankara en önemli hatlardan biri. Günlük yolcu potansiyeli her geçen gün artıyor. 2016 yılında Türkiye’nin demiryollarında taşıdığı yolcu sayısının 35 milyon olduğunu, fuar açılışında Ulaştırma Bakanlığı Bakan Yardımcısı Yüksel Coşkunyürek ifade etti. Bir taraftan uçak, bir taraftan demiryolları arasında biz de yolcu arıyoruz. Kaldı ki demiryolları hatları tamamlandığında çok daha büyük darbelerle yüz yüze geleceğiz. Öte yandan demiryolu sanayisinde gelişmeler var. Birçok kurum fuarda kendini gösterdi. 2023 yılında, söylenenlerin yarısı bile gerçekleştiğinde otobüs işletmecilerinin pazarı daha da daralacak. Uçak korkusu nedeniyle uçağa binmeyen insanların trene binmeme gibi bir korkularının olacağını düşünmüyorum. Türk sanayicilerinin birçoğunun demiryoluna ciddi yatırımlar yaptığını gördüm. Duyuyordum, ama bu kadar çok sayıda olduklarını da bilmiyordum. Bizim sektörümüzün, 2023 yılında şaşkın ördeğe dönmemek için gündemi yakından takip etmesi lazım. Devlet eliyle birlikte bir üst akıl, bizi yönlendirmeli… Gelin, bu pazarı yabancılara yedirmeyelim, Türk yatırımcılarını pazara çekelim. Bunları teşvik edelim. KOBİ ölçeğindeki şirketlerimizi birleştirip, demiryolu taşımacılığına doğru kaydıralım. 

Sayın Bakan Yardımcısı Yüksel Çoşkunyürek ve TCDD Genel Müdürü İsa Apaydın’ın konuşmalarını dinledikçe ray sesleri kulaklarımda çınladı. Geleceği gördüm. Parlak bir geleceğimizin olmadığını gördüm. Demiryollarına 60 milyar liralık yatırım yapıldı bugüne kadar. Demiryollarındaki gelişmeler umduğumuzdan çok hızlı cereyan ediyor. Gelecekte İstanbul-Ankara başta olmak üzere Ankara merkezli hatlarda ciddi sıkıntılar ve yolcu kayıpları yaşanacak. Bu, ülke açısından ne kadar sevindirici ise de sektör açısından da o kadar kaybettirici. Buna karşı tedbir alınması lazım. Hep dile getiriyorum: aklın yolu bir, sermayeleri birleştirip güç olalım ve bu taşımaları yapalım. 

Demiryoluna yapılan yatırımlar göz ardı edilmemeli ve sektörümüze ciddi kayıplar yaşatacak onun içinde aklımızı ortaya koyup, paylaşma kültürümüzü geliştirip demiryolu yatırımlarını yakından takip etmek zorundayız. Demiryolu sanayisinin geldiği nokta da beni gururlandırdı. Türkiye demiryolu taşımacılığında 25 bin km’ye eriştiği gün, gelişmiş ülkeler seviyesine de gelmiş olacak. Hem yolcu ve yük taşımacı sivil toplum örgütlerinin sektöre kılavuzluk etmesi gerektiğine inanıyorum. Ben şahsen elimden geldiği kadar bilgileniyorum, bilgilendirmeye çalışıyorum.  Bu sektör kendi geleceğini belirlemek için demiryolundaki gelişimi aktif şekilde takip etmeli ve burada rol almalıdır. Bir de yerel yönetimler var… Belediyelerin düzenleyen ve denetleyen kurumlar olarak kalması bizim beklentilerimiz arasında. Yerel yönetimlerin yaptığı işleri biz neden yapmayalım.

9 Mart Perşembe günü Kayseri’de UİTP Toplantısı’na katılacağız. Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Sayın Mustafa Çelik, 2017 yılını “ulaşım yılı” olarak ilan etti. Bizce çok önemli bir açıklama. Sayın Başkana Kayseri Otogar konusunda atacağı adımlar konusunda yardımcı olmak istedik. Kendisine, “Sayın Başkan sektörümüz zor durumda. Kayseri’de şehiriçinde 100’ün üzerinde acente var. Bunların hepsi otogardan kalkan otobüsler tarafından finanse ediliyor. Bu konuda sizden ricamız; şehiriçi yolcu toplama merkezlerini yapın, insansız terminal kavramı ile tanışsın, kiosk ve bir yardımcı personelle insanlarımızı internete alıştırıp bilet almayı maliyet ve eziyet olmaktan çıkaralım. İstanbul’da da bunu önerdim. Ama karar almak çok kolay değil. Kayseri de bu kolay olabilir” dedik. Sayın Başkan, “Ben bu projeyi kabullendim. Kayseri modeli olarak çıkalım ve biz yapalım” dedi. Başkana çok teşekkür ederim, İstanbul’da yapamadığımızı Kayseri Yolcu Toplama Projesi olarak hayata geçirme fırsatı bulacağız. Burada öncülük yapılıyor. Burası havayolu, demiryolu ve karayolunun toplama merkezi olacak. Belediye, yolcuları servis araçları ile taşıyacak terminallere. Bu proje Kayseri’de sektöre nefes aldıracak, kârlılığı ve verimliliği artıracak. Projemize sahip çıktığı ve açıkladı için Sayın Başkan’a çok teşekkür ediyoruz. Bu konuda her türlü desteği vereceğiz. ■