Çanakkale Truva Turizm YK Başkanı Sinan Uzun: Eski kârlar hayal oldu!

Röportaj: Erkan YILMAZ

1994 yılından beri şehirlerarası yolcu taşımacılığı alanında hizmet veren Çanakkale Truva Turizm’in Yönetim Kurulu Başkanı Sinan Uzun ile Çanakkale Köprüsü’nün açılışı sonrasında bir röportaj gerçekleştirmek için sözleştik. 18 Mart’ta köprü açılışının ardından, Taşıma Dünyası olarak İstanbul Otogarı’nda Çanakkale Truva yazıhanesinde bir araya geldik.

Erkan Yılmaz, Sinan Uzun, Bahtiyar Yeğinoğlu, Muammer Başkan

Sinan Uzun, aile büyükleriyle...

Güzel günlerin farkına varamadık 

Her zamanki gibi nasılsınız sorusu ile röportajımıza başladık: “‘Kötüyüz’ demekten de sıkıldık. Kötüyüz demiyoruz, iyiyiz diyoruz ama gerçekten şu an durum kötü. Gerçi sektördeki kötüleşme bugünkü süreçle başlamadı. Biz eski güzel günlerin farkına varamamışız. Bundan sonra da o günleri göremeyiz. Sektöre 1978 yılında girdim, 2005 yılına kadar da aslında güzel geçti ama sonra düşüş başladı.10 senedir de işler hep kötüye gidiyor, çünkü ulaşımın şartları değişti. Taşıma modlarında hızlı bir değişim oldu. Havayolu ve tren ulaşımda daha çok pay almaya başladı. Bizim de maliyetlerimiz çok arttı. Kısa mesafelerde küçük araçlar öne çıkıyor, daha ekonomik ve hızlı seyahat edilebiliyor.”

Yarı aç, yarı tok 

İki yılı aşkın süredir devam eden pandemi sürecini sektörün yarı aç, yarı tok geçirdiğini belirten Sinan Uzun, “Pandemiyle birlikte araç kapasitemiz küçüldü. Ortaklık yapısında da ayrılıklarımız oldu. Şu an ihtiyaca cevap verebilecek ölçüde sıra yapıyoruz. Daha fazla sıra yapmanın da bir anlamı yok. Yazın, sefer sayısında artış olacak mutlaka. 2021 yazında 30-35 civarında araçla çalıştık. Eskiden bu rakamlar 60 civarında olurdu. Şu an filomuzda 8’i özmal 32 araç var.Sıfır araç almadık ama araçlarımızın model yaşını yükseltmeye özen gösterdik. Yeni araba alıp da onu ödemek gerçekten çok zor. Bu süreçte her firmanın sermayesi eridi” dedi.

Yolcu olursa kurtarır

Artan maliyetlerin otobüs bilet fiyatlarına yansıması noktasında da Sinan Uzun, şu değerlendirmelerde bulundu: “13 ay önce akaryakıt fiyatı 6 TL civarındaydı, şu an 21 lirayı aştı. Pandemi döneminde akaryakıtın litresi 6 lirayken İstanbul’dan Çanakkale’ye 130 TL’ye bilet kesiyorduk. İyi bir fiyattı. Mazot fiyatları peş peşe artınca zamlara yetişip fiyat ayarlaması yapmak çok zor hale geldi. Elimizde olan fiyat eridi. En son Ulaştırma Bakanlığı’ndan yeni tarifeler alındı. Şu an Çanakkale-İstanbul yolu 220 lira. Yolcu olursa bu fiyat kurtarır. Ama eski kârları bulmak hayal oldu. Onları bulamayız” dedi.

Geliş-gidiş 6 bin TL

“Çanakkale-İstanbul geliş-gidiş maliyeti6 bin TL oldu” açıklamasını yapan Sinan Uzun, “Yazın bilet fiyatlarında yeni artışlarda olacaktır, ama fiyat belirlerken elimizi vicdanımıza da koyarak hesap yapmaya çalışıyoruz. Vatandaşın alım gücü de çok düştü. Çanakkale ve ilçelerinde 20-25 bin civarında üniversite öğrencisi eğitim görüyor. Eskiden bu çocukların hepsi haftada bir ailelerine ziyarete giderken şimdi o hareketliliği ayda bir ancak görüyoruz. Bir öğrencinin gidiş gelişi 400 TL. Bu süreci yönetmek hiç de kolay değil. Keşke akaryakıt 6 lira seviyesine dönse biz de 120-130 TL’ye taşısak” dedi.

Ağır şartlar herkesin aklını başına getirdi

15-20 yolcu ile otobüsü sefere göndermenin bir mantığının kalmadığını vurgulayan Sinan Uzun, “Yeterli sefer sayısı oluşturacaksın, mümkün olduğu kadar otobüsleri dolu göndermeye dikkat edeceksin. A firması 10 servis yapıyor, ben de 10 yapayım. Yok, artık yapma bunu. Ama şu bir gerçek bu ağır şartlar herkesin aklını başına getirdi. Biraz akıllandık. Buna inanmak istiyorum. Çünkü 40 yıllık sektördeki sürecimde böyle zorlu bir dönem görmedim” dedi. 

Köprü fiyatı düşük açıklandı! 

Çanakkale Köprüsünde, otobüsler için geçiş ücretini 400-450 civarında beklediklerini belirten Sinan Uzun, “Daha öncesinde küçük araba için söylenen fiyat 15 Euro. Otobüs daha yüksek olacaktır diye düşünüyorduk ama köprü geçişi 250 TL, otoban 116 TL gayet uygun bir fiyat oldu. Ama benim düşüncem, bu fiyatların alıştırma sürecinin bir parçası olması ve yaz sezonunda artması yönünde olacaktır. Köprü açıldıktan sonra bölgeyi gezdim. Bizim duyduğumuz Gestaş’ın da köprü ile büyük zarara uğradığı ve fiyatlarını arttıracağı yönünde. Otobüslerimiz Gestaş kart ile 260 TL’ye geçiyor. Bunun380 TL olacağı söyleniyor, ne kadar doğru bilmiyoruz. Şehiriçine otobüslerin sokulmayacağına yönelik bir karar alınacağı da söylentisiyle biz, Çanakkale-Eceabat hattında seferleri azatlık. Biz yeni şekle nasıl ayak uydururuz ona göre planımızı yaptık. Belediye yarım saatte bir otobüs koymuştu otogara, 20 dakikaya düşürecekler diye duyduk. Güzelyalı ve Kepez tarafında da belediye otogara seferlerini yoğunlaştıracak, Esenler Mahallesi’nden de sefer koyacağını öğrendik. Pandemi de zaten servisleri kaldırmıştık, bu şartlarda tekrar koymayı da düşünmüyoruz. Pandemi bitti deniyor ama etkileri hala bitmedi ” dedi. 

Bayramlar dışında yoğunluk kalmadı

Çanakkale hattında, köprüye çok büyük bir ihtiyacın olmadığını belirten Uzun, “Sadece zaman kazandırdı. Ama Gestaş geçişlerinde otobüslere zaten öncelik tanınıyordu. Yoğunluk sadece bayramlarda oluyordu. Onun dışında bir yoğunluk yok. Köprü trafiğinin artması çok zaman alacak. Ben bayram döneminde bile günlük 45 bin geçiş olacağını düşünmüyorum” dedi. ■

Ali Toptaş , Bahtiyar Yeğinoğlu, Sinan Uzun

Çanakkale Truva Genel Müdürü Bahtiyar Yeğinoğlu'da söyleşimize katılarak;

Köprü tercihinde öncelik zaman kazandırma

Bahtiyar Yeğinoğlu, Çanakkale Köprüsünü en çok otobüslerin kullandığını belirterek, “Otomobiller ve tırların tercihi yine Gestaş oluyor. Çünkü Gestaş daha ekonomik. Çünkü bir otomobil 95 TL’ye geçiyor. Şu an köprüde sadece otobüsler var. Otobüsler de yolcuya zaman kazandırma mücadelesi içerisinde olduğu için Köprüyü tercih ediyor. Burada fiyattan öte zaman daha öncelikli” dedi.

Kapasitenin tamamlanması zaman alır

Köprünün trafiğinin 3-5 yıl süre zarfında ancak artabileceğini belirten Yeğinoğlu, “Altınoluk tarafına çok fazla yolcu yok. Çanakkale’de cuma-cumartesi-pazar 3 gün hareket olur, aşırı bir hareket olmaz. Köprü için belirlenen günlük 45 bin araç geçişi, iddia ediyorum, 10 sene sonra da sağlanamaz. İstanbul’un Anadolu yakasından Bursa üzerinden daha çok yolcu hareketliliği var. Önümüzdeki süreçte Çanakkale Köprüsü üzerinden İzmir’e 7-7,5 saatlik bir ulaşım imkanı olacaktır. Bizim hem köprü hem Gestaş geçişli seferlerimiz olacak” dedi. 
Sektörde çok ciddi şoför sorunun olduğunu da belirten Bahtiyar Yeğinoğlu, kamunun ve meslek örgütlerinin bu anlamda çok acil çözümler bulunması için çalışmalar yürütmesi gerektiğini vurguladı.

ÖNE ÇIKANLAR... ÖNE ÇIKANLAR...  ÖNE ÇIKANLAR... 

Acenteleri 5 yıl önce özelleştirdik

Sinan Uzun: Biz, yıllar önce şehiriçi acenteleri özelleştirme kararı aldık. Çok doğru bir adım oldu. Bugün onları bizim çalıştırmamız hiç doğru olmazdı. 5 yıl önce Taksim’dekiyerimize14 bin TL kira ödüyordum. Bu maliyetlerden kurtulunca online platforma verdiğin komisyon çok göze batmıyordu. Ama bugünkü şartlarda verdiğin komisyonlar göze batıyor. TOFED’in bilet yazılım projesi başarılı olmak zorunda. 

Online bilet satışları

Şu anda online bilet satış oranımız yüzde 50 seviyesinde. Bilet satış portallarına yüklenmek ne kadar doğru? Bizim sektör olarak bugüne kadar bir online platform oluşturmamamız en büyük ayıbımız. Yapana bir söz söylemek doğru değil. Herkes bu işin bu noktaya gittiğini de gördü ama yapılmadı.

Anadolu Otogarı’nı belediye yapmalı

Sinan Uzun’un Anadolu Otogarı konusunda görüşü şöyle: Harem esnafı tarafından, bir şirketle birlikte yürütülen projenin çok fayda sağlayacağına inanmıyorum, ama Anadolu yakasında bir otogar ihtiyacı kesinlikle var. 1994 yılında bu otogara taşındık. O zamandan beri Anadolu Otogarı yapılacak denildi, ama bir sonuç çıkmadı. Dudullu’nun bize maliyeti aylık 200 bin TL. Anadolu Otogarı’nı bence belediye yapmalı. İstanbul Otogarı’nda yapılan güzel çalışmalar var, eksik olanlarda var. Rahatsız olduğumuz konularda var, mesela çok fazla bürokrasi var.