Malatya Beydağı Turizm - Sönmez İkde: Kış sezonu ile yıkıcı rekabet başladı, 2024 yaz sezonunu öngöremiyoruz!

RÖP: ERKAN YILMAZ

Malatya, 6 Şubat’ta yaşanan deprem felaketinin yoğun şekilde etkilediği iller arasında yer alıyor. Beydağı Turizm şirket ortağı Sönmez İkde, depremin ardından Mart ayında yaptığımız röportajda “Şu anda büyük bir belirsizlik yaşanıyor ve önümüzü göremiyoruz” değerlendirmesinde bulunmuştu. 

Nüfusumuz azaldı 

Söyleşimize ilk olarak deprem sonrasında geçen sürede kentte yaraların ne kadar sarılabildiğini öğrenmek istedik…

Beydağı Turizm şirket ortağı Sönmez İkde, sorumuzu şöyle yanıtladı: “Deprem sonrasında neyin, ne şekilde olacağı noktasında bir belirsizlik vardı. Bir öngörüde de bulunamıyorduk. Çünkü bir kaos ortamı vardı. Kaos sürecini yönetmek tecrübe ister. Böyle büyük çaplı bir deprem en son 1999 yılında Marmara Depremi ile yaşandığı için de aradan geçen 24 yılda birçok şey unutulmuştu. Biz bunun zorluğunu yaşadık. Süreci nasıl yöneteceğimizi ve neler yapmamız gerektiğini bilmiyorduk, bunu yaşayarak öğrendik. Deprem nedeniyle işlerin düşeceğini öngörüyorduk ama seçim hareketliliği ile birleşen süreç ve yaz sezonu ile birlikte işlerimizde beklentimizin aksine düşüş olmadı ve Ekim ayına kadar hareketlilik yaşadık. Bu süreçte insanlar evlerinin durumu ne olacak endişesiyle ve deprem yardımlarının alınabilmesi için bölgede bulunulması gerekliliği ile gelip gittiler. Kış mevsiminin gelmesiyle birlikte hareketlilikte bir düşüş yaşıyoruz. Bunda en büyük etken 1 milyon civarında olan Malatya’nın nüfusu, deprem sonrasında 250-300 bin, yani yüzde 70 azaldı. İnsanlar başka şehirlere göç etti. Yaşanan ekonomik zorluklarla birlikte kış mevsiminin gelmesi ve AFAD’ın ulaşım yardımlarını kesmesiyle yolcu trafiğinde çok keskin bir düşüş oldu.” 

Depremin yaraları hala sarılamadı

Aradan aylar geçmesine rağmen kentin yaralarının hâlâ sarılamadığına dikkat çeken Sönmez İkde, “Depremin yaraları hâlâ sarılabilmiş değil. Evet, inşaatlar devam ediyor, ancak Malatya’daki binaların yüzde 75’i ya ağır hasarlı, ya da yıkık. Bu şehir 3 günde kurulmadı ki, bir yılda bu yaralar sarılabilsin. Önümüzdeki sürece yönelik endişemiz ise bölgeden farklı ülkelere, şehirlere gidenlerin belki de hiç dönmeyecek olmaları. Çünkü herkes kendine yeni bir yaşam kurdu. Kurdukları düzeni bozup, yeniden memleketlerine dönerler mi, bunu bilebilmek zor. Ben şehrimizin toparlanma sürecinin en iyi ihtimalle 5 yıl alabileceğini düşünüyorum. Depremde Malatya Otogarı da zarar görmüştü. Otogarda şu anda bir sorun yok. Gerekli tadilatlar yapıldı” dedi.

Kış sezonu ile yıkıcı rekabet 

Kış sezonuyla birlikte belli bölgelerde yıkıcı rekabete varan sorunlar yaşandığını gözlemlediklerini belirten Sönmez İkde, “Şu anda sezon biraz sert geçiyor, yaz sezonuna göre hareketlilikte yüzde 50 düşüş var. Yolcu düşüşü ile yıkıcı rekabet hat safhaya ulaştı. Bunu online bilet satış platformları üzerinden de görebiliyoruz. İstanbul-Giresun bilet fiyatını en son 300 TL görünce şoka girdim. Şu an Malatya-İstanbul hattında bilet fiyatımız 900 TL. Yaz sezonunda da fiyatlar bu düzeydeydi. Ama biz artan maliyetleri bilet fiyatlarına yansıtamadık. Yakıt 32 TL’den 40 TL’ler seviyesine geldi. Bizim 1000-1050 TL civarına gelmesi gereken bilet fiyatımızı bu seviyeye taşıyamadık. Kârlılık oranımızı minimize ettik” dedi. ■

Beydağı filosuna 2 Travego kattı

51 yıldır şehirlerarası yolcu taşımacılığı faaliyeti gösteren Malatya Beydağı Turizm, filosuna 2 adet Mercedes-Benz Travego kattı. Araçların satışını Mengerler Ticaret gerçekleştirdi.
29 Kasım 2023 Perşembe günü Mercedes-Benz Türk Hoşdere Pazarlama Merkezi’nde düzenlenen törene Malatya Beydağı Turizm şirket ortakları Sönmez İkde, Mert Mutlu, Mercedes-Benz Türk Otobüs Filo Satış Koordinatörleri Taylan Özyiğit, Can Okumuş, Müşteri Hizmetleri Otobüs Pazarlama Müdürü Kıvanç Aydilek, Birim Yöneticisi Koray Güçer, Mengerler Ticaret İstanbul Otobüs Satış Müdürleri Günay Eren ve Hüseyin Tilki katıldı.

Travego alımı 

2 adet yeni Travego alımına yönelik de değerlendirmelerde bulunan Sönmez İkde şunları söyledi: “Yenilememiz gereken araçlarımız vardı. Biz de bu araçların yerine yeni 2 adet Travego aldık. Bu araçların ödemesini çok önce yaptık, ancak fabrikadaki üretim yoğunluğu nedeniyle teslimat yeni yapılabildi” dedi. 

Yaz sezonunu öngöremiyoruz

“2024 yılına yönelik de 2 adet yeni Travego alımı için ödemeyi yaptık. Ancak 2024 sezonunu öngöremiyoruz” değerlendirmesinde bulunan Sönmez İkde, şunları söyledi: “2 adet dışında yeni yatırım kararı vermekte zorlanıyoruz. Ekonomide bir durgunluk olacağı aşikâr. Bu durgunluğun ayak sesleri de geliyor. Bu durgunluk olmadan da dengeyi bulamayacağız gibi görünüyor. 2016’da, darbe sonrasında da 2017-2018 sezonlarında hareketlilikte düşüşler yaşamıştık. Ben 2024 yaz sezonunda hareketliliğin düşeceğini tahmin ediyorum.” 

Led farlar yolumuzu aydınlattı 

Malatya-Beydağı Turizm filosunun, bireyselcilerle birlikte 26 otobüse ulaştığının bilgisini de veren Sönmez İkde, “2022 yılında 10 adet Travego otobüs alımımız olmuştu. Bu araçlar şu anda 1,5 yaşında. Yalnız, şoförlerimiz, yaklaşık 2 aydır, 2022 model araçların ön farlarından şikayetçi; yolu göremediklerini söylüyorlar. 2023 model araçlara yeni led farlar konuldu. 2022 ve 2023 modellerin ön farlarını aynı yolda giderken kamera kaydına almışlar. Hakikaten iki araç arasında belirgin bir sürüş kalitesi farkı var. Ben de bu kaydı Mercedes-Benz Türk’e ilettim. Sayın Osman Nuri Aksoy, videoları izledi. Sağ olsun, direkt konuya el attı ve hemen destek vereceğini söyledi, ‘Kaptanlarımız haklıdır’ dedi. Bunun dışında, araçlarda kameraların bulunması bir hatayı, bir kazayı önleme açısından çok gerekliymiş, gördük. Seyahat güvenliği kameralar sayesinde çok arttı” dedi. ■

Hepimiz, rekabetçi bir ortam, daha kaliteli bir hizmet yapısı olsun istiyoruz ama Yönetmelik bu anlamda bir katkı sağlamıyor

Sönmez İkde’ye Karayolu Taşıma Yönetmeliği’ne yönelik yeni yılda bazı değişikliklerin olacağına yönelik beklentilerin bulunduğunu aktardık. “Yönetmelikle ilgili Otobüs İşletme Sahipleri Derneği (OİSD) olarak yapılan çalıştaylara katıldık. Raporlarımızı da sunduk. Yönetmelikte yapılan değişiklerin sektöre çok önemli katkılar sağladığını düşünmüyorum. Teknoloji ile birlikte UETDS sistemi getirildi, ama bu, teknoloji sayesinde olan bir yapı zaten. Bu sistemin sektörün önünü açtığını düşünmüyorum. Hepimiz, rekabetçi bir ortam, daha kaliteli bir hizmet yapısı olsun istiyoruz ama Yönetmelik bu anlamda bir katkı sağlamıyor. Bu yüzden Yönetmelikte yapılan değişikliklerin bir katkı sağlayacağına inanmıyorum. Çünkü yıllardır bunu yaşadık. Yönetmelik var ama uygulanıyor mu, buna bakmak gerekiyor. Sektörün uygulanabilir bir Yönetmeliğe ihtiyacı var. Artan maliyetler nedeniyle fiyat arttığında hemen müdahale geliyor ama iş, yıkıcı rekabete döndüğünde hiçbir müdahale gelmiyor. Alınan tarifeler var ve burada yapacağınız indirimler de belirlenmiş durumda ama buna göz yumuluyor” dedi.

Arslantepe Höyüğü'nü otobüslerimizle gezici tanıtımını yapıyoruz

Yeni Travego’larda Arslantepe Höyüğü ile giydirmeler de dikkat çekiyor. Sönmez İkde, “Bölgemizin kültürel değerlerini otobüslerimizle yansıtmak çok önemli. 2020 yılında Ankara-Malatya hattında çalıştırdığımız otobüslere Battal Gazi’nin belli noktalarını yansıtmıştık. Göbeklitepe’nin çok gündeme gelmesiyle birlikte biz de yeni otobüslerimize bu kez bölgemizin çok önemli kültürel değeri olan ve 2021 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınan M.Ö 5500 yıllarına dayanan Arslantepe Höyüğü’nü resmettik. Arabalarda 3 yıl boyunca yer alacak. Araçları değiştirdiğimizde, bu kez farklı bir kültürel değerimizi resmedeceğiz üzerlerine” dedi.