Murat Arıkan: Artık hızlı büyüyen şirket göremeyeceğiz

RÖPORTAJ / ERKAN YILMAZ

Arıkan Turizm Yönetim Kurulu Başkanı Murat Arıkan ile turizm taşımacılığındaki mevcut durumu ve gelecek beklentileri ile ilgili bir görüşme gerçekleştirdik. Bu görüşmede Arıkan Turizm’in faaliyeti arasında bulunan servis taşımacılığı ve ikinci el otobüs tarafını da konuşma imkanımız oldu. 

1993 yılında kuruldu
Keşan merkezli Arıkan Turizm’in yolcu taşımacılığındaki geçmişi 28 yıl önceye dayanıyor. Aslında çok uzun yıllar taşımacılık alanında bireysel olarak faaliyet gösteren baba Cemal Arıkan, şirketi 1992 yılında kuruyor. 13 yıl baba Cemal Arıkan’ın yönettiği şirketin sorumluluğunu 14 yıl önce oğul Murat Arıkan üstleniyor ve bugüne geliniyor. 

Personel taşımacılığımız az etkilendi
Murat Arıkan ile görüşmemiz, pandemi sürecinde en az etkilendikleri alan olan personel taşımacılığı ile başladı: “Personel tarafında 70 araçla faaliyet gösteriyoruz. Taşıma yaptığımız şirketlerin tamamı ihracata yönelik üretim yapıyor. Pandeminin başladığı günlerde,20 gün kadar bir boşluk oldu,şirketler sonra faaliyetlerine başladı. 

Seyahat acenteliğinde yüzde 10 ciro
Seyahat acentesi belgesine de sahip olduklarını belirten Murat Arıkan, “Seyahat acenteliği tarafımız bu süreçte ciro olarak yüzde 10 kapasite ile çalıştı. 25 civarında araç parkı bulunan turizm taşımacılığı tarafı ise tamamen durdu. Araçlarımızın bir kısmını şehirlerarasına kaydırdık. Çanakkale Truva’nın Keşan’da yazıhaneciliğini yapıyoruz. Şehirlerarasında, eskiye göre beklediğimizi alamadık ama buna da ‘şükür’diyoruz” dedi.

İkinci el otobüs ve turizm taşımacılığı
Arıkan Turizm olarak faaliyet gösterdikleri bir diğer alanında ikinci el otobüs satışı olduğunu ve buradaki yapılanmanın Bus Market şeklinde oluştuğunu belirten Murat Arıkan, “Ticari araç satışı yapıyorduk. Gümrüklerin kapalı olması ve Avrupa’daki müşterilerin araç talebi olmaması nedeniyle iş hacmi çok düştü. Bizde yurtiçine yoğunlaştık. Faliyet alanına binek araç satışını ekledik. İnsanlar, yaza doğru bu salgının biteceğini düşündüler, araçlara talep oldu ve fiyatlar da yükseldi ama daha sonra salgının uzaması ve yaz sezonunun da kötü geçmesiyle birlikte araç fiyatları gerilemeye başladı. Şu an araç fiyatları yüzde 20 civarında düştü. Ben daha da geriye gideceğini düşünüyorum. Şu an piyasada aracını satmak isteyen çok sayıda insan var” diye konuştu. 

Bazı firmalar roket gibi düştü
Yaşanan bu süreçte tek hedefin işletmenin ayakta kalması olduğunu belirten Murat Arıkan, “2020’nin çok iyi bir yıl olacağı düşüncesi ile 2019 yılında yeni araçlar almıştık. Bir dahaki yeni araç alım planımızı da 2021 olarak oluşturmuştuk. Artık mümkün olduğunca küçülerek ve daha iyi hesaplar yaparak ilerlemeye çalışıyoruz. Kimse salgının bu kadar uzun süreceğini düşünmedi. Birçok şirket finansman nedeniyle çok hazırlıklı da değildi. Ancak biz yine de kendimizi koruyabildik. Mali yapımızın güçlü olması zararı minumum seviyede tutmamızı sağladı. Yeni alımların yüzde 50’sini şirket öz sermayesinden karşılıyorduk. Az borçlanma ve uzun vadeli bir yapıda sürdürülebilir bir finansman yapısı ile gidiyorduk. Etkilendik, ama bize etkisi diğer firmalara göre daha az oldu. Bazı firmalar roket gibi düşerken, bizdeki düşüş bu seviyede olmadı. Sektörün farklı kollarında olmamızla fatura kesmeye ve iş yapmaya devam etti. Personel çıkarmadık. Bu kadar kötü günlere rağmen ayakta kalmayı başardık” dedi.

Aşı bulunmazsa zor
Gelecek için çok umutsuz olmadıklarını da belirten Murat Arıkan, “Bizim öngörümüz, aşı bulunsa bile eskisi gibi yüksek bir seviyede faaliyetlere devam etmenin çok zor olduğu yönünde. Ama gelecek için çok da umutsuz değiliz. Ocak ayı ile birlikte bu işin olumlu bir seviyeye geleceğini Şubat-Mart ayı ile birlikte biraz daha güzel haberlerin gelmeye başlayacağını düşünüyoruz. Nisan ayında da tekrar eski seviyeler olmasa bile faaliyetlere başlayacağız gibi düşünüyoruz.Turizm sektörünün iki yıl içerisinde muhteşem bir dönüş yapacağını umuyorum. Ancak başka ulaşım alternatifleride çıkabilecek. Bizde işletmeleri bu yeni oluşumlara yönelik hazırlıyor, organize ediyoruz. Daha kapsamlı, daha tedarikli gidiyoruz”diye konuştu.

Herkes ders çıkardı
Pandeminin hayat tarzını ve şirketlerin çalışma biçimini değiştireceğine inandığını belirten Murat Arıkan, “Bizim sektörde özellikle çok hızlı büyüyen şirketleri görme imkanı olmayacak artık. ‘Arıkan Turizm 2021 yılına 20 yeni araç yatırımı ile giriyor’ şeklindeki haberleri göremeyeceğiz. Herkes bu süreçten kendine iyi dersler çıkardı. İnsanlar bu süreçte yaşadıkları zorlukları düşünerek hareket edecekler. Gerçi biz çabuk unutuyoruz ama salgın diğer krizlere göre çok uzun sürdü ve kolay kolay unutulacağını da sanmıyorum. Bir anda büyüyen şirketler artık göremeyeceğiz. ‘Şirketini yüzde 25-30 küçülttü, ama ayakta kaldı’ dediğimiz şirket bence pandemi sürecinin şampiyonudur” dedi.

Dijitalleşmeye yöneldik
Murat Arıkan, pandemi sürecinin dijitalleşmeyi daha da hızlandırdığına ve bunun turizm taşımacılığına da yansıdığına dikkat çekti: “Bir kere bizim idari yapımızın, daha efektif ve daha hızlı olması için mutlaka bir program dahilinde çalışmamız şart. Mali yapımızın güçlü olması, her hesabı doğru yapabilmeyle mümkün. Araç yönlendirmesini sıfır hata ile yapabilmek ve tüm ayakları değerlendirmek dijitalleşme ile mümkün. Satış tarafında, insanların bize ulaşması için sosyal medya tarafının da çok güçlü olması gerekiyor. Artık her şirkette bir sosyal medya yöneticisi istihdamı gerekiyor. Muhasebeci kadar önemli. Biz pandemi sürecinde boş zamanlarımızı bununla değerlendirdik. Logolarımızı, tabela, araç giydirmelerini, internet sitemizi, sloganlarımızı geliştirmek için çaba harcadık. Tamamen baştan oluşturuyoruz. Şirkete elaman almada da sosyal medya çok önemli olacak. İş başvurularında sosyal medyadaki ruh haline, paylaşımlarına bakıyoruz. Doğru dünyayı kendi anlatıyor, ama sanal dünyada nasıl birisi diye bakıyoruz. 

Sigorta ve motorlu taşıt vergisi 
Devletin bu süreçte işletmelerin mümkün olduğunca yanında olduğunu belirten Murat Arıkan,  “Ancak trafik sigortası, kaskoların ödemeleri devam etti. Bunların en azından dondurulması ve süre uzatımı sağlansaydı, daha iyi olurdu. İlk 100 gün araçlarımız hiç hareket etmedi. Motorlu Taşıtlar Vergisinin ikinci taksitinde bir kolaylık yapılabilirdi. KGF kredileri sektöre kesinlikle can suyu oldu. Yüzde 80 doğru kişilere gitti bu krediler… 

Sağlık ve hijyen daha önemli 
Bir dönem VIP araba rüzgarı esmeye başlamıştı, herkes bu alana adım atıyordu çünkü birisi 1000 TL’ye işe gidiyorsa, VIP araba 1500 TL’ye gidiyordu. Herkes VIP arabaya aksesuar koyarak kendini daha lüks göstermeye çalışıyordu. Şimdi lüks değil de sağlık ve hijyen daha önemli olarak bu taşımanın içinde yer alacak. 2+1 ama sosyal mesafeli, kabinli otobüs kiralama dönemi başlayacak. Bunu tercih eden insanlar olacak, ‘Bana koltuk arkası ekran verme ama beni izole şekilde’ taşı diyecekler. Yeni araç talebi yerine mevcudu buna dönüştürme süreci olacak. Ama bu, insanların hareket etmeye başladığında oluşacak. Şu an bunu yapıyorum deme zamanı değil” dedi. ■

ARIKAN TURİZM:

Keşan merkezli Arıkan Turizm 1993 yılında kuruldu ve yolcu taşımacılığındaki faaliyeti 28 yılını doldurdu. Uzun yıllar taşımacılık alanında bireysel olarak faaliyet gösteren baba Cemal Arıkan, şirketi 1993 yılında kuruyor. 14 yıl baba Cemal Arıkan’ın yönettiği şirketin sorumluluğunu 14 yıl önce oğul Murat Arıkan üstleniyor ve bugüne geliniyor. 

Turizm Sektörü‘nde geniş hizmet yelpazesine sahip olan Arıkan Turizm, KEŞAN’da Yurtdışı Turizm Taşımacılığı, KEŞAN’da Outgoing Turlar, KEŞAN’da Yunanistan turları, KEŞAN’da Bulgaristan turları ve KEŞAN’da Gümrük Transferleri‘ni gerçekleştiriyor.