03.02.2014, 16:18
Şehiriçi Ulaşımda Yenilikçi Uygulamalar, AUS ve Parklanma Uygulamaları - 2
Verimli, işlevsel, dengeli büyüyen ve sorunlarını asgariye indirmiş olan bir ulaştırma sisteminin baş şartlarından birisi dengeli türel dağılım ve türlerarası entegrasyondur. Ülkemizde; Osmanlı döneminde inşa edilen 13 bin km dolaylarındaki demiryolu hattının, 4.300 km.lik Anadolu topraklarındaki bölümü devralınmış, Cumhuriyet’in ilk yıllarında gerçekleştirilmiş olan yatırımlarla bunun üzerine 3.100 km.lik yeni demiryolu ağı ilave edilmiş, takibinde ise çeşitli uluslararası angajmanlar ve politik kararlar doğrultusunda karayolu yatırımları hızla gelişerek, demiryolu ve diğer ulaştırma türlerini adeta tedavülden kaldırmıştır. Bu nedenle; Cumhuriyet’in ilk periyodu sonrasından 2000 yılına kadar geçen süreçte yapılmış olan demiryolu hat kilometresi 400’ler mertebesinde kalmış 2000 yılına gelindiğinde karayolu ulaşımı neredeyse mevcut tek ulaştırma türüne dönüşmüştür. 2000’li yıllarla birlikte başlayan yatırımlarla, demiryollarındaki inşa hızı Osmanlı’nın son dönemleri ve Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki ivmesini kazanmıştır. Son yıllarda benzer şekilde, havayolu sektöründe yaşanan gelişmeler ve denizyollarında planlanan iyileştirmelerle, karayolu ulaştırma türünün çok yakın gelecekte türlerarası dağılımdaki ağırlığının nispeten kırılmış olması beklenmektedir.
Gelecek vizyonu…
Gerek 10. Kalkınma Planı’nda 2023 vizyonu ile ve gerekse de 11. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Şurası’nda 2035 hedefleri ile 2023 itibariyle ‘dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girme’ hedefi bağlamında, ulaştırma sektöründe niteliksel ve niceliksel büyüme, ulaştırma sisteminin sorunlarını en aza indirme ve verimli, işlevsel bir sistemin kurulumu paralelinde hedefler konmuş olup bu hedefler, yenilikçi uygulamaların şehiriçi ve şehirlerarası ulaşımda kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Karayolu trafik güvenliğinin sağlanması ve trafik tıkanıklığının makul seviyelere çekilmesi başta olmak üzere, ulaştırma sistemimizdeki sağlıklı büyümeyi sağlamada Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) uygulamaları önemli bir role sahiptir.
Karayolu ulaşımı artıyor
Karayolu taşımacılığı aktarmasız bir ulaşım olanağı vermesi, taşıma kapasitesi, güzergah seçiminde esneklik sağlaması ve diğer tüm yolcu taşıma modlarının tamamlayıcısı durumunda olması sebebi ile tüm dünyada karayolu taşımacılığı diğer taşıma türlerine göre daha hızlı bir gelişme göstermiştir. Ülkemizde karayolu taşımacılığı talebi ve motorlu araç sayısı sürekli artmaktadır. Tablo 1’de gelişmiş ekonomilerin kişisel araç sahipliği oranında doyuma ulaşmış olduğu, Türkiye’de ise bu oranın istikrarlı bir şekilde artmaya devam ettiği görülmektedir. Bu durum, ülkemizde mevcut trafik sorunlarının gitgide daha geniş kitlelerce hissedileceği ve özellikle büyükşehirlerin önemli bir sorunu olarak yerini koruyacağını göstermektedir.
Düzensiz trafik akışı
Artan nüfus ve araç sayısının diğer bir olumsuz etkisi de artan trafik kazalarıdır. Düzensiz trafik akışı kaza riskini arttırmakta olup denetimin etkili ve sürekli bir şekilde sağlanamaması kuralların çiğnenmesini kolaylaştırmaktadır. Bu durum yaralanmalı ve ölümlü trafik kazalarına sebep olmaktadır. Trafik kazalarının sosyo-ekonomik maliyeti ülkemizde olduğu kadar, gelişmekte olan tüm ülkelerde de büyük rakamlara ulaşmaktadır. Dünyada trafik kazalarında her yıl yaklaşık 1,3 milyon kişi ölmekte, 50 milyon kişi de yaralanmaktadır.
Ayrıca karayollarında her üç dakikada bir çocuk hayatını kaybetmektedir. Kaza istatistikleri incelendiğinde Türkiye’nin, Avrupa Birliği ülkeleri arasında en yüksek kaza sayısına ve en az yıllık kaza düşüş oranına sahip ülkelerden biri olduğu görülecektir. Bu durum özellikle araç içi emniyet sistemleri ile trafik yönetimi ve denetimine yönelik Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) uygulamalarının ülkemizde önemli bir ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Etkili ve sürdürülebilir bir ulaşım yönetimi çok boyutlu, kapsamlı, planlı ve ülke çapında koordineli AUS kurulumu ile sağlanacaktır.
AUS’un amacı…
AUS, araçlar içinde, araçlar arasında ve araç ile sabit kontrol merkezi arasında, ayrıca altyapı hakkında, emniyet, güvenlik, randıman ve kalite bakımından her türlü haberleşmeyi ve bilgi alışverişini sağlayabilmektedir. AUS ayrıca ulaşımın çevreye olan etkisini minimize etmek ve ulaşımın hem işletmenin ekonomik beklentileri, hem de yolcuların ve araç kullanıcılarının yararlarını maksimize etmek amaçlarını gerçekleştirecek şekilde geliştirilmektedir. AUS’un amaçları arasında insan-araç-altyapı-merkez arasında çok yönlü veri alışverişi, trafiğin güvenliliği, yolların kapasitelerine uygun olarak kullanımı, mobilitenin arttırılması, enerji verimliliği sağlanarak çevreye verilen zararın azaltılması gibi başlıklar genel kabul görerek standartlaşmış; böylece karar verme yükünün insanın üzerinden alınmasının hangi amaçlara hizmet etme amaçlı olduğu netleşmiştir. AUS sistemlerinin sürekli bir Ar-Ge sürecinin içinde bulunmaları itibariyle, bu sistemlerden beklenen faydaların da zaman içinde çeşitlenebileceği veya daha özgün alanlara yoğunlaşabileceği hesaba katılmalıdır.
Kullanım alanları…
AUS kapsamında, gelişmiş bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak ulaşımla ilgili önemli sorunlara çözümler üretilebilmektedir. AUS uygulamaları vasıtasıyla farklı ulaşım türleri arasında koordinasyon sağlanarak ideal trafik şartları oluşturulabilmekte, yolcu ve yük hareketleri ile ilgili hizmetlerin etkinliği ve hızı arttırılabilmektedir. AUS kullanım alanları aşağıdaki gibi özetlenmiştir:
• Karayolu güvenliği ve emniyetinin iyileştirilmesi
• Ulaşım tıkanıklıklarının giderilmesi veya azaltılması
• Ulaşım sisteminde konforun artırımı
Yukarıda özetlenen ana başlıklardaki uygulamalar sayesinde; düzenli ve güvenli bir trafik düzeni elde edilecek, kazaların ve trafik sıkışıklığının önlenmesinde önemli mesafeler alınmış olacaktır.
Hepinize; başarılı sağlıklı huzurlu ve mutlu bir hafta dilerim. ■
Gelecek vizyonu…
Gerek 10. Kalkınma Planı’nda 2023 vizyonu ile ve gerekse de 11. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Şurası’nda 2035 hedefleri ile 2023 itibariyle ‘dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girme’ hedefi bağlamında, ulaştırma sektöründe niteliksel ve niceliksel büyüme, ulaştırma sisteminin sorunlarını en aza indirme ve verimli, işlevsel bir sistemin kurulumu paralelinde hedefler konmuş olup bu hedefler, yenilikçi uygulamaların şehiriçi ve şehirlerarası ulaşımda kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Karayolu trafik güvenliğinin sağlanması ve trafik tıkanıklığının makul seviyelere çekilmesi başta olmak üzere, ulaştırma sistemimizdeki sağlıklı büyümeyi sağlamada Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) uygulamaları önemli bir role sahiptir.
Karayolu ulaşımı artıyor
Karayolu taşımacılığı aktarmasız bir ulaşım olanağı vermesi, taşıma kapasitesi, güzergah seçiminde esneklik sağlaması ve diğer tüm yolcu taşıma modlarının tamamlayıcısı durumunda olması sebebi ile tüm dünyada karayolu taşımacılığı diğer taşıma türlerine göre daha hızlı bir gelişme göstermiştir. Ülkemizde karayolu taşımacılığı talebi ve motorlu araç sayısı sürekli artmaktadır. Tablo 1’de gelişmiş ekonomilerin kişisel araç sahipliği oranında doyuma ulaşmış olduğu, Türkiye’de ise bu oranın istikrarlı bir şekilde artmaya devam ettiği görülmektedir. Bu durum, ülkemizde mevcut trafik sorunlarının gitgide daha geniş kitlelerce hissedileceği ve özellikle büyükşehirlerin önemli bir sorunu olarak yerini koruyacağını göstermektedir.
Düzensiz trafik akışı
Artan nüfus ve araç sayısının diğer bir olumsuz etkisi de artan trafik kazalarıdır. Düzensiz trafik akışı kaza riskini arttırmakta olup denetimin etkili ve sürekli bir şekilde sağlanamaması kuralların çiğnenmesini kolaylaştırmaktadır. Bu durum yaralanmalı ve ölümlü trafik kazalarına sebep olmaktadır. Trafik kazalarının sosyo-ekonomik maliyeti ülkemizde olduğu kadar, gelişmekte olan tüm ülkelerde de büyük rakamlara ulaşmaktadır. Dünyada trafik kazalarında her yıl yaklaşık 1,3 milyon kişi ölmekte, 50 milyon kişi de yaralanmaktadır.
Ayrıca karayollarında her üç dakikada bir çocuk hayatını kaybetmektedir. Kaza istatistikleri incelendiğinde Türkiye’nin, Avrupa Birliği ülkeleri arasında en yüksek kaza sayısına ve en az yıllık kaza düşüş oranına sahip ülkelerden biri olduğu görülecektir. Bu durum özellikle araç içi emniyet sistemleri ile trafik yönetimi ve denetimine yönelik Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) uygulamalarının ülkemizde önemli bir ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Etkili ve sürdürülebilir bir ulaşım yönetimi çok boyutlu, kapsamlı, planlı ve ülke çapında koordineli AUS kurulumu ile sağlanacaktır.
AUS’un amacı…
AUS, araçlar içinde, araçlar arasında ve araç ile sabit kontrol merkezi arasında, ayrıca altyapı hakkında, emniyet, güvenlik, randıman ve kalite bakımından her türlü haberleşmeyi ve bilgi alışverişini sağlayabilmektedir. AUS ayrıca ulaşımın çevreye olan etkisini minimize etmek ve ulaşımın hem işletmenin ekonomik beklentileri, hem de yolcuların ve araç kullanıcılarının yararlarını maksimize etmek amaçlarını gerçekleştirecek şekilde geliştirilmektedir. AUS’un amaçları arasında insan-araç-altyapı-merkez arasında çok yönlü veri alışverişi, trafiğin güvenliliği, yolların kapasitelerine uygun olarak kullanımı, mobilitenin arttırılması, enerji verimliliği sağlanarak çevreye verilen zararın azaltılması gibi başlıklar genel kabul görerek standartlaşmış; böylece karar verme yükünün insanın üzerinden alınmasının hangi amaçlara hizmet etme amaçlı olduğu netleşmiştir. AUS sistemlerinin sürekli bir Ar-Ge sürecinin içinde bulunmaları itibariyle, bu sistemlerden beklenen faydaların da zaman içinde çeşitlenebileceği veya daha özgün alanlara yoğunlaşabileceği hesaba katılmalıdır.
Kullanım alanları…
AUS kapsamında, gelişmiş bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak ulaşımla ilgili önemli sorunlara çözümler üretilebilmektedir. AUS uygulamaları vasıtasıyla farklı ulaşım türleri arasında koordinasyon sağlanarak ideal trafik şartları oluşturulabilmekte, yolcu ve yük hareketleri ile ilgili hizmetlerin etkinliği ve hızı arttırılabilmektedir. AUS kullanım alanları aşağıdaki gibi özetlenmiştir:
• Karayolu güvenliği ve emniyetinin iyileştirilmesi
- Akıllı hız kontrolü
- Korumasız yol kullanıcı destek
- Yol ve hava koşulları izleme ve uyarı
- Olumsuz durumlar ve olay tespit ve uyarı
- Çarpışma uyarı
- Acil araç öncelik hakkı
- Sürücü izleme ve görüş iyileştirme
- Elektronik denetleme
- Zararlı yük ve kargo izleme
- Acil durum yol işaret ve önceliği
• Ulaşım tıkanıklıklarının giderilmesi veya azaltılması
- Ulaşım ağı ve verimliliği ile bağlantılı olanlar: Trafik kontrol yönetimi, güzergah yardımı, değişken hız kontrolü, otoyol katılım kontrolü, olay tespit ve yönetimi, sürücü bilgilendirme
- Talep yönetimi: Erişim kontrolü, ücretli yol, tıkanıklık fiyatlandırması
- Türel dağılımın değişimi: Seyahat planlama, eş zamanlı trafik bilgilendirme, toplu taşıma öncelikli geçiş hakkı
• Çevre koruma ve etkilerinin ortadan kaldırılması: AUS, trafik tıkanıklığını azaltması, özel taşıt kullanıcılarının toplu taşımaya kaymasını sağlaması
• Ulaşım sistemi verimliliğinin arttırılması ve işletme koşullarının iyileştirilmesi
- Filo yönetimi
- Bilgisayar destekli taşıt yönlendirme
- Otomatik taşıt konumu
- Otomatik kargo takibi
- Sürücü takibi
• Ulaşım sisteminde konforun artırımı
- Güncel trafik ve toplu taşıma
- Değişken güzergah bildirimi
- Otomatik taşıt konumu
- Otoyol ve toplu taşıma sistemlerinde elektronik ücret ödeme sistemleri
Yukarıda özetlenen ana başlıklardaki uygulamalar sayesinde; düzenli ve güvenli bir trafik düzeni elde edilecek, kazaların ve trafik sıkışıklığının önlenmesinde önemli mesafeler alınmış olacaktır.
Hepinize; başarılı sağlıklı huzurlu ve mutlu bir hafta dilerim. ■
15
açık
