Senin sigortan var mı?

Dünya eğitim haritasının üzerine; kalkınmışlık ve insan hakları haritasını koyuyorum, örtüşüyorlar. İstikrarsızlık, büyüme ve petrol-doğalgaz haritaları da ayrıca örtüşüyor. "İnsan haklarına saygı, istikrarsızlığın panzehiridir" diyor, ABD Başkanı.

Ama çevre haritası tek, tüm haritalarla örtüşmesi şart, ama hiç örtüşmüyor. 5 Haziran Dünya Çevre Gününde 1 milyar zenginin dünya gelirinden yüzde 74; 1 milyar fakirin de yüzde 1,2 aldığı açıklandı: Gelir farkı 62 kat. Çevreyi korumaya ne zaman sıra gelir: Sigortası bile yok.

* * *

Tıkanık Avrupa'yı açmak için Avrupa Merkez Bankası (AMB) Avrupa'nın bankalarına nihayet dedi ki: “Bende yatan paralarınıza faiz vermeyi durdurdum. Her yıl yüzde 0,1 de masraf keseceğim. Bu paraları alın, kredi olarak verin. 4 yılda da 400 milyar avro daha vereceğim."

Oralarda büyüme yüzde1,2 olacaktı; ancak sadece yüzde 1 seviyesinde. Mevcut enflasyonu 10 katına çıkarma hedefinde umutsuzluk var: Yüzde 2 istiyor halen yüzde 0,2. Kararları oybirliği ile almışlardı, ama Almanya şimdi itiraz ediyor. Avrupa dikkatli açılıyor: Sigortası yok ki bunun.

* * *

Hatırlarsınız bir internet lirası konuşmuştuk: Bitcoin. Çıktığı yıl 1 dolar iken bu yıl 1.200 dolar oldu. Türkiye'den bir holding bunun şirketinden milyon dolarlık hisse bile aldı. Bütün parasal aracılıkları bitirecek bir unsur bu internet lirası: Sigortaya bile gerek duymuyor. Tabii, bankacılığın başına bela gibi duruyor.

* * *

Kendimize bakarsak; otomotiv ihracatımız, ara malı üretimimiz, yatırım malı üretimimiz ülke büyümesinden hızlı artıyor… Bankacılığın kârı yüzde 16 azalmış, yani sanayinin yükü azalmış, sigortacılığın büyümesi yüzde 25'e yakınken yabancı sabit yatırım geçen yıla göre yüzde 50 arttı.

Faiz de, dengeli oranlarda düşünce; yatırımlar ve bağlı olarak üretim, istihdam, gelir artacak. Yüksek kur ihracat gelirini yüksek tutacak, ithalatı kısacak ve yerli ikame üretimi teşvik edecek. Turizm yüksek kurdan yararlanacak, turist sayısı ve turizm geliri artmaya devam edecek.

Gelişmiş ülkelerin parasal genişlemeye devam ettiklerini hatırda tutarak, enflasyonlarını yükseltinceye kadar bizde gidişat "düşük faiz-yüksek kur" olacak galiba.

* * *

Bir düzeltme haberi de sigortacılardan geliyor. 

Türkiye Sigorta Birliği (TSB) dönem toplantısını yaptı. Tazminatların sigortacıları tahrik edeceğini geçen aylarda tahmin etmiştik -trafik sigortasında 240 bin TL tazminattan sadece 100 bin TL'nin mağdura ulaştığını anlatırken- hatırlarsınız.

Şimdi, aracı maliyetlerini, sakatlık ve ölüm tazminatlarının standart tanımlarını, trafik sigortasında da kaskodaki gibi mağdurun kendi sigortasından tazminat almasını sağlayacaklarını duyurdular. Küçük şehir plakaları ile ucuza sigorta yaptırıp büyük şehirlerde çalışmanın da yanlışı düzeltiliyor. Süreç doğruluyor, pazar daha da kolayca genişleyecek, trafik sigortasız araç kalmayacak.

* * *

TÜSİAD Başkanı’nın kendi şirketindeki işçi-işveren konusu nedeni ile istifa etmesi geleceğin değiştiğinin ilk işareti… Bu ilk istifadan sonra TÜSİAD'ın kalkınmacı yönü artacak ve belirginleşecek. ■