Serbest piyasa tamamen serbest midir?

Geçtiğimiz haftalarda 100 TL.lik kazancın nasıl paylaşıldığını konu ettik.  Tahsilattan taşıyana, miktarın yüzde 30’unun kaldığını söyledik. Öte yandan, öğrenci velisinin taşıyanla hiç muhatap olmadığını da biliyoruz.

Bakanlık yenilik yayımladı; kiralık koltuk sayısı özmalın en çok 2 katı olabilecek. Hatırda kalması için, “üçün biri özmal“ denebilir. Ama bir gerçek var: öğrencilerimizi bu işe yatırım yapmış, sorumluluk almış firmalar taşıyacak.

Bu araçlar, taşımalı eğitimde şehirlerarası yolda da bulunduklarından (B2, D2, D4) taşıma belgeleri ile yetkilendirilecekler.

Veliler taşımacılarla doğrudan sözleşme yapabilecek, ücreti aralarında belirleyebilecekler. Kamu yönetimi ücret belirlemeye artık dahil olmayacak.

Yenilik etkili, uygulama bu sezonda

Başka taşımalar da böylece düzenlenecek midir, acaba? Turist başına gelir, 2000 yılında 1.000 dolardı; 2012 yılında 791 dolara geriledi. Turizm taşımacılığı da benzer bir düzenleme kapsamına alınabilir mi? Bekleyip görelim!

Biz, yine kendi alanımıza dönelim: Bu uygulama şehirlerarası taşımacılıkta yapılmış, yönetsel bütünlük elde edilmiş ve firmalar büyümüştü. Bu uygulama, tedarik zincirini kısaltıyor, aracılığı kaldırıyor, verimi yükseltiyor. 

Denetim düzen sağlar

Bu serbestleşmelerle bazı ulusal kontroller de hayata geçiyor: 

Maliye Bakanlığı, vergi tahakkukunu, tahsilatını, izlemesini, raporlamasını, planlamasını kolaylaştırmak ve anlık hıza eriştirmek amacı ile bir proje başlattı. Bakanlık bunu, 3100 sayılı Kanunla ve yayımladığı 70 tebliğ ile yürütüyor. Bu çerçevede, 4 yerli firmamız yazarkasayı POS cihazı ile bağlıyor, Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz oluşturuyor. Her satış işlemi anında Maliye Bakanlığında ilgili kayda giriyor, gelir kaydoluyor, vergi tahakkuk ediyor hem de anında.

Böylelikle, beyanname ortadan kalkacağa benziyor, yeminli mali müşavirin  işi hafifliyor (mali müşavir komşum eskiden her Mart sonunda bir daire alırmış), vergi müfettişliği dijitalleşiyor ve netleşiyor (bir I- pad ile anlık denetim), mükellefin ödemesi kolaylaşıyor (anlık tahakkuk olduğu için anlık ödeme de mümkün). Vergi yükünün paylaşımı düzeliyor; daha ne olsun!

Yeni nesil ödeme kaydedici cihaz 

Yaklaşık 3 milyon mükellef, 31 Aralık 2015 itibarı ile bu cihazları işletmeye almış olacak. Ertesi gün, 1 Ocak 2016’da ve her akşam Maliye Bakanı günlük geliri, vergi tahakkukunu, vergi tahsilatını, kayıp-kaçak miktarını, denetleme  raporlarını görecek.

Tıpkı şirketlerdeki günlük raporlar gibi…

Büyük ihtimalle mükellef de kendi vergi numarası üzerinden, Maliye kayıtlarından, anlık durumunu görebilecek.

2012’de aylık ortalama 120 TL olan gelir vergisi ödemesinin kaç kat arttığını 1 Şubat 2016’da göreceğiz, hemen ertesi ay ve sürekli… 

Özendiğimiz Batı devletlerinde yüzyıldır böyle zaten.

Oralarda “vergiden kaçınmak” çok tehlikeli!

Yakıt da, dolaylı verginin yükünden kurtulduğu için ucuzlayacak.

Paylaşım, vergi yükünde de iyileştiğinde ekonomik barışa ilerleyeceğiz, elbet.

İyi haftalar dilerim. ■