Şoför yoksa ulaşım yok, şoför yoksa hayat yok!

Yazıma 23 Kasım 2022’de Düzce Gölyaka’da yaşadığımız deprem ile başlamak istiyorum. Beklemediğimiz bir deprem yaşadık. Hakikaten büyüklüğü de az değil. 5.9 şiddetindeki deprem birçok ilde de hissedildi. Tabii burada özellikle Düzce’de kentsel dönüşümün yapılmış olması 12 Kasım 1999 tarihinde yine Düzce’de yaşanan depremdeki gibi can kayıplarının yaşanmasını engelledi. Bu deprem, bir kez daha kentsel dönüşümün ne kadar önemli olduğunu ortaya koydu. Bu konuda Belediyeler Birliği’nin ve ilgili bakanlıkların devreye girerek kentsel dönüşümü sağlayacak adımların atılması gerekiyor. 
Deprem sırasında yüzlerce insanımız yaşadıkları panik sonrasında binalardan atladılar. Hiçbirşey olmayacakken, yaralandılar. Bu tür olayların yaşanmaması için deprem anında insanların nasıl davranması gerektiğine yönelik eğitimlerin de yapılması, televizyonlarda zorunlu proğramların yayınlanması gerekiyor. Çünkü daha büyük şiddette depremler bekleniyor. Düzce Gölyaka Depremi tetikleyici olur mu, bilemiyoruz ama bilim adamların yıllardır dile getirdiği açıklamalara göre İstanbul’da büyük bir deprem bekleniyor. Allah daha beterinden ülkemizi, insanlarımızı korusun. Herkese geçmiş olsun diyorum. 

*  *  *

Sektör meclisi toplantısı 

Önümüzdeki hafta 30 Kasım 2022 Çarşamba günü saat 10.30’da sektör meclisi toplantımızı gerçekleştireceğiz. Bakanlık yetkilileri de toplantımızda yer alacak. Bu toplantı Yönetmelik öncesinde gerçekleştireceğimiz son Çalıştayın değerlendirilmesi açısından da önemli. Bu toplantıda bugüne kadar konuştuğumuz konuları masaya yatırıp Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile yapacağımız Çalıştaya hazırlanacağız. 

Yönetmelik Çalıştayı Ocak 2023’de 

Yönetmelikle ilgili son çalıştayı Aralık ayı içinde yapmayı planlıyorduk. Ancak Bakanlıktan gelen taleple 2023 Ocak ayının 3’üncü haftasında yapılmasına yönelik bir karar alındı. Çünkü şu anda Bakanlık yetkilileri 2023 bütçesi çalışmaları nedeniyle yoğun olduklarını ve yılbaşı sonrasında daha rahat olacaklarını ifade ettiler. 2023 yılına girerken sektörümüzün mevzuattan kaynaklanmış birikmiş sorunlarının çözümüne hazırlanacağız. Daha da önemlisi bu Yönetmelik sektörümüzün geleceğe hazırlanması açısından önem taşıyor. Bugüne kadar sektörden gelen talepleri Bakanlığa ilettik. Yeni talepleri iletebilmek adına da bir zaman kazanma fırsatı da elde ettik. 

Şoför en önemli sorunumuz

En önemli konuların başında şoför sorunumuz geliyor. Şoför sorunu sadece ülkemizin değil, tüm dünyanın sorunu haline geldi. Sektörümüzde şoför çalıştırma süreci istemediğimiz halde mevsimlik işci statüsüne döndü. Yazın gerek şehirlerarasında gerekse turizm taşımacılığı tarafında çok büyük bir hareketlilik yaşarken kışın büyük oranda ihtiyaç düşüyor. Bu sorunu çözmenin yolunu bulmak ve şoförlerin çalışmasını teşvik edecek unsurları hayata geçirmek gerekiyor. Yoksa sokaktan şoför toplayarak bu işi götürebilmek mümkün değil. Firma sahipleri ve yöneticilerin herşeyi devletten bekleyen anlayıştan uzaklaşması ve etkin bir denetim sisteminin kurulması için adım atması gerekiyor.

Şoförlerin işlediği hatalardan dolayı da firmaların cezalandırılması da doğru değil. Hiçbir firma yöneticisi sürat sınırının aşılması nedeniyle ceza almak istemez. Burada plakaya ceza yazılıyor ama UETDS sisteminde aracı kullanan şoför belli. Şoföre ceza yazılması kurallara uyum noktasında daha başarılı sonuçlar getirecektir. Firmalar cezaları şoföre yansıtmak istediğinde iş bırakma durumu oluşuyor. 

Çalışma şartları iyileştirilmeli

Şoför sorunun çözümünde çalışma ve ekonomik şartlarının da iyileştirilmesi önem taşıyor. Çünkü şoför yoksa ulaşım yok, şoför yoksa hayat yok. Kazaların yüzde 90 temel sebebi de, şoförlerin sayısal yetersizliğidir ve tecrübesizliğidir. Onun için şoför eğitimlerine de çok büyük önem verilmeli. Üniversiteler bu noktada daha etkin kullanılmalı. 5 yılda bir sertifikalı bir eğitim süreci oluşturulmalı. Değişen teknolojilere ve şartlara uyumu sağlanmalı.  Şoförlerin ücretlerinin asgari ücretin en az yüzde 50 üzerinde olması gerekiyor. Şoför istihdamının artmasında bir takım vergi indirimleri ile teşviklerin de verilmesi katkı sağlayacaktır.  Şoför konusunda ülke olarak bir seferberlik başlatılmalı.

Emniyet kemeri ve cep telefonu kullanımı

Son yaşadığımız kazalarda bize şunu gösterdi; emniyet kemeri kullanılmadığı takdirde kazalarda ölüm oranı ciddi oranda artıyor. Emniyet kemerinin kullanımı mutlaka denetimlerle de sağlanmalı. Emniyet kemeri takılmadığında otobüs içinde sesle uyarı yapılmalı. Ayrıca şoförlerinde sürüş esnasında telefon kullanmamaları noktasında uyarılar çok ciddi şekilde yapılmalı. Yolcuların da ihbar etmesini sağlayacak sistemi de kurmak gerekiyor.  

Yeniden değeleme oranı 

Yeniden değerleme oranında yüzde 122 gibi bir rakam ortaya çıktı. Çok ciddi vergi yükleri ile karşı karşıya kalacağız. Bu oranın daha aşağıya çekilmesi büyük önem taşıyor. Bu şartlar altında sektörün varlığını sürdürmesi giderek zorlaşıyor. Asgari ücrete yapılacak zamda sektörü zorlayacak. Bu noktada da bir teşvik, destek verilmesini talep ediyoruz. ■