Taşımacılar ekonomik kriz içerisinde

18 Mayıs 2022 tarihinde gerçekleştirilen İstanbul UKOME toplantısına katıldım. Daha önce İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi ve İstanbul Ulaştırma Bölge Müdürlüğü ile yaptığımız görüşmelerde, sektörün İstanbul genelindeki yaşadığı sorunların UKOME gündemine alınmasını istemiştik. Özellikle turizm araçlarının bağlanması, turizm araçlarına yaş sınırlaması, parklanma sorunu, yol belgesi sorunu, sürücü kartı sorunlarımız var. 

Turizm taşıtlarına, bir önceki dönemde 10 yaş sınırlaması vardı, yaptığımız müracaatlar ile yaş sınırı 12 olmuştu. Ama kanunun bize verdiği hakları yine kapsamıyor. Karayolu Taşıma Yönetmeliği D2 belgesinde özmal şartını 12 olarak veriyor, ama diğer araçlar ve kiralık araçlar için 19 yaş sınırı belirlemiş. Taşımacılar çok ağır pandemi süreci yaşadı. Bitti, diye sevinirken bir anda Rusya-Ukrayna savaşı çıktı. Dolar 16 lira seviyesine geldi. Ekonomide yaşanan sıkıntılar, akaryakıt fiyatındaki artışlarla taşımacılar ekonomik kriz içerisinde. 

Yeni yatırım doğru değil

Bu ortamda taşımacıları yeni yatırıma yöneltmek doğru değil. İstanbul’da 60 bin civarında araç var. Yetkililerin, bu araçların ülkenin milli serveti olduğunu düşünmeleri gerekiyor. Biz 12 yaşını geçen araçları ne yapacağız? Bu araçlar senede 30-40 bin km yol yapıyorlar. Çok yıpranmıyorlar. Yeni araçlar 5 milyona ulaştı. Turizm taşımacısının yeni otobüs alacak gücü yok. Neden biz bu araçları daha uzun süre kullanamayalım? TÜV niye var? Muayene niye var? Otobüsün yeni veya eski olması müşteri tercihine bırakılmalı. Yeni otobüs daha yüksek fiyatla hizmet sunar, eski otobüs daha düşük fiyatla. 

3 bin araç bağlandı

Yaş sınırı nedeniyle, geçen yıl 3 bin civarında araç bağlandı. Araç başına 6 bin TL ceza kesildi. Bu yıl bu ceza 9 bin TL’ye yükseltildi. Araçlar sudan sebeplerle de ‘yol belgeniz yok, aracın yaşı yüksek’ denilerek 2 ay süre ile bağlanıyor. Bunlar doğru değil. Biz vergi veriyoruz, vergi verirken havayolu ve demiryolu ile rekabet etmek zorunda bırakılıyoruz. UKOME yetki aşımı yapıyor, şehiriçi tanımını yanlış yorumluyorlar. Büyükşehir belediyeleri kendi sınırları içerisinde yapılan taşımalardan sorumludur. Biz belediye sınırlarına tabi değiliz. Ulusal ölçekte çalışıyoruz. Kanunlar arasındaki çelişkilerin giderilmesi lazım.

Yol belgesi yok diye bağlandı

Geçen hafta 18 plakalı bir otobüs Kapadokya turunu yaptı. Ankara’dan sonra İstanbul’a geldi. Bir gece konaklamanın ardından yolcularını havalimanına bıraktı. Aracı, yol belgesi yok diye bağladılar. 9 bin TL ceza yazdılar. Bu aracın aylık kira bedeli 45 bin TL. 18 plakalı araç işini gücünü bırakıp İstanbul’da yol belgesi almak için mi uğraşacak? Böyle bir saçmalık olmaz. 

UKOME toplantısı 

UKOME gündemine gelen 30 koltuk ve üzeri turizm taşıtlarına geçici olarak 12 olan yaş sınırının geçici olarak 19 yaşa çıkartılması ile ilgili, 30 koltuk ve üzerine yönelik bir düzenleme yapılmak istenmesinin gerekçesini sorduk. Neden daha az koltuk kapasitesine sahip araçlar kapsam dışında kalıyor? Bunun alt komisyonda görüşülmesi kararı alındı. Yolcu taşımacıları, çok büyük bir kapasiteye sahip olmasına rağmen UKOME’de temsil edilemiyor. Taksiciler kadar değerli olamadık. Ulaştırma Bakanlığı nezdinde diğer bakanlık yetkililerine de sesleniyorum: Karayolu yolcu taşımacıları UKOME’de temsil edilmeli.

Busworld Fuarı 

26-28 Mayıs 2022 tarihleri arasında düzenlenecek olan Busworld Fuarı, Türkiye için hayati bir önem taşıyan bir organizasyon. 1996 yılından beri Busworld Fuarı’nı takip ediyorum. Otomotiv sanayisinin yurtdışına açılmasına katkı sağlamıştır. Onun için bu fuarın desteklenmesi gerekiyor. Sanayi Bakanı, Ulaştırma Bakanı fuarlara katılıp desteklerini göstermeliler. Sektör mensuplarımızı da fuara bekliyoruz. 

Karayolu kan kaybetmeye devam edecek

Fuarda, 27 Mayıs’ta TOBB Sektör Meclisi toplantımızı da gerçekleştireceğiz. Sektörün yaşadığı sorunları masaya yatıracağız. Akaryakıt fiyatlarının nerede duracağını bilemiyoruz. Bilet ücretlerine bu artışların yansıtılması zorunluluk. Halkın alım gücü de düşüyor. İnsan ulaşımında çok ciddi planlamalara ihtiyaç var. Bu planlamada karayolunun konumunu, entegrasyonunu dikkate almak gerekiyor. Bunlar olmayınca karayolu tarafı kan kaybetmeye devam edecek. Ulaşımla ilgili birimlerin taşımacıların yerine kendilerini koyarak kararlar almasını bekliyoruz. Sektörün KDV indirimine yönelik, otoyol ve köprü ücretlerinin düşürülmesine yönelik beklentileri var. Bunlar olmadığı takdirde daha düşük fiyatla seyahat imkanı olmayacak. Böyle bakıldığı zaman ne yapılması gerektiği ortada. Taleplerimizi ilgili kurumlarla paylaşmaya devam edeceğiz. 

Atatürk’ü Anma Spor ve Gençlik Bayramınızı Kutlarım. ■