Bayraktarlar Konya Merkon: Önce müşteriyi dinleyeceksin

Mercedes-Benz Türk bayilerinden Bayraktarlar Holding’e bağlı Konya Bayraktar Merkon A.Ş.’nin tecrübeli Genel Müdürü Ali Akbaş ile bir araya geldik. Ali Akbaş, 30 yılı aşkın deneyimi ile sektörün gelişimini en iyi takip eden yöneticilerden birisi. Ali Akbaş’ın bir özelliği de Türkiye’nin ilk otobüsçü kooperatifi olan Kontaş’ın kurucuları arasında yer alması. 

37 yıllık deneyim 

1977 yılının Şubat ayında Bayraktarlar Orta Anadolu Motorlu Araçlar Ticaret ve Sanayi A.Ş.’nin faaliyete başladığı bilgisini veren Akbaş, şirket kuruluşunun 15-20 gün sonrasında işe başladığını belirterek, “Finans muhasebe müdürü olarak göreve başladım. Bizim en büyük avantajımız şirketimizin sahiplerinin otomotiv sektöründen gelmesi ve sektörü çok iyi tanıyor olmalarıydı.  Bizi çok rahat bıraktılar, önümüzü açtılar. Birçok şeyde hiç müdahale etmediler” dedi.  

İlk otobüsçü kooperatifi Kontaş

Ali Akbaş, Türkiye’de otobüs taşımacılarının oluşturduğu ilk kooperatifin de kurucuları arasında yer aldığını anlattı: “Eniştemin, 1972-73 yıllarında otobüsü vardı, bu yüzden bu sektöre ilgim çok fazlaydı. Bu şirkete girmeden önce mali müşavirlik yaptığım süreçte otobüs taşımacılarını bir araya getiren Kontaş isimli kooperatifin kurucuları arasında yer aldım. Otobüsçülerin oluşturduğu ilk kooperatiftir bu. Ticaret Bakanlığı’ndan onayını alıp, sözleşmesini imzalattırdım. Otobüsçülük farklı bir sektör. Bunu garajlarda gördüm. Babası direksiyon sallıyor, oğlu arkasında para topluyor; böyle bir şeydi otobüsçülük. Tabii, yıllar geçtikçe bu durum değişti. Maddi güç öne çıktı. Bireysel otobüsçüler azaldı. İki yıl önce bir firma, sizin gazetenize “Bireysel otobüsçüler aranıyor” ilanı vermişti. Gerçekten de bireysel otobüsçüler olmadan bu sektörün gelişimini sürdürmesi kolay değil. Bugün Konya’da, iki ilçe firması ile toplam 6 otobüs şirketi var; oysa geçmişte otobüs sektörü Konya’da çok güçlüydü. Kontaş Kooperatifini kurduğumuzda 182 üyenin 312 otobüsü vardı. Böyle düzenli bir organizasyon o dönemde yoktu. Çok geniş bir yelpaze, içinde otobüsçüleri barındırıyordu. İzmir’den çıkan araç Diyarbakır’a giderken duraklarından biri Konya’ydı. Diyarbakır’da otobüs firması çok yoktu. Bu da Kontaş’ın yelpazesinin geniş olmasını sağlıyordu. Bunun temelinde Konya’nın merkezi bir noktada olması yatıyordu. Türkiye’nin her yerine sefer düzenlenirdi. Zaman içinde bireysel otobüsçülük azaldı. Diğer taraftan, otobüs sektörü rekabeti her zaman, sürekli yoğun şekilde yapan bir sektör oldu.  Maliyetlerin sürekli arttığı bir süreçte eskiden otobüsçü daha iyi para kazanabiliyordu, ama bugünkü şartlar bu imkanı vermiyor.” 

Hizmet süreci otobüsle başladı 

İlk başlarda sadece otobüs ürününe hizmet verdiklerini belirten Ali Akbaş, o dönemde yaşadığı bir anıyı paylaştı: “Ali Osman Usta adında, ama bizim Çeto Usta dediğimiz bir ustamız vardı. Konya’da çok meşhurdu. Bazı firmalar otobüslerini bize getirmez, Çeto Usta’ya götürürdü. Çeto Usta’nın ise kendine ait otobüsleri vardı. O bize gönderirdi araçlarını. Onun otobüslerinin bakımı, yağ değişimi burada yapılırdı. Ben de ona bir gün, ‘Sen başka otobüslere hizmet veriyorsun ama kendi otobüslerini bize gönderiyorsun, neden bunu yapıyorsun’ dediğimde, ‘Ali Bey, siz yağın kalitelisini kullanırsınız, sizin orada yağını değiştirttiğim araçların ne şanzımanını ne diferansiyelini ne de motorunu açarım’ cevabını verdi. Teknik toplantılarımıza onu da çağırırdık. Onun da bilgilenmesini ve iyi hizmet vermesini isterdik.” 

2013 yılında, otobüs satışlarında, yüzde 119 oranında bir performansla hedeflerin üzerine çıktıklarını belirten Ali Akbaş, bölgedeki firmaların filolarında yüzde 98’lere varan oranda Mercedes-Benz marka otobüs bulunduğunu belirterek, “Türkiye ortalamasının üzerinde bir seviyede Mercedes-Benz markası araçlar filolarda yer alıyor. Mercedes-Benz satın alan gerçekten kalkındı. Bu bölgede Mercedes-Benz otobüsü olan bir seviyeye geldi” dedi. 

Yüzde 61 pazar payı 

Toplam pazara ve bayilerinin satışlarına yönelik de bilgiler veren Ali Akbaş, “Mercedes-Benz Türk A.Ş.  Ekim 2014 itibariyle 254 adet Travego 15, 7 adet Travego 17, 233 adet Tourismo 15, 40 adet Tourismo 16 ve 46 adet Setra olmak üzere toplam 580 adetlik satış gerçekleştirdi. Bu yıl ise elde ettiğimiz yüzde 62’lik oran ile ilk 10 aylık hedefimizi yakalamak üzere satışlarımıza devam ediyoruz. Ağustos sonuna kadarki satış adetlerine göre hazırlanmış TÜİK raporuna göre Ağustos 2014’e kadar Mercedes-Benz ürünlerinin sorumlu olduğumuz Aksaray ve Konya illerinde yüzde 100’lük bir pazar payımız var. Mercedes-Benz Türk A.Ş.’nin Ekim 2014 itibariyle yüzde 61 pazar payı elde ettiğini de göz önünde bulundurduğumuzda liderliği elde tuttuğumuzu söyleyebiliriz” dedi. 

Akbaş, geçen yıl yaşanan yüksek talebin 2014’te toplam otobüs pazarında yaşanan düşüşte etkili olduğunu belirtti ve 2015 yılında toplam otobüs pazarının 2014 seviyesi ile aynı olacağını sözlerine ekledi. 2016’da yeni ürünlerin pazara sunulacağını vurgulayan Ali Akbaş, şimdiden yatırım yapan otobüsçünün 2016’daki değişime daha fazla hazır olacağını kaydetti. 

Tourismo’ya talep artıyor 

Ali Akbaş, ikinci elde çok aktif olamadıklarını, bunda değişen araç taleplerinin etkili olduğunu belirtti. Özellikle Turizm sektöründe Tourismo’ya olan ilginin her geçen gün arttığını; bunda en önemli etkenin ise ilk alım maliyeti olduğunu ifade eden Ali Akbaş, “Travego 15, bugüne kadar sahiplerini hiç üzmeyen, hiç sorun yaşatmayan bir araç oldu” dedi. 

Transit geçiş servisi etkiliyor 

Servis kurulduğu günden beri en öncelik verdikleri konunun müşteriyi memnun etmek olduğunu belirten Ali Akbaş, “Müşteri bizim en büyük sermayemiz. Faaliyete başladığımız günden bugüne kadar anlayışımız bu nokta oldu. . Servis girişlerinde belirli bir potansiyelimiz var, ancak en büyük sıkıntı özellikle hızlı tren hattı ile birlikte artık Konya, otobüsçü için bir yatar nokta değil. Aracını burada yatırmıyor. Doğal olarak bu servis girişlerini de etkiliyor. Transit geçişlerde büyük artış olduğunu tespit ettik. Burası 17 bin 500 m2’lik bir alan üzerine kurulu. Kapalı alanı 7 bin 500 m2, 1.160 m2 showroomumuz var. 5 kanallı, 4 kanallı servis bölümlerimiz var. Zaman içerisinde şehrin merkezinde kaldık, araçların gelmesinde bir sorun yok ama otogara 5 km uzaklıktayız. Dışarıdan araçların servise girişleri, hızlı tren nedeniyle azaldı.  Zaman zaman bunu aştık ama ilk yıl ciddi sorunlar yaşadık. Şehrin merkezi olduğu için levha koyamıyoruz, yönlendirme yapamıyoruz, ne zaman buna yönelik bir çalışma yapsak karayolları levhaları söküyor. Biz hiç değilse bunu 3-5 ay yapalım dedik buna da müsaade edilmedi. Bu tamamen karayollarının aldığı bir karar” dedi. 

En iyi sermayemiz müşteri 

Garanti bitimi sonrasında servis girişlerinde yaşanan düşüşlerden her bayi gibi sıkıntı yaşadıklarını da ifade eden Ali Akbaş, “Bizim yetiştirdiğimiz ustalar bazen farklı yerlerde iş bulup gidiyorlar. Ancak biz yine de işimize bakıyor ve servis girişlerini artırmanın yollarını arıyoruz. Satıştaki arkadaşlarıma söylediklerimi, servis personelimize de söylüyorum: ‘Beyler, en iyi sermayemiz müşteri. İyi müşteri tutarsanız, iyi sermaye elde ederseniz, siz bu serviste yıllar boyu kalırsınız. Bu şirketin de en büyük sermayesi olan adam olursunuz.’ Onun için müşteri odaklı çalışıyoruz. Satış sonrası hizmetlerimizde, bizim servisimiz, Konya’da ismini duyuran, otomotiv sektöründe ağırlığını hissettiren bir servis. Kurumsal olarak kamuoyuna iyi referans veriyoruz, protokolde de yerimiz var. Öncelikli hedefimiz en iyi hizmeti vermekti,  başardığımıza inanıyorum. 600-700 bin Euro civarında yedek parça stoğumuz var” dedi.

Servis bağımlılığı artıyor 

2013’te, 297 araç girişi olduğunu belirten Ali Akbaş, servis giriş rakamlarını da şu şekilde paylaştı: “Bu yıl Temmuz (güncel rakam) itibariyle 347 araç girişi olmuş. Müşterilerimizin büyük bir kısmı garanti sonrası da yetkili servislere devam etmenin avantajını görüyor ve Mercedes-Benz güvencesi ve ekonomisini tercih ediyor. Orijinal parça, eğitimli ve yetişmiş servis personeli müşterilerimizin kesintisiz işlerine devam etmelerinin en büyük güvencesi. Satış sonrası hizmetler çerçevesinde hizmet yelpazemizi her geçen gün geliştiriyoruz. Özellikle içinde bulunduğumuz dönemde  uzun dönemli servis bakım sözleşmeleri, uzatılmış garanti toplu yedek parça alımlarındaki  indirimler gibi avantajlı imkanları müşterilerimize sunuyoruz. İlave garanti ve bakım paketlerinden faydalanan müşterilerimiz geleceğe yönelik net masraf planlarını yapabiliyor, sürpriz giderlerle karşılaşmıyor. Aracına Mercedes-Benz standardında gerektiği gibi bakım ve onarım yapılmasının rahatlığını yaşıyor.  Ayrıca 2. elde aracına kolayca müşteri bulabiliyor.Servis bağımlılığı noktasında başarımız artıyor. 2012’de yüzde 71, 2013’te yüzde 94, 2014’te şu an yüzde 100 gibi bir oranı her yıl üstüne koyarak yakaladık. Servis girişlerinin beklendiği kadar artmamasını hızlı trene bağlıyorum.”

Turizm otobüsçülüğü gelişmeli 

Konya’da turizm otobüsçülüğünün daha fazla gelişmesi gerektiğine de dikkat çeken Ali Akbaş, “Konya dışından firmalar bu işi götürüyor, ancak İstanbul ve Ankara’daki gibi turizm otobüsçülüğünün de bölgede gelişmesi gerektiğini düşünüyorum. Konya’nın bir geçiş noktası olarak kullanılması yüzünden büyük yatırımlar yapılamıyor. Mevlana gibi bir değerin varken bunu kullanamamak, bundan istifade edememek büyük eksiklik. Şehre girildiğinde Mevlana Müzesi’ni bulmanız zor. Ben bunu Belediye Başkanı’na da ifade ettim. Mardin’e gittim. Mardin’e 17 uçak seferi var. Konya, sizin gerinizde dedim” diye konuştu. 

Mercedes-Benz standartları kazandırıyor

Mercedes-Benz standartlarına bağlı kalmalarının olumlu geri dönüş sağladığını ifade eden Ali Akbaş, “Ben Mercedes-Benz’in oluşturduğu standartlara hep bağlı kaldım. Bu standartlara bağlı kalmanın bazen zararları da oldu ama bir kişilik, bir duruş sergilediğiniz zaman siz en üst düzeyde yerinizi her zaman alıyorsunuz. Bu standartların hiçbiri boşuna oluşturulmuş değil. Hepsinin bir gerekliliği ve kazanımları var” dedi.

BusStore ikinci ele kurallar getirdi 

İkinci elde galericiler nedeniyle sıkıntı yaşadıklarını ancak BusStore’un getirdiği kuralların herkes için önemli kazanımlar sağladığına değinen Ali Akbaş, “Bazen galericiler sizi çok zorluyor. Galericilerin yüzde 98’ini tanırım, ama onların çalıştığı usuller bizim için geçerli değil. Ben personelime, ‘Oğlum, dik durun, dik. Duruşunuz, kişiliğiniz, şahsiyetiniz cebinizdeki paradan daha kıymetli. İnsan dik duracak. Dik duran adam yürürken de dik yürür’ diyorum” dedi.

Ankara-Konya hızlı treninin hizmete vermesinin otobüsçüleri yoğun şekilde etkilediğini belirten Ali Akbaş, “Her yarım saatte bir Ankara’ya otobüs kalkardı. Yol kısa olduğu için de masrafı da azdı. Gerçekten Konya otobüsçüsünün en önemli gelir kaynağı olan hattı. Bu durum bölgede bireysel otobüsçüyü azaltan en büyük etken oldu. Yeni girişler var, ama bu işi meslek edinmiş, yıllardır emek vermiş insanların terk ediyor olması çok büyük bir dezavantaj hem bizler hem sektör için” dedi. 

Otobüsçülük bitmez

37 yıllık deneyimiyle otobüsçülüğün geleceğini değerlendiren Ali Akbaş, “Benim kişisel kanaatim otobüsçülük Türkiye’de bitmez. Firmaların akıllı bir yönetim şekli ile planlarını yapması, hedeflerini belirlemesi ve bunları yazılı hale getirmesi şart. Bu çok zor bir durum da değil. Birincisi: Maliyetin altında taşımacılık yapmayacak. İkincisi: Dolduramadığı, kazanç elde edemediği seferi düzenlemeyecek” dedi.  ■