Otomotivin Tutku Yolculuğu

Türkiye’de otomotiv perakendeciliği, araç kiralama ve araç paylaşım alanlarında pek çok ilke imza atarak yaklaşık bir asırdır sektörlerine öncülük eden Otokoç Otomotiv, kuruluşunun 90. yılı için çok özel bir kitap yayımladı. Başta Vehbi Koç ve Rahmi M. Koç olmak üzere Otokoç Otomotiv’in emektar ve mevcut yöneticileri ile eski şirketlerine ait, pek çoğu ilk kez yayınlanan önemli anıların da yer aldığı kitap aynı zamanda sektörün en uzun süreyi kapsayan yazılı kaynağı olma özelliğini de taşıyor.

Türk Otomotiv endüstrisinin tarihçesine de ışık tutan “Bir Vizyon, Azim ve Tutku Yolculuğu” adlı eser, Otokoç Otomotiv Genel Müdürü Görgün Özdemir ile şirketin üst yönetiminin de katılımıyla
Rahmi M. Koç Müzesi’nde düzenlenen toplantıda tanıtıldı. 


Otokoç Otomotiv Genel Müdürü Görgün Özdemir

Otokoç Otomotiv’in, Koç Topluluğu’nun kurucusu merhum Vehbi Koç’un ilk göz ağrısı olarak 1928 yılında faaliyete başladığını belirten Görgün Özdemir, Ankara’da Ford Acenteliği ile başlayan serüvenin bugün araç satışından, araç kiralama ve araç paylaşımı sistemine kadar geniş bir yelpazeye ve Türkiye dahil 9 ülkeye yayıldığını belirtti. Neredeyse Türkiye Cumhuriyeti ile yaşıt bir kuruluş olan Otokoç Otomotiv’in tarihçesinin Türk otomotiv endüstrisinin de kilometre taşlarını oluşturduğunu belirten Özdemir, “90. yılımıza ithafen hazırladığımız bu eserin, sektörümüzün 90 yılda aldığı muazzam yolu anlamak isteyenler için de bir kaynakça olacağına inanıyorum” dedi.

Tarihleri boyunca otomotiv sektörüne liderlik etme misyonlarını tutkuyla sürdürdüklerini belirten Özdemir şöyle devam etti; “Otokoç Otomotiv 90 yıla birbirinden önemli pek çok ticari başarı sığdırdı. Ancak sektörü şekillendiren üç̧ tarihi başlangıca özel birer başlık açmamız gerekirse, bunlardan birincisi otomotiv sektörünün oluşumuna giden yolda ilk adım olan otomotiv perakendeciliğini kurmamız ve bir mega bayi haline gelmemizdir. İkincisi Avis’i bünyemize katarak Türkiye’de araç̧ kiralama işini başlatmamız ve bunu çevre ülkelere doğru genişletmemizdir. Üçüncüsü ise Zipcar’ın dünyadaki ilk lisans hakkını alarak araç̧ paylaşımında da öncülüğü üstlenmemiz ve sektörümüze rehberlik etmemizdir. Türkiye’nin yüzde yüz Türk sermayeli en büyük otomotiv şirketlerinden biri olarak ‘Ulaşım çözümleri sunan yenilikçi, küresel yol arkadaşı olmak’ vizyonumuzla sektörümüze ışık tutmaya devam edeceğiz.” 

 “Bir Vizyon, Azim ve Tutku Yolculuğu” adlı eserin hazırlanmasında Otokoç Otomotiv’in emektar ve mevcut birçok değerli yönetici ve çalışanının katkısı olduğunu belirten Özdemir, “Bugün 9 ülkedeki yatırımlarıyla uluslararası bir yapı haline gelen Otokoç Otomotiv, bünyesindeki 10 marka için, 350 noktada, 4 bin çalışanı ile hizmet veriyor.  Türkiye otomotiv pazarındaki yüzde 8’lik payı ve araç kiralamada 90 bin adetlik filosu ile uçtan uca mobilite çözümleri sunan örnek bir başarı hikayesi. Bu hikayeyi yazan çalışanlarımız ve paydaşlarımızdan aldığımız güç, inanç, azim, kararlılık ve heyecanla önümüzdeki yıllarda da ülkemize katkılar sunmayı sürdüreceğiz.” dedi.

Otomotiv ve araç kiralama sektörlerine ışık tutan eser, Otokoç Otomotiv’in sektöre kattığı ilklerden de bahsediyor; ilk bayi toplantısı, Koç Topluluğu’nun ilk kurum içi iletişim dergisi gibi… Eserde ayrıca, Vehbi Koç’un babasını otomotiv sektörünü kurmak için ikna ederken gösterdiği azim, inanç ve tutkuya şahit olunuyor; bundan tam 46 yıl sonra Türkiye’de araç kiralama işini başlatırken Rahmi M. Koç’un da aynı azim, inanç ve tutkuyla babası Vehbi Koç’u ikna ettiği görülüyor. Otokoç’un dünyada en başarılı bayi seçilerek Henry Ford II tarafından Amerika’ya davet edilmesiyle otomotiv sanayisinin temellerinin atılması sürecine geçişi ve bu başarıların nasıl yeni iş fırsatları yarattığı anlatılıyor. Aynı şekilde Avis Budget Group üst yönetiminin Koç Ailesi ile tanışmasının ardından yurt dışı yatırımlarında yaşanan ivme ile Otokoç Otomotiv’in küresel şirket olması yolunda atılan önemli adımlara değiniliyor. 90 yıllık tarih boyunca sektörü etkileyen, ithalat serbestisi ve Avrupa gümrük birliği gibi çeşitli gelişmeler sonucu değişen şartlara karşı, yeni şirketler kurulması, mevcut şirketlerin birleştirilmesi gibi stratejilerin oluşturulmasına detaylarıyla yer veriliyor. Ayrıca daha önce hiç duyulmamış, sektörün nabzını tutan, ders niteliğinde, keyifli birçok anı da kitapta yer alıyor.      

Kitapta, Vehbi Koç’un 1920’li yıllarda bile otomotiv sektörünün geleceğine olan inancını gösteren bir anı dikkat çekiyor. Vehbi Koç yerli otomobilin üretimi için anlaşma yapıldıktan hemen sonra Londra’daki Dorchester Oteli’nin yemek salonunda yanındaki arkadaşlarına şu hikayeyi anlatıyordu: “1923 yılında, Ankara’da, babamın 3 bin 500 liraya satın aldığı kırmızı renkli otomobile binerken, otomobil işine gireceğimi hiç̧ düşünmemiştim... 1928 yılında da otomobil acentesi olmak istediğim zaman, babamın itirazıyla karşılaşmıştım. ‘Otomobil işi akıllı insanların harcı değildir! Onlar kendilerini hovardalığa ve lükse kaptırırlar!’ derdi. Şimdi, burada otomobil işimizi büyütmek için çırpınıyoruz. Acaba biz, hepimiz aklımızı mı kaçırdık?”

Otomotiv sektörünün temellerini atan Otokoç Otomotiv, kuruluşundan günümüze kadar sürdürdüğü vizyonuyla birçok duayen yönetici yetiştirerek sektöre kazandırdı. Bu anlamda hep bir okul niteliği taşıdı. Vehbi Koç’un “Sermayemiz insan kaynağımızdır.” sözü, bir düstur olarak kabul edildi; asıl yatırım insana yapılan oldu.

Avis’in Türkiye’ye gelişi ile araç kiralama sektörünün başlaması 

Vehbi Koç’un Otokoç Otomotiv’i kurmasının, Türk otomotiv tarihini başlatması gibi, Rahmi M. Koç’un 1970’lerde, en büyük uluslararası araç kiralama şirketlerinden olan Avis ile lisans anlaşması yaparak Türkiye’de araç kiralama sektörünü başlatması da tarihte bir dönemeç olarak yerini alıyor. Vehbi Koç, araç kiralama fikrini ilk duyduğunda “Hırsızın istediği bir göz, siz veriyorsunuz iki göz” yorumunda bulunuyor, ancak Rahmi M. Koç, babası Vehbi Koç’u ikna etmeyi başarıyordu. Tarihin tekerrür ettiği bu olayla Türkiye’de araç kiralama başlamış oldu.

Rahmi M. Koç babasının ilk otomobilini kaçırmış

Eserde Rahmi M. Koç’un gençlik yıllarında babasının otomobilini kaçırdığını anlattığı bir anısı da yer alıyor. Rahmi M. Koç anısını şu şekilde paylaşıyor: “Ankara’da özel araba o devirlerde çok azdı. Biz Keçiören’de otururduk. Babamız Taşhan dediğimiz Ulus’ta çalışırdı. Bir tane taksi aldı, taksi 1937 model bir Playmouth’tu. Her gün onunla Keçiören’e gelir giderdi. Bir gün işte şoför yemek yerken araba da duruyor orada ben dedim bir deneyeyim bakalım bu nasıl gider diye... Meğer şoför 1. viteste bırakmış arabayı. Biz kontağı açınca araba böyle zıplaya zıplaya kapıya kadar gitti, pat diye durdu. Bir de baktık ki şanzımanı dağıtmışız. Tabii söylenmedik laf kalmadı. Araba da belki 1 buçuk ay yattı, garajda tamir edildi. Ondan sonra harp bitti otomobiller ithal edilmeye başlandı.”

Türkiye Halkla İlişkiler Derneği (TÜHİD) 18. Altın Pusula Ödülleri Kurumsal Yayınlar kategorisinde birinciliğe layık görülen eserin oluşturulma aşamasında Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi M. Koç, Koç Holding eski CEO’larından 4’ü, Koç Holding mevcut ve emektar Grup Başkanları’ndan 7’si, Otokoç Otomotiv mevcut ve emektar Üst Düzey Yöneticileri’nden 25’i ile gerçekleştirilen röportajlar, sesli ve görüntülü olarak kaydedildi. Otokoç Otomotiv Genel Müdürü Görgün Özdemir’in liderliği ile sürdürülen çalışmalara, yazar Ahmet Çağan hikâyesel anlatımıyla katkı sağladı.

Otokoç Otomotiv’in 90 yıllık geçmişini onurlandırmayı amaçlayan eser, kurumu sürdürülebilir bir başarı hikâyesi haline getiren değerli yönetici ve çalışanlarına da saygı duruşu niteliği taşıyor.