Türk treyler sektörü, zirveye taşındı

TREDER Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Saltık’ın hoş geldiniz konuşmaları ile başlayan zirvede, Dış Ticaret ve Gümrüklerden Sorumlu Eski Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen, T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Yardımcısı Hasan Ali Çelik, Ulaştırma Bakanlığı TMKTD Daire Başkanı Kadir Erkan, TOBB Türkiye Ulaştırma ve Lojistik Meclisi Başkanı Çetin Nuhoğlu, Makine Mühendisleri Odası Yönetiminden Ümit Çevik ve TSE Genel Sekreter Yardımcısı Aykut Kırbaş açılış konuşmalarını yaptı. Mercedes-Benz’in ana sponsorluğunda, Alcoa, Intermobil, Saf-Holland ve Shell firmalarının katkılarıyla düzenlenen zirvede açılış konuşmalarının ardından üç ayrı panel düzenlendi. 

T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Yardımcısı Hasan Ali Çelik, açılış konuşmasında yaptığı açıklamada; “Sektöre her türlü desteği vermeye hazırız. Treyler sektörü, hem yerli üretim hem de ihracat potansiyeli ile ülke ekonomisi açısından önemli sektörlerden biridir” dedi. 

Dış Ticaret ve Gümrüklerden Sorumlu Eski Devlet Bakanı Kürşat Tüzmen de yaptığı konuşmada treyler sektörünün 2023 yılına kadar 3 milyar dolarlık ihracat hedefi koyması gerektiğini söyledi. Türkiye'nin dünya ekonomisinde ihracat olarak yüzde 1, ticaret olarak da yüzde 1 oranında pay alırken treylerde şimdiden yüzde 2 pay aldığını dikkat çeken Tüzmen, "Hesaplarımı yaptım. Yeter ki kendinize bir hedef belirleyin" diyerek Treyler üreticilerine mesaj verdi. 

Ulaştırma Bakanlığı TMKTD Daire Başkanı Kadir Erkan, Treyler Zirvesi'nde yaptığı açıklamada Türkiye'de 30 bin adet tanker olduğunu, bunların yüzde 73'ünün standartları karşılamadığını dile getirdi. ATP ve ADR yönetmeliklerinin uygulanacağının altını çizen Erkan, "ATP konvansiyonlarını da ADR yönetmeliği gibi alnımızın akıyla uygulayacağız" dedi.

TOBB ve UND Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Nuhoğlu, karayolu taşımacılık sektörü ve treyler sektörünün Avrupa'da ilk sıralarda yer aldığını ve bu sektörler gibi hiçbir sektörün bu kadar başarılı olmadığını belirterek; “Karayolu sektörü olarak ihracata da Türk ekonomisine de katkı sağlıyoruz. Karayolu ile yapılan taşımalar önümüzdeki dönemde daha çok önem kazanacak. Beyaz Kitap'ta karayolunun yerini demiryolunun alması gerektiği söylendi ancak realitede böyle olmadı. Karayolu, çok daha hızlı büyüyor. Taşımacılıktaki verimlilik, ticaretin itici gücüdür. 1 milyon 200 bin taşımanın yüzde 80'ini Türk nakliyecileri olarak biz yapıyoruz. Ancak yeni iş modelleri ile daha fazla üretici ve tüketiciye ulaşmak için ülkeler yeni stratejiler geliştiriyorlar. Çin'in yeni açıklanan tarihi İpek Yolu'nu değiştirmek için daha güneyden gelerek Türkiye'yi geçerek Avrupa'ya açılma projesi hızlı şekilde gelişiyor. Yine TRACECA da yeni bir alternatif yol. Tüm bunlar gösteriyor ki lojistikte Türkiye, çok önemlidir. Türk treyler sektörü olarak baktığımızda 2011'den 2014 yılına kadar Almanya'nın ardından ikinci sıradaydık. Ancak 2015'te İngiltere araya girdi ve ikinciliğimizi aldı. 2016'nın ilk 9 ayında ise 5inci sıradayız. Polonya, İngiltere ve Fransa bizi geçti. Türkiye'de pazar payı olarak hiçbir sektör ilk ikide olmamıştı. Karayolu taşımacılığı ve treyler sektörü olarak önemli bir yerde bulunuyoruz. Bunun altını doldurmak için gerçek anlamda güçlerimizi yan yana getirmek zorundayız. Treyler sektörünün ulaştığı kapasite ve güçten oldukça mutluyuz.  Kuralların ortaya çıkması konusunda paydaşlardan geri bildirim alarak düzenlemelerin yapılması çok önemli. Kurallar doğru tanımlanmalı ve hepsinden önemlisi de o kuralları denetlemeliyiz.  Görünen o ki halen yapılacak çok işimiz var” dedi.   

TREDER Başkanı Kaan Saltık, bugüne kadar yapılan çalışmaların ve atılacak adımların önemine dikkat çekerek: “9 yıl önce birbirine rakip treyler üreticileri olarak bir araya geldik, geleceğe bir ışık tuttuk. Avrupa standartlarının ülkemizde de uygulanmasını, trafikte yük ve seyir güvenliğinin sağlanmasını istiyoruz. Türkiye’yi treyler üretim merkezi haline getirmek için çalışıyoruz. İşimizin kolay olmadığını biliyoruz. Bugün çok önemli mesafeler alarak karşınızda bulunuyoruz. Türkiye, ADR mevzuatı iyi bir yol kat etti ve ATP yönetmeliği için de hazırlıklarını yapıyor. TREDER’in en büyük başarısı ise kamu ile yapmış olduğu işbirliğidir. Ülke ekonomisinin ve sektörün sorunlarını yetkililere olabildiğince anlatmaya çalışıyoruz. Teşekkür ederiz ki onlar da bu hevesimizi karşılıksız bırakmıyorlar. Kamu otoritesi, bu zirvede yine bizim yanımızda. Buraya bir kez  daha sektöre katkılarını sunmak üzere geldiler” dedi. 

Dünya treyler üretimi, 1,3 milyon adet olduğunun altını çizen Kaan Saltık; “Türkiye olarak yılda 35 bin adet treyler üretiyoruz. Bunun 25 bin adedini yurtiçine veriyoruz. Treylerde ithal ürün yüzde 5’i geçmiyor.  Yani net ihracatçı konumunda bir sektör.  Uludağ İhracatçılar Birliği kayıtlarına göre geçen yıl 270 milyon dolarlık ihracat yaptık. Hedefimiz 2023 yılına kadar 1 milyar dolar ihracat rakamına ulaşmak. Daha önemlisi yakın zamanda yapılacak yatırımlarla treyler üretim kapasitemiz 100 bin adetlere çıkıyor. Avrupa’nın büyük treyler üreticileri ve önde gelen yan sanayi firmaları Türkiye’ye yatırım yapıyor. Yerli ve yabancı yatırımcıların katkılarıyla sektörümüzün yarattığı katma değer, her gün katlanarak büyüyor. Yerli üreticilerimiz ise sadece Türkiye’de değil aynı zamanda yurtdışında yaptıkları yatırımlarla global oyuncular haline gelebilmek için önemli adımlar atıyor. ARGE’ye verdikleri önemle yurtdışında inovasyon ödülleri kazanıyor” dedi. 

Zirvede Uluslararası Standart ve Konvansiyonlara Uyum, Türk Treyler Sektöründeki Fırsatlar ve Tehditler ile Treyler Sektöründeki Yeni Yatırımlar konulu üç ayrı panel düzenlendi.

Tehlikeli maddelerin 4 modda taşınması için düzenlemeler yapıyoruz. Tüm bu modlardaki çalışacak kişilerin, sürücülerin ve firmalara danışmanlık eğitimi verecek eğitmenlerle ilgili çalışmalar yapıldı. Eğitim kurumların yetkilendirilmesi, denetlenmesi ve bunların belgelendirilmesini bakanlık adına kurumumuz yapıyor. 9 eğitimci ve 1.500 sürücüde SRC belgesi vardı. 130 kişiye ulaşan eğitimci ile SRC belgesi olan sürücü sayısı 36 bin oldu. Eğitimlerimiz başladı ve başarılı şekilde ilerliyor. Yol kenarı ve yol üzeri denetimlerini gerçekleştiriyor ve işletmeleri denetliyoruz. Denetimler için kapsamlı eğitimler verdik. 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren 58 binin üzerinde araç denetlendi. ATP konusunda TSE yetkilendirildi. Altyapı hazırlıklarımız tamamlayıp en kısa sürede bu işlemlere başlayacağız.

TÜV Nord Uzmanı Jens Zillman ise; "28 Avrupa ülkesinde standartlar var ve bunlar çok önemli. Biz de araçları standartlara göre kontrol ediyoruz. Ölçümlerini gerçekleştiriyoruz. Bu standartlara nasıl uyulacağını gösteriyoruz" dedi. 

300 Treyler üreticisinden 15’ninin denetimden geçmesi, Treyler üreticilerinin karşı karşıya kaldığı bir tehdidin sonucu. Bu firmalar zaten üretici vasfında firmalar değil. Dolayısıyla bu denetimler sektörün zafiyeti değil sektörün karşı karşıya kaldığı bir tehdidi gösteriyor. Süreç, işbirliği içerisinde ilerliyor ve sonuçları ihracat rakamlarıyla görüyoruz. ATP konusunda görevlendirme yapıldı. Otokar ile aramızda bir protokol yaptık. TİP onay belgesi için Otokar’ın altyapısını kullanacağız. Bakanlıkla yetkilendirmemiz, talimatlar, formlar, uzmanların yetiştirilmesi, test merkezi tamamlandı. Otokar Test merkezi ziyaretinden sonra bakanlığımız çalışmalara başlayacak. Başta aksamalar olabilir. TSE’nin en önemli rolü, arayüz olabilmek. Bakanlık ve sektörün bize olan güveni boşa çıkarmayarak görevimizi yapmaya çalışıyoruz” dedi. 

TREDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Murat Tokatlı yaptığı konuşmada Sayın Kürşat Tüzmen’in Treylerde 3 milyar dolarlık ihracat hedefi söylemine değinerek bu rakamı yakalamak için dünya standartlarında üretim yapılması gerektiğini söyledi. Tokatlı, "Avrupa'da ikinci sıradan beşinci sıraya geriledik. Bundan rahatsızlık duyuyoruz ve yukarı çıkarmak zorundayız. ADR ve ATP yönetmelikleri geç oldu ama güzel oldu. 2015 yılında üreticiler olarak ADR konvansiyonuna uygun üretime girildi. TİP onayı alan 31 üretici oldu. Tank tipiyle 57''ye ulaştı. Sekiz üretici de onay aşamasında. 40'a yakın üretici onay almış olacak. ADR'de kendi adımıza bir sıkıntı olmadı. TSE’nin çalışmaları sayesinde sancılı başlayan süreç, şimdi çok hızlı ilerliyor. Asıl konu denetim. Taşıt Durum Tespit Belgesi almayanları trafikten men etmek gerekiyor. Ayrıca araçları trafiğe tescil ederken de ADR belgesi istenebilir. Öte yandan şu anda ATP gündemde. Kanun olarak henüz yürürlüğe girmedi. Türkiye'deki üreticiler 1990'lı yıllardan beri ATP sertifikalı araçlar üretiyoruz. Ancak bozulabilir gıda insan hayatını tehdit ettiği için yurtiçi nakliyenin de denetim altına alınması gerekiyor. TREDER olarak bu yola baş koyduk. Dünya standartlarına uygun treyler üretmek için birlikte çalışalım ve 1 milyar dolarlık değil 3 milyar dolarlık ihracata birlikte gidelim” dedi.  

Türkiye’yi treyler pazarı cazip hale getiriyor. Krone olarak 110 yıllık bir firmayız. Altı  fabrikamızdan tek yurtdışı olan Türkiye Tire’de. Türkiye, doğal bir lojistik merkezi ve bu nedenle aldığımız yatırım kararından çok memnunuz. 35 milyon Euro yatırım ile10 bin kapasiteli bir fabrika yaptık. Türkiye’de bayii olmadan yani direkt satış modeline geçtik. Müşterilerimiz, direkt üreticiyle muhatap olmak istiyorlar. İkinci el araçların alım ve satışını da yapıyoruz. Türkiye’ye güvendiğimizi gösteren yatırımlarımız devam ediyor. Gebze’de Krone yedek parça yatırımı yaptık. Tire’de yeni bir fabrika daha devreye alacağız. 10 bin kapasiteli yeni şasi fabrikası açıyoruz. 2017 Mayıs’ta üretime alacağız. 

Türkiye’yi sadece yerel pazarlar için değil Avrupa, Afrika ve Ortadoğu’nun merkezinde olması nedeniyle hub olarak düşünüyoruz. Saf Holland olarak Türkiye’de tesisimiz sadece montaj hattı değil, 15 bin metrekarelik bir üretim merkezi olacak. Biz Türkiye’nin eğitimli iş gücünü biliyoruz ve bu nedenle yatırım yaptık. Gelecekte de bu nedenle yatırım yapmaya devam edeceğiz. 

Üretim için Türkiye, dünyadaki birçok ülkeye göre daha büyük avantajlar sunuyor. Lojistik anlamında önemli bir konumda bulunuyor. Mavi yakalı iş gücü olarak bakıldığında Türkiye, en iyi ülkelerden. Daimler için İstanbul ve Aksaray fabrikaları hep en iyi fabrikalardı. Koluman, Mersin’de de 50 milyon Euro’luk 70 bin metrekarelik bir yatırım yapılıyor. Öyle bir fabrika kurmak istiyoruz ki dünya standartlarında olsun. Türkiye’de olmaktan çok memnunum.   

BPW olarak her zaman Türkiye’yi en önemli ülkelerden biri olarak değerlendirdik. Türkiye pazarında faaliyetlerimize bir distribütörle başladık. Türkiye iş gücü, ihracat etkinlikleri, coğrafi konumu, yetenekli insanları ve Türk nüfusunun genç yapısı nedenleriyle yatırımlarımızı arttırdık. Geleceğimizi de düşünerek Gebze’de bir tesis kurduk. Bu tesisimiz sayesinde lojistik işlemlerimizi de çok rahat yapıyoruz. 2010 yılından itibaren Türkiye, Avrupa treyler pazarının hep ilk üçüne girdi. Türkiye’deki treyler üreticilerinin çoğu Avrupa ülkeleri ile çalışıyorlar. Dolayısıyla fabrikamız için gerçekleştirdiğimiz yatırım, çok yerinde bir karar oldu. Kalıcı uzun dönemli stratejilerimiz var. Aradığımız kısa dönemli başarılar değil.   

Avrupa’nın üç ülkesinde dört üretim tesisine sahibiz. Kässbohrer, Avrupa’nın en hızlı büyüyen treyler markası diyebiliriz. Rusya’da tüm pazar düşerken pazar payımızı artırdık. Goch Fabrikası’na 1998 fabrikasına yatırım yaptık. 1893’te treyler üretiminin başladığı Ulm’e geri dönüyoruz ve ikinci tesisimizi burada açacağız. Almanya’dan 19 ülkeye ihracat yapıyoruz. 

Ticari araç sektörü söz konusu olduğunda araç ve treylerden birlikte bahsedebiliriz. Bunlar ayrılamaz parçalar olduğu için  treylerin gelişimine baktığımızda araç sektöründen bağımsız olmadığını görüyoruz. Biz de bu değişimin içinde yer aldık ve bu gelişime destek olduk. Peki 20 yılda araç üretiminde nasıl bir değişim oldu? Türkiye’nin gelişmişlik durumuyla paralellik arz ediyor. 2000 yılına kadar ki dönemi alım maliyeti düşük, her işe uygun araç dönemi olarak değerlendiriyorum. Yüklü ağırlığı 25 tonu geçmeyen rijit kamyonlardan oluşan bir dönem bu. Çekicinin payı ancak yüzde 9’du. Nakliyeciler araç parklarını küçük tutuyorlardı. Treyler sektörü de tenteli olmak üzere klasik tipler üzerinde çalışıyorlardı. 2000 yılından itibaren bu dönem kapanmaya başladı. 2004 yılında devreye giren Karayolu Taşıma Kanunu, bir devrim yaptı. Önüne gelenin lojistik şirketi kurduğu dönem ortadan kalktı. Yetki Belgeleri, Öz mal oranları gibi az tanıdığımız düzenlemelerle ihtisaslaşma dönemi oldu. Asgari tonaj geldi. 25 tondan az olmaz dendi. Bunu da ancak çekici ile yapılabilir oldu ve filolaşmalar başladı. Yol denetimleri de buna destek verdi. Bu nedenle hem adetler arttı hem de ihtisaslaşma oldu. Son 6 yılda Türkiye bir şantiyeye döndü. Artık çekicileri sadece uzun yolda değil inşaat sahalarında görmeye başladık. Son 6 yılda çekicinin payı yüzde 50 mertebesine ulaştı. Çekicinin bu gelişimi ile treyler çok iyi bir yere oturdu ve bunun devam olacak. 1 milyon 200 bin TIR’ın sefere çıktığı bir ülkeden bahsediyoruz. 100 bin adetlik treyler üretim potansiyelinden bahsediyoruz. Yurtdışında fabrikalar açıyoruz. Tasarım TİP Onay belgelerini alıyoruz.     

Wabco Başkan Yardımcısı Christiaan Verschueren  

Global treyler pazarı, çok dalgalı. 2008 yılında çok azalma oldu. İnovasyonlar pazarı çok değiştirecek. Kuzey Amerika pazarında 60 binin üzerinde treylerin üretimi düşebilir. Ama Türkiye’de hedeflerin böyle olması çok önemli. Wabco için Türkiye çok önemli bir pazar olmuştur. Türkiye’nin eşsiz konumu avantaj sağlıyor. Türkiye’nin ürettiği treylerleri herkes beğeniyor. Bizim için Türkiye üretim açısından da imaj açısından da önemli bir pazar. Wabco olarak bizim somut planlarımız yok. Çok değişik şekillerde Türkiye’de yatırım yapıyoruz.  

“Türk Treyler Sektöründeki Fırsatlar” adlı panelde söz alan Krone Commercial Vehicle Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Gero Schulze Isfort, Almanya dışında bir tek Türkiye’de üretim yaptıklarını kaydederek, “Bu yatırım kararı uzun soluklu ve sürdürülebilir bir karardı. Doğru yerde yatırım yaptığımıza inanıyoruz. Bu yatırımı daha da genişleteceğiz ve büyüteceğiz. Türkiye’yi bir merkez olarak görüyoruz. Bu merkez sayesinde, Orta Doğu, Irak, İran ve Afrika’ya ulaşıyoruz. Çevre ülkelerde koşullar ne durumda olursa olsun Türkiye merkez olmaya devam edecek” şeklinde konuştu. Türkiye’de iş yapmaya kendilerini adadıklarını belirten Schulze Isfort, “Türkler, çok çalışkan yetenekli ve yüksek motivasyona sahipler. Çok parlak bir geleceğin bizi burada beklediğini inanıyorum” dedi. 

Zirvede gerçekleştirilen üç panelin ardından konuşmacılara, panelistlere ve zirveye destek verenlere plaketlerini vermek üzere bir tören gerçekleştirildi. 

TREDER Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Saltık, yabancı yatırımcıların ve tüm sponsorların zirveden çok memnun kaldığını ve 2017 yılında başka bir gündem konu ile zirvenin tekrarını istediklerini söyledi. 








TREDER Zirvesi’nin ana sponsoru Mercedes-Benz Türk araçlarını sergiledi.