Tedarik zinciri kısalıyor

Ülkemizin, cumhuriyetin ve bağımsızlığın ilk adımı ile uluslararası itibarında başlangıç günü olan 19 Mayıs’ı 94’üncü yıldönümünde yaygın bir ulusal katılımla ve coşku ile kutladık. 

Kutlamalardaki katılımın ve coşkunun devletimizin davranışında da görülmesi uluslararasında elbette çok gerekli, çok anlamlı. Devletin milletle aynı düşüncede ve duyguda olduğu konulardaki başarılarımızı ulusal günlerimizi kutlamakta da göstermeliyiz.

* * * 

Bir ürünün kullanıcıya ulaşırken geçtiği aşamalara ‘tedarik zinciri’ deriz.  Gelişen ve yaygınlaşan iletişim olanakları artık tedarikçi ile kullanıcıyı yüz yüze getiriyor.

Ülke ekonomisinin yıllar içinde siyasetten bağımsızlaşması ve  teknolojinin yaygınlaşması sayesinde, bilgiye ve hizmete erişim kolaylaştı. Verimlilik arttı, elbette...

Bir ürünü veya hizmeti evimdeki bilgisayarımdan bütün dünyada, 24 saat arayıp, buluyorum; sipariş ediyorum, ödüyorum, eve teslim alıyorum, memnuniyetimin derecesini bildiriyorum; elden satıyorum, takas ediyorum...

Öte yandan tedarikçi de, hizmetini düzeltiyor, fiyatını ayarlıyor, müşterisini biliyor, rekabetini ilerletiyor. Zincir değil, halka bile yok, sıcak temastayım tedarikçi ile. Tedarik hızım arttı, fiyat ucuzladı; çünkü aracının, acentenin, bayiinin, yazıhanenin, mümessilin faydasız maliyetleri ortadan kalktı. 

Kısaltamadığım bir zincir kaldı: para tedariki.  

Tasarruf sahibi parasını bankaya veriyor, banka o parayı bana kredi olarak veriyor ve aracılık maliyetini ‘kullanıcı’ olan ben ödüyorum. Uzun yıllarca otomotiv sanayinde emek verdim, çalıştığım üç büyük şirketin hiç kuleleri, plazaları, palasları olmadı. Bir banka, kuruluşunun daha ilk yılında, benim şirketimin cirosu kadar kar yapmıştı bile. 

O günler geride kaldı. 

* * * 

Bu zincir de ortadan kalkıyor; örnek mi?

Sıfıra düşen faizlerde, bankanın sunacağı aracılık hizmeti kalmayınca,

banka ‘tasarrruf sahibi’ ile ‘fikir sahibi’ni bir araya getiriyor; üretime dayalı katma değer yaratacaklar ve üretim karını paylaşacaklar. 

* * * 

Tedarikçi ile kullanıcı yüz yüze… Banka yanlarında duruyor, aralarında değil. Faiz gelirlerinin yüzde 90’ını toplayan yüzde 2 nüfus artık bu geliri kalan yüzde 98’e teslim ediyor. Bu maliyeti ödeyen yüzde 70 nüfusun geliri o mertebede düzeliyor. Taban kuvvetleniyor.

Servis taşımacılarının geçen haftaki eylemi de zincire itiraz. Faydasız maliyetleri ortadan kaldırıp zinciri iptal edecekler. Taşımadaki diğer zincirlerde de bu kısalma yaşanacak. Gelirler kayıtlılık sayesinde şeffaflaştıkça, zincir kısalmaları devam edecek ve verim artacak. 

Faiz giderinin azalması,  gelir dağılımının düzelmesine katkı sağlayacak.

Hem dünya, hem biz yepyeni işleyişlere ilerliyoruz… 

Yenisini tasarla veya yeniden tasarla. ■