Telif yükünü taşıyamayız

Sektörümüz sıkıntılı bir şekilde geçirdiği sezonu tamamladı. Şimdi kışla birlikte daha da sıkıntılı bir süreç bizleri bekliyor. Bir yandan da bizim dışımızda bize sorulmadan sektörün maliyetlerini arttıran yeni kararlar alınıyor. Telif hakları konusu uzun yıllardır çözüme kavuşmadan önümüzde duruyor. Kültür Bakanlığı hiç kimsenin fikrini almadan tamamen sanatçıların talepleri doğrultusunda fiyat tarifesini onayladı ve meslek birlikleri de bu tarifeyi yayınladı. Otobüs işletmecileri kamu niteliğinde bir işi kazançsız bir şekilde yapmaya devam ederken, yeni bir yükü taşıyacak durumda değil. 

Sanat dünyası ile karşı karşıya gelmek istemiyoruz 
Kültür Bakanlığı’nın sanatçılarla bizi karşı karşıya getirmemesi için en azından bizim de görüşümüzü alması gerekirdi. Otelcilerle veya diğer kuruluşlarla görüşüldü. Bizimle neden görüşülmedi?  Biz bunu merak ediyoruz. Bizim sivil toplum örgütlerimiz var. En azından fikren de bizi çağırıp sorabilirlerdi. Sanatçıların medyatik oluşundan kaynaklanan veya çevresel etkileri bizden fazla olduğu için mi bunu yaptılar! Sürekli garibanın sırtına vuran anlayış ile beraber siyaset yapılmaz. Kültür Bakanımızdan rica ediyoruz. 

Bu tarife taşınabilir, uygulanabilir değil. 

Geçen sefer neyse bugün de o olacak, birileri hırsız,  birileri polis olmasın. Onun için biz ilgili kişilerden katılımcı anlayış ile sorunların çözümüne destek istiyoruz. Biz yayınladık, olursa olur, olmazsa olmaz, anlayışı ile kimsenin yapmaya hakkı yok. Biz sanat dünyası ile karşı karşıya gelmek istemiyoruz. Onların emeklerine saygı duyuyoruz. Onlarla zaman zaman bir araya geldik. 

Şu an içinde bulunduğumuz kaos ortamı otobüsçünün bir kuruş para verecek hali yok. Maliyetler yüksek, gelirler az, rekabet çok. Onun için biz Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün konuya bakış açısını değiştirerek, bizlerin de görüşlerini almasını bekliyoruz. Meslektaşlarımıza yapılan bu muameleyi doğru bulmadığımızı ve yiyemeyeceğimiz yemeğin önümüze konmasını istemediğimizi ifade ediyoruz. Taşıyamayacağımız yükün sırtımıza vurulmasını istemiyoruz. Yine kaos ortamı devam edecek. Ne sanatçılar para alabilecek, ne biz ödeyeceğiz, sorunlar devam edecek. Belki birkaç firmaya ceza yazarlar. O firmalara cezayı öderler veya ödemezler. Ama bu konuyu yargıya taşımadan önce bunu uzlaşarak çözmek istiyoruz. Bunun iptaline yönelik dava açmak istemiyoruz. Dört meslek örgütü toplam fiyatı bizden talep ediyorlar. Belki birinin istediği toplam fiyat olabilirse taşınabilir bir yük olur. Bunun dışında herkes çok iyi bilmeli ki, otobüsçüler telif paralarını ödemeyecekler. Ayrıca biz otobüslerimizde telif hakkı ödenmiş ürünler kullanıyoruz. Radyolar, televizyonlar telif haklarını ödüyorlar. Biz otobüsün içine koyuyoruz. Bir daha alıyorsun, verginin vergisi. Cezanın cezası. Bir koyundan bir post  çıkar. Bizim sırtımızdan üç tane post çıkaramazlar. Yok, verecek bir şeyimiz kalmadı. Derimizi de yüzseler alamazlar. Net söylüyorum, bu rakam kesinlikle kabul edilir bir rakam değil. Bunun dörtte birini belki biz sektörümüze kabul ettirebiliriz. Bir daha masaya oturmaya hazırız. Uzlaşmaya hazırız. Ama dayatmaya hazır değiliz. 

Bayramda 7,5  ile 8 milyon arasında bir yolcu taşımayı hedefliyorduk. Bugün gelinen noktada 8,5 milyon yolcu taşındı. Ama bayramlarda sektör para kazanmaz, hizmet yapar. Bir ayağı geliş, bir ayağı gidiş olan bayramlar bize kar değil, hizmet yaptırır. Kısa mesafelerde bir miktar para kazanılsa bile uzun mesafelerde para kazanılmıyor. 

Engelli yasasında önemli bir aşamadayız. Ben buradan İçişleri, Ulaştırma ve Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na tekrar teşekkür ediyorum. Bir de ricada bulunuyorum; başa dönmeyelim, sorun değil çözüm üretelim. Şunu çok net bir şekilde ifade ettik, Türkiye’de 400 bine yakın taşıta engelli düzeneği takılması lazım. Bu sektör bu yükü taşıyamaz. Olmayacak duaya amin dedirtmesinler. Bizim sırtımıza fazla yük vurmasınlar. Engelli konusu, mutlaka teşvik kapsamına alınmalı. Engelli ile ilgili istatistiki verilerin elde edilmesi lazım. Hala Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı engelli erişimi ulaşımı talebi konusunda bir araştırma ve çözüm üretmiş değil. Bize göne binde iki, engelli ulaşım talebi. Her engelli ulaşım engelli değildir. Biz, ulaşım engelli sayısına hizmet etmemiz lazım. Ulaşım engelli insan sayımız da Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı’ndan mutlaka elde edilmesi lazım. Engelliler zaten bırakın, otobüse binmeyi otobüse gelene kadar çok daha fazla zorluklar yaşıyor. Otogarlarda engellilerle ilgili hizmet alanları yapabiliriz. Araçlar koyabiliriz, refakatçi bulundurabiliriz. Engelli donanımı yerine, firmalara engelliye seyahat sürecinde yardımcı olabilecek refakatçi zorunluluğu getirseler bizim için daha az maliyetli olur. 6 Ekim Salı günü Ankara’da bir toplantı yapılacak. Toplantıda bunu gündeme getireceğiz. Engelli ile telif hakları önümüzdeki kısa vadeli çözülmesi gereken sorunlar olarak gündemimizde duruyor. Hepimize hayırlı uğurlu olsun, inşallah sonuçları hayırlı olur. ■