Esen Tur’dan Setra yatırımı

ÖZEL RÖPORTAJ-Erkan YILMAZ

Esen Tur’un şirket olarak kuruluşunun 2005 yılında olduğunu belirten Ali Esen, “Otobüs taşımacılığında faaliyetimizin başlangıcı 1993 yılına dayanıyor. Sektörde aslında herkes beni, araçlarımın ön camında yazan “Kapadokyalı Ali-1, Kapadokyalı Ali-2 ”yazısıyla tanır. 2005 yılında Esen Tur’u kurdum ve Esen Tour olarak da seyahat acentesi belgesini aldım. O günden bugüne bankadan çektiğim eksi 200 bin TL sermaye ve iki yarım otobüs alarak başladığım iş sürecinde 11 adet L plaka, 11 dolayında özmal araçlık filoya ulaştık. Filomuzdaki araçlar 2 adet Setra, 4 adet 35 koltuklu Sultan, 4 adet Sprinter’dan oluşuyor” dedi.

Hiçbir zaman iş büyüyor diye gaza gelmedik

“ Ekonomik sıkıntılara rağmen belli bir noktaya gelmeyi başardık” açıklamasını yapan Ali Esen, “Bu işte en önemli nokta; istikrar ve disipline sahip olmanız. Hiçbir zaman iş büyüyor diye gaza gelmedik. Cebimizdeki parayı ve kazanabileceğimiz parayı göz önüne alarak yatırım yapma yoluna gittik. Hiçbir yatırımımın yüzde 50’sini biriktirmeden yapmadım. Bu işi kurduğum günden beri de işimin başındayım. İşimi kimseye emanet etmedim. Yeri geldiğinde direksiyona çıktım, yeri geldiğinde rehberlik, tamircilik, araba temizliği yaptım. Hiçbir zaman patron egosunu girmedim” dedi.

Acentelerde, taşımacılar da yoğun şekilde çalışıyor

2 yılı aşan Pandemi sürecinin ardından taşımacılık alanının tamamında işlerin iyi gittiğini belirten Ali Esen, “Ekonomik açıdan birçok sorunlar olsa da insanların iki yıl süre ile evlerde geçirdiği sürecin ardından seyahate yönelik ciddi talep artışı oldu. Bu yıl turizm acenteleri de, taşımacılar da yoğun bir şekilde çalışıyor. Okulların açılmasıyla birlikte bu hareketlilik bir parça yavaşlayabilir. Ancak kurlardaki yükseliş ile birlikte yabancı turist için ülkemiz ekonomik tatil anlamında cazibesini koruyor. 9 aylık süreçteki hareketlikten memnunum. Bu yüzden yeni yatırımlara yöneldik. Kış döneminde de bir hareketlilik olacak görünüyor. Seçim süreci veya ekonomik açıdan herhangi olumsuz bir durum yaşanmaz ise 2023 yılında da hareketlilik sürecek” dedi.

Büyük araca yönelim başladı

Yaz sezonunun sona ermesine rağmen yabancı ilgisinin devam ettiğini ve sektörde küçük araçtan büyük araca doğru bir yönelim olacağını vurgulayan Ali Esen, “Pandemi süreci ile turizm taşımacılığında daha küçük araçlara yönelim olmaya başlamıştı. Ancak artan maliyetler iş süreçlerinde daha ekonomik ve daha yüksek verimli kapasite ile çalışmayı zorunlu hale getirdi. Biz de bu düşünce ile büyük otobüs tarafına geçiş yapıyoruz. Bende 19’luk ve 35’lik araçlar var. Bu araçlara olan talep azaldı. Turlarda rekabet ortamı artık daha çok kişi taşımak ve maliyeti bölebilmek. Düşük koltuk kapasiteli ile gidilen turlarda maliyetlerin içinden çıkılamıyor. Acentelerde daha çok büyük otobüse yönelmeye başladı. 10 yolcu, 15 yolcu yerine grupları birleştirerek tek bir otobüste yolcuların taşınması yoluna gidiliyor artık” dedi.

Fark yaratmak istiyorsanız

Şu anda yeni bir otobüsü almanın maliyetinin ağır olduğuna da dikkat çeken Ali Esen, “Bugün 5 milyon TL’den başlayan otobüs fiyatları 7 milyon TL’ye kadar çıkabiliyor. Bizde piyasanın en iyi aracı olarak gösterilen müşteri tarafında da büyük beğeni toplayan Setra otobüslere yöneldik ve 2014 ve 2016 model Setra otobüsü filomuza kattık. Setra ile de kaliteli hizmet süreci sunabiliyorsunuz. Setra otobüslerde taşımacının her zaman gözdesi olmuş araçlar. Büyük ihtimalle 2013-2015 model 1 adet daha Setra alacağım ve filomuzdaki Setra sayısını da 3’e çıkarmış olacağım. Önümüzdeki günlerde de borca girmeyi düşünmüyoruz. Bankalar da zaten kredi vermiyor. Bu araçların koltuk kapasiteleri de 54-56 şeklinde. Yerli turizm tarafında koltuk kapasitesinin de daha fazla olması önem arz ediyor. Ben İstanbul tipi transfer işi yapmıyorum. Yurtiçi ve yurtdışı kültür turu ve organizasyonu yapıyoruz. Koltuk kapasiteniz fazla ise o kadar iyi gelir elde edebiliyorsunuz, aracınız ne kadar kaliteli ise de müşterinin tercihinde öne çıkıyorsunuz. Daha önce ben müşterileri ararken şimdi filoma kattığım Setra otobüsler nedeniyle beni arıyorlar. Fark yaratmak istiyorsanız ya sıfır araç alacaksınız yada kalitesi ile öne çıkan ikinci el Setra araç alacaksınız. Biz de bunu yaptık” dedi.

Akaryakıt fiyatları

“Dalgalı şekilde giden akaryakıt fiyatlarına yönelik bizde dalgalı bir planlama hazırladık” diyen Ali Esin, “Akaryakıt fiyatı 24-27 TL olur ise bu fiyat, 27-30 olursa şu fiyat şeklinde bir çalışma yaptık. Ancak şu anda temiz para şeklinde çalışıyoruz. Adaba dolu depo gidiyor, biz paramızı alıyoruz. Akaryakıtı acente karşılıyor. Akaryakıt fiyatı düşmesi, artması acenteyi bağlıyor. Biz günlük yevmiyemizi alıyoruz. Bizim yakıt konusunda riskimiz olmuyor. Her şehirde farklı bir akaryakıt fiyatı olunca acenteler de yakıtı biz karşılayacağız dediler. Öyle gidiyor” dedi.

Taşımacılar kaskodan uzaklaşmaya başladı

Sigorta konusunun en öncelikli konulardan biri olduğuna dikkat çeken Ali Esen, “Şu anda aldığım 2014 model Setra otobüsü çıkan trafik sigortası 21 bin TL. Bu da indirimli fiyat. Kaskosu 68 bin TL. Bu maliyeti karşılamak mümkün değil ama öbür taraftan sigortacılar da haklı. Otobüslerin yedek parça fiyatı çok arttı. Bir bağaj kapağı 100 bin TL’den başlıyor. Sigortacılar da kendini güvence altına almaya çalışıyor. Taşımacılar kaskodan uzaklaşmaya çalışıyor. Bu da büyük bir risk oluşturuyor. Hem can, hem mal güvenliği açısından. Ben değil sigortasız araba çalıştırmayı, satın aldığım yerden ofisimin önüne getirmem” dedi.

Şöförlerin çalışma saatlerine dikkat edilmiyor

Ali Esen, son dönemde yaşanan otobüs kazaları ile ilgili de şu değerlendirmeyi yaptı: Bizler Avrupa’da turlarda yapıyoruz. Avrupa’da şoförün günlük kullanma süresi vardır, bunu aşamazsın, dinlenme süreci mutlaka uygulanır. Şoför ya evinde ya otelde uyur. Araçta uyumaz. Yatak da yok. Televizyon da, ikram da yok. Türkiye’de şirketler çift şoföre para vermemek. Konaklama parası vermemek için tek şoförle bunu yapmak istiyorlar. Gece sabaha karşı gelen şoförü yine yola çıkartıyorlar. Şoförler uykusuz ve dinlenmeden araç kullanıyor. Bu kazaların yüzde 80’i bu şekilde oluyor. Özellikle şehirlerarası otobüslerde takograflar olmayan şoförlerin kartları ile dönüyor. İyi kaptan da bulmak mümkün değil. Yeni kaptan yetişmiyor. Eskiden turizm kaptanı senin değil, benim aracım diye bakardı işine” dedi.

Yerli turist balona binemez oldu

Ali Esen, yerli turistin için balon turlarının çok pahalı hale geldiğini söyledi: Rağbet oldukça fiyatlar çok yükseldi. Kar marjları çok yükseldi. Zamanında 100 lira, 200 lira verdikleri balon ücretlerini şimdi Euro olarak veriyorlar ve yerli turistlere de aynı fiyat çekiliyor. Avrupalı turist için 100 Euro sorun değil ama yerli turist için çok ağır maliyet. Kendi ülkemizde yerli turist balona binemez oldu. 1100 liraya bir gece konaklama imkanı var. Ama bir balon turu 2 bin 500 lira”