Ulaştırma ve Toplu Taşıma Sistemlerinde Sıklık - 13

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, son on yıllık süreçte, yaptığı metro yatırımlarıyla şehrin mevcut metro ve hafif raylı sistem hatlarını geometrik olarak arttırmıştır. Ancak; halihazırda İstanbul ölçeklerinde bir şehir için önemli oranda metro hattına ihtiyaç bulunmaktadır. 10. Kalkınma Planı ve 11. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Şurası’nda İstanbul özelinde ortaya konan hedeflerde, İstanbul’ da 2014, 2019 ve 2019 sonrası metro hatları için inşa, yapım ve işletim projeksiyonları ortaya konmuş olup şehrimizin 10 yıl içerisinde dünya çapında en çok metro ağına sahip şehirler arasına girmesi öngörülmektedir.

Yakın geçmişte denenen ‘Boğaz’ da Kıyıya Paralel’ seferler, (yani söz gelimi; Şehir Hatları Vapurlarınca Beşiktaş-Ortaköy-Arnavutköy-Bebek v.b.) akılcı bir düşünceydi ve gerekliydi. Fakat bu tam olarak istenen sonuçları vermedi. Burada; paralel hatlar boyunca sefer yapacak olan araçların büyüklüğü, talebin iyi yönetilmesi ve benzeri hususlar önemlidir. Mesela; Boğaz sahil boyunca birçok noktada yeterli genişlikte olmayan Karayolu Hatları üzerinde özellikle yoğun saatlerde; yürüme mesafesiyle on dakika olan Beşiktaş-Ortaköy güzergâhı 30 dakikada aşılamayabilmektedir. Bu anlamda; Beşiktaş’tan iyi yönlendirilmiş bir talebe binaen ortaya konan hizmetin sonucu olarak minimum bekleme süreleriyle kalkacak optimum büyüklükteki bir Şehir Hatları aracı 20 dakikalık bir yolculuk sürecinde, gerekli duraklara uğrayarak Bebek’e ve benzer şekilde diğer iskele duraklarına uğrayarak yolcu taşıyabilecektir. Bu itibarla; halkımızın ulaşım talebi; doğru saat aralıkları-doğru güzergâhlar ve doğru araç filoları ile yönetildiği takdirde, kıyıya paralel hat uygulamasının Boğaziçi Deniz Ulaşımımızda etkin ve verimli bir şekilde uygulanabileceği kanaatindeyim.

Marmaray’ın bütününün işletime girmesiyle birlikte diğer metro ve hafif raylı sistem hatlarıyla entegrasyonu paralelinde çok daha geniş bir alandaki yolculuk güzergahında belirleyici olacağı açıktır. Aşağıda Şekil 5’te Marmaray’ın tamamının işletime girmesiyle oluşacak olan Marmaray yolculuk güzergâhı verilmiştir. Banliyö hatlarını rehabilitasyonunun tamamlanmasıyla beraber Gebze’den Halkalı’ya; Maltepe, Bostancı, Söğütlüçeşme, Kazlıçeşme, Ataköy ve Küçükçekmece geçilerek 105 dakikada ulaşılması öngörülmektedir. Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Demiryolu (YHD) Hattı’nın Pendik’ten Marmaray’a bağlanmasıyla beraber, İstanbul-Bulgaristan YHD Hattı’nın bitişiyle bu hat ta Halkalı’dan Marmaray’a bağlanacaktır. Gebze ile Halkalı arası bütün raylı sistem bağlantıları ile beraber 77 km’lik bir mesafeyi ifade etmektedir. Yine Yenikapı-Taksim metrosunun tamamlanmasıyla, Taksim üzerinden Kabataş-Bağcılar metrosu ile Marmaray bütünleşmiş olacaktır.

Şekil 5. Marmaray Yolculuk Güzergâhı ve Etki Alanı

Aşağıda Şekil 6’da 2013-2019 arası tamamlanması planlanan metro hatları verilmiş olup, 2019 itibariyle bu hatların tamamlanmasıyla İstanbul’un ulaşacağı metro kilometresi New York, Tokyo ve benzeri dünya metropolleri birlikte değerlendirilecek düzeye ulaşacaktır. Bütün bu hatların Marmaray ve diğer raylı sistem hatlarının yanı sıra, diğer ulaştırma türleriyle de entegrasyonunun tamamlanmasıyla birlikte İstanbul’un trafik tıkanıklığı sorununda önemli bir iyileştirme yakalanabileceği öngörülmektedir.