09.04.2018, 14:09

Ulaştırma Yatırımları Ve Ekonomik Kalkınma 6

Ulaştırma altyapı yatırımı ve ekonomik kalkınma arasındaki bağıntı analizinde kritik bir mevcut durum bulunabilir. Analizlerin kolay işleyebilir hale getirilmesi için bir dizi basitleştirilmiş kabule ihtiyaç duyulmaktadır fakat bu değişim analizin kullanışlılığını düşürmektedir. Eğer daha kapsamlı formülasyonlar imkân dâhilinde olsa dahi uygun veri kısıtlarına kolaylıkla ulaşılabilmektedir. Bu durum kesin olmayan sonuçlar ortaya koymakta ve açık sonuçlara ulaşmayı engellemektedir. Bu karmaşıklık özellikle de yeni fonlama öncelikleri ve mekanizmalarına, değişen endüstriyel tabanlara ve sosyal, çevresel ve benzeri kaygılar ile ekonomik önceliklerin dengelenmesine karşı artmaktadır. Bununla beraber, bu söz konusu proseslerin anlaşılmasına bağlı olarak analizlerdeki karmaşıklık düzenlenmeli ve ulaştırma, yerleşim, kalkınma ve diğer ilgili birçok faktör arasındaki bağlantıların çok boyutlu yapısının anlaşılması gerekmektedir. 

Bu anlamda ortaya konulan bağıntının altı çizilen temel fikri ulaştırma tarafından desteklenen ekonomik büyümenin ortaya konması olup bu noktada değişen pazarlardan değişen ekonomilerin ifade edilmesi gerekmektedir. Bunların başlıcaları; şirket kümelenmeleri, ulaştırma ağları, emek sektörü, arazi piyasası ve çevresel kalitenin iyileştirilmesidir. Seyahat sürelerinde düşüş ve seyahat hacimlerinde artış anlamına gelen erişilebilirlik artışı büyümenin sağlanması için tek başına yeterli olmayabilir. 

Mikro ekonomik bir analizde, 2000’li yıllarda yapılan bu tarz bir çalışmada söz konusu faktörlerin bir kısmı dâhil edilmeye çalışılmış olup bağıntıdaki altı çizilen dinamikler ifade edilmiştir. Fakat burada bile model; iş ile ilgili etkinliklere, tek tek çalışanların hane halkı özelliklerine, zaman değerinin standart anlamına yoğunlaşmaktadır. Belki de konunun karmaşıklığı, yöntemler arasında bağlantılar kurabilecek olan tanımlayıcı niteliksel analizler ile daha şekilsel modelleme yaklaşımlarıyla birlikte yöntemlerin terkibi vasıtası ile bir yaklaşımı gerektirmektedir. Bu gibi bir yaklaşım sağlam ve esnek bir mantık ile söz konusu karmaşıklığı çözebilir ve böylelikle daha net bir resim ortaya konabilir. 

Bu tarz çalışmalar kapsamında karmaşıklıkla ilgili olarak incelenen altı çizili problemlerden birisi nedensellik olarak adlandırılmaktadır. Temel ekonomik argümandaki anahtar unsurlardan birisi, aksi takdirde aynı zamanda ekonomik büyümeyi teşvik eden ulaştırma altyapı yatırımlarını gerektiren herhangi bir temel olmayacağından dolayı, ulaştırma yatırımı ve ekonomik kalkınma arasında bir nedensellik ilişkisi olması gerekliliğidir. Kamu altyapı yatırımı, daha yüksek toplam çıktı ve ekonomik büyümeye yönelik sonuçlar ortaya koyan özel anapara stoku ve emek üretkenliğinde artış vasıtası ile özel anapara geri dönüş oranlarında artış için tetikleyici bir mekanizma olarak addedilmektedir. 

2000’li yıllarda yapılan bu tarz çalışmalardaki verili bakış açısı dahilinde bu nedensellik argümanının kullanılabilecek olan çok sayıdaki alternatiflerden bir tanesi olduğu ve ampirik delillerin de zayıf olduğu tartışılmaktadır. Kamu altyapı yatırımının, mevcut emek gücü ile üretkenlikte artış vasıtası ile gerçekleştirilmekte olan potansiyel tasarrufların çoğunda olduğundan dolayı yeni istihdamdaki büyük artışlara öncülük etmesine kuşku ile bakılmaktadır. Erişilebilirlikteki değişimler yer değiştirmelere de neden olabilir fakat sadece eğer bu değişimler anahtar limitlerin üzerinde ise ve diğer faktörler aynı doğrultuda sağlam bir şekilde işliyorsa, bu yer değiştirmeler daha fazla ekonomik büyümeler sağlayabilir. 2000’li yıllarda bu tarz çalışmalar kapsamında mikro ekonomik modelde zamanı nasıl kullanacakları noktasında kişilerin yaptığı seçimlerde altyapı yatırım etkileri tespit edilmiştir. İlave zaman (bir altyapı yatırımı yoluyla seyahat sürelerinin azaltılmasının bir sonucu olarak) ilave bir iş ya da boş zaman olarak hesaba katılsa da temel bir soruyu teşkil etmektedir. İyi kalkınmış ülkelerde boş zaman etkinliklerinin yaygınlaşması, emek arzının arttırılmasında ilave zamanın kullanılmayabileceği anlamına gelmektedir. Eğer hâlihazırdaki durum bu ise erişilebilirlik gelişimi ve ekonomik büyüme arasındaki nedensellik bağlantısı daha da zayıf bir hale gelebilir. Analizler, ağın bütünüyle gelişmiş olmasından dolayı ilave altyapının oldukça hızlı bir şekilde azaltılması yoluyla temelde ilave istihdama göre ilave büyüme göstermektedir. İlgili detaylar Şekil 3’te gösterilmektedir. 
 
Şekil 3. Ulaştırma Altyapı Kapasitesinin (K) Bir Fonksiyonu Olarak Ekonomide Denge Durumdaki Emek (l*)

Bu noktada ulaşılan temel sonuç, kamu fiziksel anaparasında geri dönüşlerin düşecek gibi görünmesinden dolayı nedensellik argümanının zayıflıyor olmasıdır. Bu noktada söz konusu sonuç detaylı olarak ele alınmamasına karşın bilgi ve teknolojide artan geri dönüş oranı argümanları, ulaştırma altyapısındaki geri dönüşlerden daha çok ekonomik büyümenin yeni itici gücü olacak gibi görünmektedir.
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7