Yerli Otomobil

Geçtiğimiz hafta 'yerli otomobil' konusu, TOBB Genel Kurultayı ve TÜSİAD Kurulunda tekrar gündeme geldi. Aslında TÜBİTAK'ın ve Bakanlığın süregelen çalışmalarına bakacak olursak, medyaya yansımasa da hep gündemde. Biliyorsunuz, bu projede başlanan strateji, Saab 9-3'ün tüm fikri mülkiyet hakları dahil platformu satın alınarak ilerlenmesiydi. 6 ay süren satın alma görüşmelerinin ardından, ismiyle birlikte tüm fikri mülkiyet hakları satın alındı ve çalışmalar Saab 9-3'ün platformu üzerinden devam ediyor. TÜBİTAK liderliğinde çalışılan bu yerli araçta hedef, menzili uzatılmış bir elektrikli otomobil. Peki, ne zaman yollara çıkmaya hazır olur bu yerli otomobil diye soracak olursanız, plan 2020 yılı. Saab'ın ismi de alındı, marka Saab adı altında mı ilerleyecek? Bu kısım net, hayır, Saab ismi kullanılmayacak. Yeni bir isim bulunacak ve o isimle devam edilecek. Seri üretime geçildiğinde de kullanılan malzemelerin en az yüzde 85'inin de Türkiye'de üretilmesi hedefleniyor.

Elektrikli Otomobil

Şimdi gelelim Saab 9-3'ü hangi firmadan aldığımıza ve o firmanın başka modellerle araç üretip üretmeyeceğine… SAAB, İsveçli bir otomobil üreticisi. İsveç'in Trollhatten adlı şehrinde bulunan fabrikada üretimini yapıyordu. Ta ki 2012 yılında iflas edene kadar. Şirket iflas ettikten sonra, National Electric Vehicle Sweden AB, Nevs adlı firma SAAB'ın varlıklarını satın aldı. Bakmayın firmanın isminde Sweden falan geçtiğine, kurucusu Çin asıllı bir İsveç vatandaşı. Şirketin bu satın almadan sonra ana hedefi de üretimi Çin'e taşımak ve Çin'in ilk milli elektrikli otomobilini üretmekti. Üretilecek otomobilin adını SAAB olarak kullanırsın kullanamazsın tartışmalarına, yine İsveç'in havacılık ve savunma sanayi şirketi Saab Group son noktayı koymuştu. 'Marka hakları bende, Saab ismiyle yeni araç üretemezsin' dedi. Nevs firması da üretecekleri otomobilleri Nevs marka adıyla üretme kararı aldı. Şimdi sıkı durun, Nevs, ilk olarak üretecekleri otomobilin elektrikli olacağını duyurmuştu. Peki, hangi platformu kullanacaktı? Satın aldıkları Saab şirketinin 9-3 modelinin platformunu. Ta ki biz bu platformun haklarını onlardan alıncaya kadar. Bu gelişmelerin tamamını özetleyecek olursak, aslında Çin'in ilk milli elektrikli otomobilinin platformu olması planlanan Saab 9-3'ü, Türkiye olarak biz satın almış olduk ve kendi milli elektrikli otomobilimizi üretme adına büyük bir adım atmış olduk.

Peki, ticari araçlarda durum nasıl? Yerli otomobil çalışmalarının paralelinde, yerli otobüslerimiz var. Yerli otobüs konusunda, yerli otomobile nazaran çok ilerdeyiz. Avrupa'sından Amerika’sına yerli otobüslerimizin ihracatını gerçekleştiriyoruz. Hatta yerli elektrikli otobüslerimizi de üretiyoruz. Bu elektrikli otobüslerin, bırakın piyasaya çıkmaya ne zaman hazır hale gelir sorusunu,  belediyelerimize teslimatları yapıldı ve kullanılmaya başlandı bile. Şöyle hızlıca hangi belediyemize kaç tane teslimatı yapılmışa bakalım. İlk satış, Konya Büyükşehir'e olmuştu diye biliyorum. 4 elektrikli otobüs. Türkiye'de üretimi yapılan bu elektrikli otobüsler, Bozankaya'nın. Devamında Eskişehir 4 adet, İzmir Büyükşehir Belediyesi 20 adet üretimi tamamlanan elektrikli otobüsleri kullanmaya başladı. Bu elektrikli otobüslerin de satışına Bozankaya imza attı. Adana Büyükşehir Belediyesi'nin filosunda, Adana yollarında dolaşan bir adet elektrikli otobüs var; onun üretimini yapan firma da Temsa. Kocaeli Üniversitesi Teknopark'a teslim edilen bir adet elektrikli otobüs var, teslimatta imza Temsa'nın. Otokar'ın ürettiği ve birçok belediyenin filosunda, yollarında kullanılan elektrikli otobüsü de hazır.

Yerli otomobile odaklanmışken, yerli otomobilin katma değerini artıracak elektrikli batarya sistemleridir, ileri sürüş destek sistemleridir, bu teknolojilerin de ileri teknoloji altyapılı yerli olmasını teşvik etmeli, var olan firmalar varsa da devlet desteğiyle sahip çıkılmalıdır. Peki, var mı böyle yerli firmalar diye soracak olursanız, evet konularına hakim, çok da başarılı ve kendi imkanlarıyla başarmaya çalışan girişimcilerimiz var. Örneğin; Enwair, Progin, Iugo, Repg… yerli otomobil projesinde bu teknogirişim firmalarımız da özellikle davet edilmeli, çalışmaları incelenmeli ve yerli otomobilimizde bu yerli teknoloji firmalarından faydalanılmalı. ■