Turizm taşımacısı zor günler yaşıyor

Mini Tur firma sahibi Mehmet Öksüz: Terör olayları bütün ekonomik faaliyetleri etkiledi. İş hayatı bitti şu anda. Sadece terör de değil, plaka tahdidi açıklaması oldu, ÖTV alınmayacak denildi; herkes beklemeye başladı. Bunun ardından terör başladı. İşler yüzde 50-60 azaldı. Yunanistan’da kriz var. Onların fiyatları Türkiye’ye göre bedava. İspanya da öyle. İç turizmde bir hareketlilik var. Doğu turları bitince Karadeniz’e yönelim arttı. Ancak orada da Rusya’ya giden çok. Bütün herkes Rusya’ya bırakıyor parasını. Geçen yıl 4 milyon TL fatura kesmiştik, şu anda 2 milyon TL fatura düzeyinde değiliz. Bir yandan araç almak istiyorum, ancak güzergah izin belgesi verilmiyor. Şimdi plaka tahdidine yönelik rant beklentisi çok büyük. Galericilerle eski araba kalmadı. Herkes bu beklentiyle eski arabalarla doldurdu garajını. İnternet artık seyahat tercihlerini de değiştirdi. Turistler kentiçinde, ulaşımı, yemek ve otel kalma planlamasını artık yapabiliyor.  

Aker Turizm ve Derya Tur ortaklarından Şevket Ak:

Bu son terör olaylarından önce Rusya ekonomisindeki kriz, turizmi etkiledi. Şimdi, Avrupa, Yunanistan’a para yardımı yapıyor, bu parayı çıkartmak için Avrupalı turistler Yunanistan’a yönlendirilecektir. Bunu göreceğiz. Benim daha büyük korkum şuydu. Drahmi’ye geçip de büyük bir devalüasyon yapsaydı turizmi daha da ileriye taşırdı. Bizde turizmin ilerlememesinin en büyük nedeni, turistlerin mutlu şekilde para harcamaması, bunu sağlamak gerekiyor. Turisti kandırarak ona hakkından daha fazla para ödeterek ilerleyemeyiz. Türkiye’den Yunanistan’a ve diğer ülkelere giden vatandaş sayısında çok büyük artış var. Türkler de çok daha ucuz harcamayla Yunanistan’da kalabileceklerini gördüler. Türkiye’de taşıma ücretleri Avrupa’ya göre ucuz. Ama taşıma şartları dikkate alındığında yine de pahalı. Turizm firmalarının tek destek alabileceği alan nakliye. 2005’ten beri taşıma fiyatları artmadı. Ancak akaryakıt fiyatları sürekli arttı. Şimdi yurtdışından gelen turist azalınca oteller mesaj yağdırmaya başladılar. Daha önce neredeydi bunlar? Şu anda faal çalışan 80 dolayında araç var. Kiralık araç sayısı da düştü. Turizmde beş seneden fazla bir süredir kiralık araç sayısı azalıyor. ‘Şehirlerarasından turizm taşımacılığına yönelim artıyor’ deniliyor, ama bu da gerçek dışı. Artık mevzuat ve şartlar özmal kullanımını zorluyor. Yeni yatırımı mecburen yaptık ama umarım iyi olur. 

İstanbul’da tahdit istemeyen iki kurum vardı. Biri İSTAB diğeri İTO. Bunlar daha önce istemiyordu, ama şimdi istiyorlar. UKOME’de sektörümüzü temsil edecek kimse yok. Bürokratlar var. 5 bin aracın çalıştığı yerde tahdit uygulamak ile 50 bin aracın çalıştığı bir ilde tahdit uygulamak arasında çok büyük fark var. İstanbul’da yeni bir arabaya yol kağıdı vermemek olacak bir şey değil. Bir taraftan 10 yaş sınırı koyuyorsun, öbür taraftan yeni araca yol belgesi vermiyorsun. Tahdit eğer esnafa kazandıracaksa isterim, ama hiçbir yerde esnaf kazançlı çıkmayacak. Plakanın yüksek değere sahip olması ne demek? Plakanız 600 bin liraya çıktı, siz de aracınızı sattınız. Tekrar alma şansınız var mı? Esnaf olarak kazandınız mı, kaybettiniz mi? Girdiğiniz işin ne olacağı belli değil. Şimdi, benim elimde 100 araç var, ben 100 araca plaka alacaksam bu iş zaten baştan yanlış olacak. İstanbul’daki ellerindeki sayıya göre alırsa zaten bu iş yapılmaz. Esnafın kaybetmeyeceği bir sistem getirilmesi lazım. Tahdite yönelik bir söz verildiği için gelecek, ama nasıl gelecek belli değil. Birilerini yakacak, yıkacak bir şeyler olacak. Tahdit olan yerlerde esnafın en az yüzde 60’ı kaybetmiştir bana göre.