Yönetmelikteki denetim sistemi

Karayolu Taşıma Yönetmeliği yayımlandı. Geçen hafta Yönetmeliğin getirdiği bazı düzenlemeleri değerlendirmiştik. Yönetmelik, Ulaştırma Elektronik Takip ve Denetleme Sistemi  (U-ETDS) ile yeni düzenlemeleri de içeriyor. Bu hafta elektronik takip ve denetleme sistemi üzerine duracağım. Ama öncelikle biraz geçmiş sürece gitmemiz gerekiyor. Daha önce Ulaştırma Bakanlığı Müşteşar Yardımcısı olarak görev yapan Sayın Talat Aydın’a kaçak ve korsan taşımacılık konusundaki taleplerimizi dile getirdiğimizde bize, “Aman bekleyin, yol denetim istasyonları 81 il giriş ve çıkışlarında hayata geçecek. Bu olduğunda kaçak ve korsan taşımacılık sorunu tamamen bitmiş olacak” derdi. 81 il giriş ve çıkışında denetim istasyonları hayata geçti. Hatta İstanbul giriş ve çıkışlarının farklı yerlerinde birkaç denetim istasyonu da kuruldu. Bu denetim istasyonlarında yük ve yolcu taşıma araçları içindeki yük ve yolcular da dahil denetlenecekti. 

Umutla bekledik ama olmadı 

Ancak kaçak ve korsan taşımacılığın önlenemediğini gördük. Bu konuda şikayetimizi dile getirdiğimizde ise Bakanlık yetkilileri, “Bizim denetim istasyonlarımız en sağ şeritte yer alıyor. Ancak otobüsler orta şeritte veya sol şeritte gidiyor ve onları durdurmak ve denetlemek çok mümkün olmuyor” açıklamaları yapılıyordu. Hayata geçmesini çok umutla beklediğimiz ve doğru bir sistem kurulduğunda büyük verimlilik sağlayacak yol denetim istasyonları korsan ve kaçak taşımacılığı önlemede beklenilen sonucu vermedi. O dönemde Sayın Aydın, yolcu taşımacılığının belgelendirilme sürecinde çok emeği olan, hala da çok büyük saygı duyduğumuz bir insan, ama ne o ne de biz büyük umutlar bağladığımız bu denetim istasyonlarından beklediğimiz sonuçları alabildik. 

Belgeli terminalden kalkış

Biz denetim sistemlerinde yetki belgeli terminal kalkışlarının büyük önem taşıdığını sürekli vurguladık. Bir örnek üzerinden; İstanbul’dan hareket eden ve Ankara’ya giden daha sonra da İstanbul’a tekrar dönüş için yola çıkan ve kaza yaparak 6 kişinin ölümüne neden olan otobüsle ilgili incelemeler de yaptık. Bu otobüsün Ankara’da T yetki belgesine sahip terminalden kalkış yaptığını ama İstanbul’dan Ankara’ya giderken yetki belgesine sahip bir terminalden kalkış yapmadığını gördük. Yönetmelikte ilk kalkış ve varış noktalarının T yetki belgeli terminallerden olma zorunluluğu bulunuyor. ‘Madem buralarda denetim yapılır’ deniliyor, biz de sürekli olarak Bakanlığa, “T yetki belgeli terminale giriş yapan bir otobüsün ilk kalkış yaptığı yerinin de T belgeli olup olmadığı da incelensin. Eğer ilk kalkış noktası T yetki belgeli değilse o otobüse çıkış verilmesin, caydırıcı şekilde cezalandırılsın” dedik, durduk. 

Yeni denetim sistemi 

Ulaştırma Bakanlığı’na, kaçak ve korsan taşımacılık konusundaki taleplerimizi dile getirdiğimizde Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı Sayın Suat Hayri Aka, Müsteşar Yardımcısı Sayın Şaban Atlas, Karayolu Düzenleme Genel Müdürü Sayın Saim İlçioğlu, Genel Müdür Yardımcısı Sayın Mahmut Gürses, Genel Müdür Yardımcısı Sayın Nurhan Tüfekçioğlu, Daire Başkanı Sayın Hakan Özdemir,  “Durun, elektronik ve takip sistemi devreye girdiğinde bu sorun bitecek. Bu sistemle her sefer Bakanlığa bildirilmek zorunda olunacak. Firma; seferini, araç bilgisini, personeli ve yolcu bilgisini elektronik ortamda iletecek. Biz de kontrol edeceğiz. Kural dışı bir sefer ve hareket varsa gerekli cezaları vereceğiz” diyor. 

Büyük mutluluk duyacağız 

Bize anlatılan gibiyse, çok büyük bir mutluluk duyacağız. Artık sektör kayıt altına alınmış olacak, kaçak ve korsan taşımacılık ile uzun yıllardır yaşadığımız sorun bitmiş olacak. Bakanlık çok ciddi bir denetim sistemi ile bundan sonraki süreci yönetecek. Geçende dile getirmiştik, ‘Bir silah eğer doğru amaçla kullanılırsa bir savunma aracıdır, ama yanlış amaçla kullanılırsa saldırı aracıdır’. Yönetmelikte çok olumlu bulduğumuz değişikliklerden birisi de U-ETDS, yani elektronik takip sistemi. Bakanlık yöneticileri çok uzun süre emek verdiler, taşımacılarla bir araya geldiler. Bu denetim sistemi konuşuldu ve Yönetmeliğe girdi. Bu denetim sistemi  Yönetmelikteki amaçlar doğrultusunda kullanılırsa biz ayakta alkışlayacağız ve mutlu olacağız. Ama sadece kayıt altında çalışan, zaten terminalden kalkış yapan, ufak tefek kusurları olduğunda bunlara ceza yağdıran bir sistem olacaksa bir anlam taşımayacak. Bu denetim sistemi otogardan değil de sokak aralarından kalkan, Türkiye’nin her yerinden  hemşehri gruplarının olduğu yerlerde, yaz aylarında pamuk ve fındık işçilerinin bölge bölge taşınmasını, okullar tatil olduğunda istenilen her yere belgesiz ve teknik donanımı yetersiz otobüslerle öğrencilerin taşınmasını engellenmeyecekse, sadece kayıt altında yolcusunu taşıyan, vergisini veren firmaları denetleyecekse; sektöre destek değil, yeni bir yük gelmiş olacak. Ulaştırma Bakanlığı bu denetim sisteminin korsan taşımacılığının önlenmesinde çok etkili olacağını ifade ediyorlar. Biz de onlara canı gönülden inanıyoruz. Bunun böyle sonuçlanması için federasyon ve sektör olarak Bakanlık ile birlikte çalışmaya devam edeceğiz. ■