31.03.2022, 15:47

1915 Çanakkale Köprüsü'ne Bakış

Mart ayı başında İstanbul’dan Altınoluk’taki evime bir seyahat yaptım. Bu seyahatim köprü öncesi Çanakkale Boğazında feribotla, eski geçiş şeklinde oldu. Dönüşte ise 18 Mart günü açılan köprüyü 19 Mart günü kullanarak, hem de ücret ödemeksizin geçtim. Bununla ilgili bilgi, görüş ve değerlendirmelerimi paylaşmak istiyorum. Bu arada köprünün yapılışına ilişkin yöntem, geçiş garantisi, ücret/ hazineye yük gibi konulara girmeyeceğim. Ancak önce bu konuya ilişkin iki anı... 

Köprünün zamanı

Bundan tahminen 14-15 yıl önce, sıkı ilişkiler içinde olduğum Ulaştırma Bakanlığı’ndaki beni iyi tanıyan bir dostum, bana Çanakkale Boğazına köprü yapılması konusundaki düşüncemi sordu. Bu sorunun; ulaştırma, ulaştırma coğrafyası ve bölge ile ilgim nedeniyle sorulduğunu düşünüyorum. Ben de cevaben buradaki geçişin ve köprü yapıldığında devreye girecek geçiş potansiyelinin henüz bir köprü yapmanın çok uzağında olduğu yönünde görüş bildirdim. Bilmem o zaman değil de şimdi yapılmasında katkım oldu mu? 

Köprünün yeri 

Köprü için iki aday yer söz konusu olabilirdi. Bunlar yaklaşık olarak feribot geçişi yapılan yerler idi. Birinci feribot hattı Çanakkale-Eceabat veya Çanakkale-Kilitbahir bölgesi, ikincisi ise Gelibolu-Lapseki veya Gelibolu-Çardak geçiş güzergahı. Burada şöyle bir soru soralım: Acaba bu feribot hatlarından birisi kapatılıp diğeri çalışacak olsa hangisini tercih etmeli? Çanakkale-Eceabat hattı kapatılacak olsa, bundan sadece Ege Bölgesinden gelip Eceabat’a ve tarihi yarımadaya gidecekler zarar görür. Gelibolu-Lapseki hattı kapatılacak olursa Trakya’dan gelip Bursa yönüne devam edecek çok sayıdaki taşıt 80 km. kadar fazla yol kat edip Çanakkale-Eceabat hattını kullanmak zorunda kalırdı. Demek ki feribot hattında doğru olan Çanakkale-Lapseki hattıdır. Aynı düşünce köprü için de geçerlidir. Önceden Çanakkale Boğazında planlanan köprü yeri tarihi bölgeye zarar vermesinin ötesinde ek mesafe yükü de getiriyordu. İtirazlar üzerine doğru olan bugünkü Gelibolu bölgesi geçiş yeri olarak seçildi. Bilmem benim ve değerlendirme ve itirazlarımın bunda bir payı oldu mu?

İstanbul-Altınoluk seyahati 

İstanbul’da Yeşilköy’de oturuyorum. Altınoluk’ta 7 daireli apartmanda bir daire satın aldım. 20 yıla aşkın süredir İstanbul’dan Altınoluk’taki evime gidip geliyorum. Burada bu türden tüm seyahatler için iki seçenek var: Birincisi, İstanbul’dan Çanakkale Boğazı geçişli seyahat; ikincisi ise İstanbul Boğazı geçişli Bursa üzerinden gidiş. Tesadüf bu ya her ikisi de 425 km. Acaba hangisini seçmeliyim? Üstelik iki seyahatin süresi de yaklaşık 7 saat civarında. Ancak boğaz köprülerinin ve İstanbul bölgesinin trafik riskleri ile İzmit Körfezi geçişinin öncedenki feribot riskleri ve geçiş maliyetleri ile bundan sonraki yolların seçime bağlı maliyetleri söz konusu. Diğer güzergahta ise yılın belli dönemlerinde feribot kuyruğu bekleme ve iklim şartları nedeniyle feribotun çalışmaması riski söz konusu. Tabii ki, feribot ücreti de ödenecek. Bunlar dışında, ben bu güzergahı yoğun olmayışı ve güzel coğrafyası nedeniyle seviyorum. Belirtilen nedenlere göre Anadolu yakasına uğrama zorunlulukları dışında, seyahatlerimde hemen her defasında Trakya güzergahını tercih ettim. 

Yeni dönem

Öncelikle yeni dönemin, köprünün ve otoyolun kullanıma açılması şeklinde iki yenilikten oluştuğunu belirteyim. Bu ikisini de kullanarak yaptığım son seyahatim iki saat kısalma ile 5 saat sürdü. Ancak kar yağışı ihtimaline karşı bir an önce İstanbul’a ulaşabilmek için mola vermedim. Bu hakkımı kullansaydım, net kazancım 1,5 saate düşerdi. Bunun dışında kat ettiğim yol da toplamda 33 km azaldı. İki yeniliği değerlendirelim. 

Çanakkale Köprüsü 

Yeni köprünün kullanımı giriş, geçiş ve çıkışıyla ilave 10 km kadar karayolu seyahati getirdi. Bu seyahat de 10 dakika zaman gerektirdi. Feribot geçişinin 1 saati aşkın zaman kaybı düşünüldüğünde net 1 saat kazandırmış oldu. Ancak ben feribotu keyifli ve çaylı kahveli bir dinlenme molası olarak görürüm. Ayrıca bir molaya ihtiyaç duymam. Köprü kullanımında ise ayrı bir mola gerekiyor. Bunun sonucunda net süre kazancı 30 dakikaya düşebilir. Feribot geçişinde 95 TL ücret ödemiştim. Köprü ücreti ise 200 TL. 105 TL’lik fark göze alınır mı? Benim kararım net değil. Güzel havalarda feribotu seçeceğimi düşünüyorum. Bu arada feribotta aynı gün geliş ve gidiş için otomobillerden 107 TL alınıyor. Yeni dönemde bu kullanım köprüde 400 TL olacak. Günübirlik geliş ve gidişte feribotun tercih edileceği açık. Açıklanan tarifelere bakıldığında köprü kullanımının otobüsler için feribottan uygun olduğu görünüyor. Yük taşıtları için aynı şeyi söylemek mümkün değil.

Gelibolu-Malkara Otoyolu

Malkara ayrımı Keşan-Gelibolu güzergahındaki 90 km’lik eski yol yerine 45-50 km’lik yeni otoyol hizmete açıldı. Bu yolun 45 km kadar kısalması demek. Pek çok otoyol, kısaltma imkanı sağlamıyor. Kuzey Marmara Otoyolu ve Köprüsü tam tersine büyük bir ilave yol yükü ve maliyet getiriyor. Malkara ayrımı-Gelibolu otoyolu kullanımı ayrıca yarım saat kadar zaman tasarrufu da sağlıyor. Köprünün getirdiği 10 km ilave yük düşünüldüğünde toplam güzergah 35 km. kısalmış oluyor. Ancak bu yolun getirdiği kısalmanın, kazandıracağı akaryakıt tasarrufu da önemli. Bunun otomobiller için 60 TL kadar olacağını düşünüyorum. Bu yolun açıklanan otoyol ücreti 75 TL. Bu ücret çok artmadığı sürece ben her zaman bu otoyolu kullanırım. Bazen eski yoldan, nostalji haklarım saklı. Benzer hesabı ağır taşıtların da yapması ve açıklanan ücrete göre karar vermesi önemli. Açıklanan ücretlere bakıldığında en azından 2. sınıf taşıtlar için bu yolun kullanım uygun görünüyor.

Yolun başlatılmış olan güzelleştirme çalışmaları önemli. Şimdilik pek güzel görünmüyor. Bir de gidiş ve geliş yolları arasındaki açıklık da az göründü bana. Burasının yeşillendirilmesi imkansız gibi. Yolun coğrafyası sonucu, alttan yaban hayvanlarının geçebileceği epey köprü/viyadük gördüm. Yine bu amaçla üstten geçiş köprüleri de yapılmış buna rağmen yolda ezilmiş yaban hayvanları gördüm. Onlar yeni yola alışana kadar bu kayıplar yaşanacak. Yoldaki bir kazayı da görmek şansızlığım oldu. Devrilmiş tomruk yüklü bir kamyonun kurtarılması çalışmaları sürüyordu. Belki yeni yol acemiliği de olabilir ama bana göre bir yükleme hatası idi. 

Kritik nokta Edremit

Çanakkale’den ve Bursa’dan gelen yollar Altınoluk’un 25 km. ilerisinde Edremit’te birleşir. Önceden Edremit’e gidiş Bursa’dan 400 km Çanakkale’den ise 450 km kadardı. Yeni yolda kısalma sonrası artık iki güzergahın eşitlendiğini düşünebiliriz. Dolayısıyla iki güzergahın bu yönüyle bir farkı yok. Ben özellikle İstanbul’un Avrupa yakasında oturanların Çanakkale ve kısmen de Küçükkuyu’ya kadar olan seyahatlerinde zorunlu olan Trakya güzergahını kullanımının yeni dönemde Küçükkuyu-Altınoluk-Akçay dahil Edremit’e kadar doğru tercih olacağını düşünüyorum. Edremit’ten sonraki Burhaniye- Göcek-Ayvalık-Sarımsaklı-Altınova- Dikili-Bergama-Aliağa seyahatleri için hangi güzergahtan gelindiğine bakılmaksızın tek seçenek var. Ben, Avrupa yakasında oturanlar için tüm bu noktalara gidişlerde de Trakya hattını öneriyorum. 

Otobüsler için durum ne? 

İstanbul Anadolu yakasından Edremit ve sonrasına yapılacak seyahatlerin Anadolu yakasından başlatılması doğru olabilir. Ancak Avrupa yakasından yapılacak seferler için artık Trakya güzergahı tercih edilmelidir. Bu güzergah otobüsçüleri, Kuzey Marmara Otoyolu'nun ve Yavuz Sultan Selim Köprüsünün zorunlu kullanımından kaynaklı geçiş ve akaryakıt tüketim maliyetleriyle zaman kayıplarından kurtaracağını unutmamalılar.

Zaman içinde yolcular da Trakya güzergahlı seferlere alışacak ve hatta bunu tercih de edecektir. 

İleri de bu güzergah kullanımları Çanakkale Köprüsü sonrasında Çanakkale-Balıkesir bölgesinde yapılacak yeni yollara göre şekillenecektir. Bu da muhtemelen Trakya kullanımının cazibesini arttıracaktır. ■

Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7