06.01.2014, 13:30

Akaryakıtta acı gerçekler!

Gerek bir sivil toplum örgütü adına gerekse kendi adlarına konuşan otobüsçüler en keyifli sözlerini akaryakıt fiyatları üzerine söylüyor. Sanki akaryakıt fiyat artışının ve bunun maliyetleri arttırdığını bilmeyen varmış gibi, bunları keyifle tekrar ediyorlar. Bir de ne faydası varsa Türkiye’nin en pahalı akaryakıt kullanıcısı olduğunu keyifle tekrarlıyorlar. Bunlara da bağlı olarak ben de sıkça bu konuya dönüyorum. Vergi, konum olmadığı halde işe oralardan başlamak gerekiyor.

Vergiler çok mu?

Diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, ülkemizde toplanan vergilerin milli gelire oranı pek çok ülkeye göre düşük. Yani milli gelirin daha küçük kısmı vergi olarak alınıyor. Kızılacak ama vergiler çok değil. Bunu da çoğu vergi oranının düşüklüğü ve vergi alınan kesimin azlığı ile açıklamak mümkün. 

Problem ne?

Pek çok ülkede devletin aldığı vergilerin neredeyse üçte ikisi dolaysız vergilerden geri kalan üte birden biraz fazlası dolaylı vergilerden alınırken, ülkemizde tam tersi. Dolaylı vergiler yıldan yıla artarak yüzde 70’i geçmiş bulunuyor. 

Dolaylı, dolaysız farkı

Dolaylı vergiler bir mal veya hizmetin alımı sırasında ödeniyor. Şüphesiz ki dolaylı vergilerde bir oran var. Buna göre tabii ki çok alışveriş yapan çok vergi ödüyor, ama oran zengine fakire göre değişmiyor. Zengin de fakir de aynı oranda ödeme yapıyor. 

Dolaysız vergilerin oranı ise sabit değil. Gelir arttıkça oran da artıyor. Çok kazanan daha yüksek oranda ödüyor. Böylece adalet sağlanıyor. Ülkemizde bu türden vergileri yaygınlaştırmak mümkün olamadığı, vergi alınabilen az sayıda kişinin oranını yükseltmek de bunları da kaçırtabileceği için bu vergi arttırılamıyor. Halbuki bugün özendiğimiz Danimarka, İskandinav ülkeleri gibi yerlerde hem bu tür vergileri ödeyen çok hem de bu tür vergilerin oranları yüksek. Neticede çok miktarda dolaysız vergi toplanabiliyor. Dolaylı vergileri arttırma gereği kalmıyor. Ülkemizdeyse her yıl daha fazla olmak üzere dolaylı vergilere yükleniliyor. 

Artış yöntemleri

Tüketim arttıkça dolaylı vergilerin artması da doğal. Bunun ötesinde iki artış yöntemi daha var. Birincisi, sabit oranı olmayan dolaylı-dolaysız vergilerde güncelleme diyebileceğimiz Vergi Usul Kanunu’na göre artış. Aslında bunu, pek artış veya zam olarak görmek doğru olmayabilir. Sadece verginin veya cezanın enflasyona karşı korunması. Bunun ötesinde esas artış dolaylı vergilerde vergi oran veya miktarının arttırılmasıyla yapılıyor. Bunun en bilinen şekli, akaryakıt zamlarıyla içki-sigara zamlarıdır. Zam dediğimiz, tabii ki vergi artışı.

Her halde akaryakıtta bıçağın kemiğe dayandığı anlaşılmış olmalı ki bu yıl yurtdışından getirilen cep telefonlarıyla otomobil alımlarına ve tabii, klasik olarak içki-sigaraya (yine) artış getirildi. Bu artışların kaçak kullanımı arttırması da söz konusu. Kaçağın artması vergide ölçünün kaçırıldığının anlaşılması bakımından iyi de bir ölçü… Vergi insafsızlığının kaçak ile cezalandırılması neredeyse kaçağa haklılık kazandıracak. 

Akaryakıta gelince…

Evet, akaryakıtta vergi çok. Evet, ülkemizde akaryakıt çok pahalı. Ancak bunlar taşımacının özel konuları değil, toplumun ortak konuları. Bunun dışında ticari kullanımlar için, ticari kullanımlar içinde taşımacılık için, taşımacılık içinde yolcu taşımacılığı için indirim talep edilebilir. Bilinmeli ki indirim istenen akaryakıt miktarı ne kadar çok olursa indirimle oluşacak vergi kaybı da o kadar çok olacaktır. Bu nedenle, bunun sadece sınırlı bir kullanım için talep edilmesi halinde başarı şansı olabilir. Örneğin, toplu yolcu taşımacılığı gibi… 

Toplu taşımacılık deyince…

Toplu taşımacılık sadece karayolunda değil, tüm modlarda söz konusu. Bu nedenle tümü için indirim istenmelidir. Ancak bazılarının zaten bu vergileri büyük ölçüde ödemediği düşünülürse talep toplu otobüs taşımacılığıyla sınırlı hale gelebilir. 

Benzin-motorin kullanımı…

Bazıları ticari kullanımlı motorinin ucuzlatılmasını savunur. Bilinmeli ki zaten tüketimin çok çok büyük kısmı motorin. Motorinde indirim büyük vergi kaybı getirir. Bu da benzine zamla karşılanamaz. Üstelik benzine zam bu yakıtın kullanımına son verdirebilir. Daha çevreci olan benzinin cezalandırılması düşünülmemelidir. Yoksa siz de motorinin çevreci olduğunu düşünenlerden misiniz?

Hesapla uğraşmayın

Bazıları da ÖTV’nin KDV’si olur mu gibi akıllılıklarla akaryakıtı ucuzlatmaya kalkar. ÖTV’nin KDV’si tabii ki olur. Üstelik de KDV’siz olan ÖTV’yi arttırarak aynı parayı alırlarsa elinize ne geçer? 

Otomobil-otobüs dengesi…

Akaryakıtın toptan ucuzlatılması mümkün değil, ama bu mümkün olsa otobüsçüye kazandırır mı? Bilinsin ki ucuz akaryakıt otomobil kullanımını teşvik edip otobüsle seyahate büyük zarar verir. Yine bilinsin ki ucuzlukla sağlanacak maliyet tasarrufu kar olarak cebe girmez. Düşen maliyetler fiyatları ve gelirleri azaltır. Serbest piyasanın sihri burada. 

Bilet KDV’sine gelince…

Taşımacılıkta gelirler üzerinden alınan, daha doğrusu KDV öncesi satış fiyatına eklenen KDV önemli bir büyüklük tutmaktadır. Pek çok üründe daha düşük oranların kullanılması söz konusudur. Bu yönüyle bu verginin oranının düşürülmesi talepleri yerinde olup başarı sağlanması da mümkündür. Üstelik bu oran karayolu dışı taşımaları da ilgilendirmekte olup bir ittifak yapılıp ortak mücadele edilmesi ve bu yolla başarı sağlanması yolu açıktır. 

Burada önemli olan taşımacıların akaryakıt fiyatları ve vergileri konusunda yanlış, faydasız düşünce ve talepleri bırakmaları sadece mümkün olan çözümlere yönelmeleridir. Eğer sonuç alınabilecek hiçbir çözüm göremiyorlarsa bu konuyu gündemden düşürmeleri gerekir. Faydası olmayacak konuda lüzumsuz bilgileri doğru dahi olsa tekrarlamaktan vazgeçmek hem zaman hem de kağıt kalem tasarrufu getirecektir. Kimse bu lüzumsuz konuşmalarla gündemde yer almamalıdır. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7