Karizmatik insanlar, sergiledikleri tavır ve davranışları, konuşmaları, olaylar karşısındaki duruş ve verdikleri tepkiler ile farklı bir çekiciliğe sahiptir. Onlar, söyledikleri ve yaptıkları ile dikkatleri üzerlerine toplar, insanları etkilerler, zorlanmadan insanları peşlerinden sürüklemeyi başarırlar. Bulundukları ortamlardaki diğer insanlar onlara özenir, onlar gibi davranmaya çalışırlar.
Bir insanın karizmatik olup olmadığı, ilk bakışta anlaşılır. Fakat o insanı karizmatik yapanın ne olduğunu tarif etmek zordur. Güzel veya yakışıklı olanlar da insanları etkiler ama karizmatik bir insanın etkisi bundan farklıdır. İnsanı karizmatik yapan onun karakteri; güçlü beden dilli ve etkili konuşma yeteneğidir. Karizmatik insanlar fiziksel özelliklerinden öte bir auraya sahiptirler.
Çoğu toplum, karmaşa ve kriz koşullarında, sorunları çözecek olağanüstü özelliklere sahip karizmatik bir lider arar. Karizması yüksek insanlar sahip oldukları özgüven ve etkileyicilikle, bu durumlarda bir kurtarıcı olarak ortaya çıkarlar. Hepimizin karizmatik insanlardan etkilendiği bir gerçektir. Bu nedenle karizmatik insanlar, kariyerlerinde daha hızlı yükselip daha fazla yetki sahibi olurlar. Ama karizmatik insanların daha isabetli kararlar aldıklarını, şirketleri veya toplumları daha iyi yönettiklerini kanıtlayan bilimsel hiç bir veri yoktur.
Her karizmatik insanın başarılı olacağı gibi bir genelleme yapmak, yanlıştır. Hatta çoğu insanın liderliğin özü olarak gördüğü karizmanın gerçekte liderlikle pek ilgisi olmadığını söylenir. Liderin karizmatik ya da havalı olmasından çok, hizmet ettiği toplum ya da şirketin refah seviyesindeki artışa olan katkısı önemlidir. Liderlik karizmayla değil vizyonla, güçlü sorumluluk duygusu, çalışma tutkusu ve liyakatle ilgili bir iştir.
Karizmanın başarı getireceği gibi bir genelleme yapılamazken kimi durumlarda başarısızlığa yol açabileceği bile söylenebilir. Nedeni ise bu insanların çoğu, bir süre sonra ölçüsüz bir özgüven hissine kapılırlar. Başarı arttıkça, kendini beğenme tavrı, onu büyük yanılgılara sürükleme riskini ortaya çıkarır. Son yıllarda, liderlikle ilgili yazılan bilimsel makale ve kitaplarda, alçakgönüllü liderliğin altının çizilmesi, bu tehlikeye dikkat çekmek içindir.
Günümüzde toplumların ve şirketlerin içinde bulundukları hızlı değişim dönemlerinde çözülmeleri gereken sorunlar, tek bir kişinin ve aklın çözemeyeceği kadar karmaşık ve çok boyutludur. Bu sorunları karşısında ben bilirimden çok; birçok aklın katkı verdiği ve sonunda liderin karar aldığı bir yönetim biçimini benimsemek daha doğrusudur.
Karizma, alçakgönüllü olmakla çelişmek zorunda değildir. Bunu başaran liderler, hem etkileyici hem de başarılı ve ilham verici olurlar. Karizmatik liderler, kendilerini daha kolay anlatır, daha rahat ilişki kurar ve insanları daha kolay etkilerler. Bu özellikler, bilgi, yetkinlik ve etkili karar almayla birleştiğinde, sadece sahibine şöhret ve itibar değil herkese iyilik ve refah getirir.
“Biz” olmak, ”Ben” olmaktan iyidir. ■