12.06.2018, 13:59

Bayram öncesi, gündemden…

Ramazan bayramı öncesinde kaleme aldığım bu yazımda, bayram ve yaz dönemi hareketliliği dahil bazı güncel konularda düşüncelerimi paylaşmak istiyorum.

Bayram dönemi
Bu yıl okulların kapanması ve bayram dönemi peş peşe geldi. Okulların kapanışıyla artan hareketlilik bayramda da sürecek. Tatil kısa olsa da önemli bir seyahat talebi olacak. Bayramdan bir hafta sonra yapılacak genel seçimler bu hareketliliğin sürmesini sağlayacak. Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tur ile devam edecek olursa hareketlilik biraz daha zamana yayılacak. Ben, bunun her yıl yaşanan yoğun bayram hareketinden daha iyi, daha yönetilebilir olduğunu düşünüyorum. 

İkinci tur seçiminin bir ayı aşan bir süre sonrasında kurban bayramı hareketi yaşanacak. Bunun 9 günlük bir tatil olacağını düşündüğümüzde bu günlere yoğunlaşmış büyük bir talep olacağı kesin. Hem kazancı hem de problemleriyle daha önemli bir dönem olacak. Bunun sonrasında da hafta sonuyla birleştirilmesi mümkün bir 30 Ağustos tatili var ki, biraz olsun yolcu yaratabilir. Bunlardan sonra yazın bitişi, okulların açılışına bağlı olarak yazlık ve kırsallardan şehirlere dönülüp normal sezona geçilecek. 

Yaz, bayram, seçim gibi nedenlerle artacak talebin karşılanmasında dikkatli olunmalı. Daha çok yolcu taşımak için araçları yoğun ve hızlı kullanarak çok sefer yapma, yeterli olmayan araçları kullanma ve şoförleri normal ötesi çalıştırma, hatta uygun olmayan şoförleri kullanma gibi yollara sapılmamalı, taşıma güvenliği öncelik olmalıdır. 

Özellikle kurban bayramı başta olmak üzere yoğun talep dönemlerinde otobüs terminallerinde yaşanacak zorluklara karşı önceden tedbirler düşünülmeli. Terminal içi akışlar kadar terminal giriş ve çıkışlarındaki akışlar da mutlaka sağlanmalıdır. Bu kapsamda İstanbul’daki seferlerin yüzde 20 kadarının Alibeyköy’e yönlendirilerek hem buranın kapasitesinden faydalanılması hem de Bayrampaşa’nın yükünün hafifletilmesi akıllıca olur. 

Akaryakıt fiyatları
Bu fiyatı oluşturan çeşitli unsurlar var. Hemen tüm ülkeler dünya piyasalarından aynı fiyatlarla ham petrol alıyorlar. Rafineri çıkış fiyatları da birbirine benziyor. Zaten bunu beğenmeyen, işlenmiş yakıt da ithal edebiliyor. Geriye fiyat farkını oluşturacak iki ana kalem kalıyor. Birisi dağıtıcı ve bayilerin maliyet ve kâr amaçlı payları. Esas fiyatı yükselten ise devletlerin aldığı yüksek vergiler. 
Ülkemiz, öncelerde hemen her yıl ÖTV’yi arttırarak kendi vergi düzeyini korurdu. Son yıllarda ham petrol ve dövizin pahalanması sonrasında zaten akaryakıt fiyatları otomatik olarak arttığından ÖTV’yi arttırmak mümkün olamadı. Bu nedenle, ülkemiz hem akaryakıt fiyatı yüksekliğinde hem de vergi oranı fazlalığında üst sıralardaki yerini kaybederek aşağılara düştü. Yani ülkemiz en pahalı akaryakıt satılan ülkeler arasında yer almıyor. Buna rağmen akaryakıt yükü herkesi rahatsız ediyor. Seçim öncesinde bu rahatsızlığın daha da artmasını önlemek için akaryakıtta bizim dışımızdaki nedenlerle olan artışlar ÖTV azaltılarak absorbe edildi. ÖTV’nin düşürülmemesi haline göre, şu anda 36 kuruş daha ucuz yakıt alıyoruz. Vergi yüksekliği ve fiyatta epey gerilere düştük. Tabii, devlet de arttırması beklenen ÖTV’yi arttırmayıp aksine azaltarak önemli bir gelir kaybına uğruyor. Peki, bu sürdürülebilir mi? Sanmıyorum. Seçim ortamı sonrasında yeni zamlar fiyata yansıtılacağı gibi, ertelenmiş zamlar da gündeme gelebilir. Böyle olunca akaryakıt fiyatı ve taşıma maliyetleri iyice artabilir. Fiyat politikası içinde bunların dikkatlice yer alması gerekir. 

Yönetmelik değişikliği
A1 belgeleri için, Yönetmelik düzenlemesinde, bırakınız arz talep dengesiyle ilgili UKOME şartı getirilmesini, zaten sadece şehiriçinde bile kamuya hizmet verebilen bu taşımalarda UKOME şartı tümüyle kalktı. 
Yapılan eklemeyle B2 ve D2 belgesine kayıtlı taşıtların sahiplerinin kendi nam ve hesaplarına taşıma yapmasının engellenmesi söz konusu değil. Bu zaten Yönetmeliğin 40’ıncı maddesinin 2’nci fıkrasına göre önceden beri suç. 

50 yabancı otobüs
Geçenlerde, gazetelerde, İstanbul metrobüs hatlarında kullanılan körüklü otobüslerle ilgili bir haber okudum. İthal edilen 50 otobüste önemli problemler yaşandığı ve bunların sadece 5’inin hizmette olduğu belirtiliyordu. Yükü yerli üretim otobüsler taşıyormuş. Beni bilenler, kötü yerliyi iyi ithale tercih etmediğimi bilirler, ama bu yerli otobüsler, yerli olmanın ötesinde, kaliteli hizmet de verince durum değişiyor. Burada yabancı otobüslerin kötü oluşundan ziyade bizdeki kullanım şartlarına uygun olmadıklarını da düşünebiliriz. Yabancılar kullanım şartlarına uygun, yerliler ise uygun olmasaydı yabancıyı tercih etmemiz ve savunmamız gerekirdi. Şimdi ise tam tersi. Yerliyi tercih etmek kadar, hatta bundan öteye şartlara uygununu seçmek önemli. Şartlara uygun yerli üretimleri yapanları ve alıp hizmete koyanları kutlarım. 

Yeni havalimanı
Uzun olmayan bir süre önce yeni havalimanının açılış tarihi konusunda görüşlerimi belirtmiştim. Burada mevcut havalimanının yetersizliğinin yoğun yaz döneminde olduğunu, bu nedenle kış döneminde yenisinin açılması için acele edilmesinin gereksiz olduğunu, hatta bu aceleciliğin maliyet artışına ve kusurlara sebep olabileceğini not etmiştim. Hala aynı noktadayım. 
Geçen günlerde İstanbul Büyükşehir Belediyesinden bir açıklama geldi. Bu havalimanına erişimde önemli olan Mecidiyeköy-Yeni havalimanı metrosunun hizmete girişinin, bu havalimanının hizmete başlayacağı 29 Ekim’den daha sonra olacağı belirtiliyor. Bu sürenin daha da uzaması söz konusu olabilir. Bildiğim kadarıyla bir de Sefaköy-Havalimanı raylı sistem hattı olacak. Bunun bitirilişi daha da sonralara kalıyor. Öyleyse, yeni havalimanını açmakta acelecilik niye? 29 Ekim sonrasında oy alınabilecek yakın bir seçim yok. Eski havalimanının yetmeyeceği önemli bir bayram veya tatil de yok. Yılbaşı da pek iyi gelmiyor. İlla gerekiyorsa Mart sonundaki (tahminen 24 Mart) yerel seçimler öncesinde açılış yapılabilir. İlla isteniyorsa, 29 Ekim’de sembolik bir açılış yapılabilir, hatta bazı seferler oraya alınarak yumuşak geçiş sağlanabilir. Ben, bu hususu bir kez daha yazarak uyarı görevimi yapmış oluyorum. 

Tüm okuyucularımıza güzel bir bayram diliyorum. ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7