19.02.2018, 10:51

Belge ücretlerinin analizi

Çoğunlukla yeni Yönetmelikle de ilgili olan yoğun gündem dolayısıyla tam bir Yönetmelik değerlendirmesi yapma imkânı bulamadım, ama ilgili konular nedeniyle bunu bazı konularla sınırlı olarak yapmış oluyorum. Bu arada, “yazsaydı çok şey mi yazacaktı, bu Yönetmelikte çok mu yanlış var ki” diyenler olabilir. Benim çok şey yazmam için Yönetmeliğin çok kötü olması gerekmiyor ki. Ben, kötü olmasa da iyileştirilmesi mümkün çok şey bulma anlamında ince bir bakış açısına sahibim. Bu hafta sadece belge ücretleriyle ilgili de olsa genel bir bakış açımı da yansıtacağım. 

Belge ücretinin özü
Karayolu Taşıma Kanunu öncesinde özel bir Kanuna dayanmaksızın hazırlanan eski Yönetmeliklerde de belgelerin ücrete tabi olduğunu görüyoruz. Elimdeki 1994 tarihli eski Yönetmelikte D1 için 10 bin, bugünkü D2’nin karşılığı olan D2 ve D3 için toplam 10 bin (4+6 bin) TL ücret belirtiliyor. Bugünkünün aynı kapsamda olan F1’in ücreti de 10 bin TL. Bugün D1 30 bin, F1 4 bin TL olarak çok farklı. 

KTK’nın 33’üncü maddesi yetki belgesi ve taşıt kartlarından ücret alınacağını, bunların ücret alınmadan verilmeyeceğini belirtiyor. Yeni çıkan Yönetmeliğin 73’üncü maddesi de aynı hususları tekrarlayıp ücret tarifesini ekte veriyor: En düşük 4 bin, en fazla 200 bin TL olmak üzere. Burada daha fazla iş yapan belgeye daha çok ücret gibi bir mantık görülüyor. Bu tartışılır. Sanki kazançtan vergi alınıyor gibi… Hepsinin iş ve işlem masrafı aynı değil mi? Pahalı belgeler değerli özel kağıtlara yazılmıyor ki!
Kanundaki belge yenileme ücreti önce ana ücretin yüzde 50’siydi, sonra yüzde 15’e düşürüldü. Yönetmelik de buna uyumlu. Her ikisinde de ücretlerin her yıl Vergi Usul Kanununun yeniden değerleme oranında arttırılacağı belirtilmiş. 

Belge ücretinde yazdığı yetmezmiş gibi, hemen tüm yönetmeliklerde belgelerin alım şartlarında “önce parayı bastıracaksın” ifadesi yer alır. 
Bu genel hususlarla da yetinilmiyor… 

Belge alma özel şartları
Yetki belgesi almanın veya yenilemenin özel şartları başlıklı 14’üncü maddede sadece bir otobüste D4 yetki belgesi alacak kişilerde yüzde 75 indirim yapılacağı belirtiliyor. 
F1’lere ilişkin olarak köy, kasaba ve beldelerde faaliyet halinde yüzde 75 indirim yapılacağı, bunun özel şartları içinde yer alıyor. Büyükşehir olmayan illerde il merkez ilçesi dışındaki ilçe, belde, kasaba ve köylerde G3’lere yüzde 75 indirim var. 

Aynı maddenin K yetki belgeleriyle ilgili bölümünde, sadece kamyonetle taşımacılık yapmak üzere K1 veya K2 alanların belge ücretinde yüzde 75 indirim var. 
Burada sözü edilen indirim oranlarının bir kısmı yeni Yönetmelikte değiştirilmiş. Önceden var olan bazı indirimlerin de kalktığını görüyoruz.

Eleştiriler…
Eğer yetki belgesi alımında ücretin ödenmiş olması şartını belirtecekseniz -ki bu zorunlu görülebilir- belgelerde ücret ödenmesiyle ilgili 73’üncü maddedeki zorunluluğu, bunun öncesinde ifade etmek daha uygun olmaz mı? 

Belgelerin yer, taşıt sayısı, taşıt büyüklüğü gibi konularda göstereceği özelliklere göre ücret farklılaştırılması yerindedir. Ancak bunun belge alma şartlarında değil belge ücretleri kısmında ifade edilmesi daha uygun olmaz mı? H, R ve T’lerin şubelerinde yapılacak yüzde 95 ücret indiriminin belge ücretleri maddesine yazılması bunun güzel örneği. 

Taşımacının gücünü de gösteren taşıt büyüklüğü ve/veya sayısı belge ücreti belirlenmesinde dikkate alınabilir, hatta alınmalıdır. Ancak bunun bir sistematiği de olmalıdır. D4 belgesinde taşıtın büyüklüğüne (minibüs/otobüs) bakılmaksızın sadece bir taşıta indirim yapılırken yük taşımacılığında sadece bir kamyon olana indirim yok. Bunun için taşıtın bir tane olmasına bakılmaksızın kamyonet olması yeterli görülüyor. Halbuki sadece küçük taşıtlarla belge alımında yüzde 40, ayrıca tek taşıt için de yüzde 40 indirim gibi bir düzenleme düşünülemez mi? 

Kamyonetler özel önemde…
Yük taşımalarında çok sayıda kamyonet kullanılıyor. Kapsam dışı olanları bir yana bıraksak bile kapsam içi olup belgelere kayıtlı kamyonet sayısı çok fazla. Bu nedenle biraz özel yer vermek gerekiyor.

Kamyonetler yurtdışı taşıma belgelerine de yazılabiliyor, ama asgari kapasite hesabında dikkate alınmıyor. Dolayısıyla sadece kamyonetle yurtdışı belge (C2, C3) almak mümkün değil. Yurtiçinde ise yine kamyonetler K1 ve K3 belgelerine yazılabiliyor, üstelik asgari kapasite hesabına da dahil. Buna da bağlı olarak sadece kamyonetle belge alınabiliyor ve bunun ücret avantajları da olabiliyor. 

Burada, sadece kamyonetlerle taşıma yapanların ücret indiriminin ötesinde belge alma şartları bakımından da farklılıkları söz konusu. Zaten uygulamada da ayrı bir belge muamelesi yapılıyor. Öyleyse bunu işaret vs. ile ayıracağınıza K4 kamyonetlerle yurtiçi taşımacılık belgesi şeklinde bir netleştirme ve buna uygun belge ücreti belirleme uygun olmaz mı? Özel hali olarak da bu belgeyle tek taşıtın, yani tek kamyonetin çalıştırılması haline özel bir indirim ayrıca uygulanabilir. Bu, biraz da belge türleri konusuna giriyor, ama burada da sözü edilmesi gerekiyor.

Bu eleştirileri okuyan Bakanlık görevlileri asla üzülmesin ve alınganlık da yapmasın, zira benim eleştirim yapılan işin kötü olduğu anlamına gelmez. Daha da iyisi mümkündür anlamında olup, bu hepimizin bitmeyen ortak çabası olmalıdır. Daima daha iyiye… ■
Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 11 31
2. Fenerbahçe 11 26
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 12 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 12 17
8. Başakşehir 11 16
9. Kasımpasa 12 14
10. Konyaspor 12 14
11. Antalyaspor 12 14
12. Rizespor 11 13
13. Trabzonspor 11 12
14. Gaziantep FK 11 12
15. Kayserispor 11 12
16. Bodrumspor 12 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Bandırmaspor 12 24
3. Erzurumspor 12 22
4. Karagümrük 12 21
5. Igdir FK 12 21
6. Ankaragücü 12 19
7. Ahlatçı Çorum FK 12 19
8. Boluspor 12 18
9. Şanlıurfaspor 12 18
10. Manisa FK 12 17
11. Esenler Erokspor 12 17
12. Ümraniye 12 17
13. Pendikspor 12 17
14. Keçiörengücü 12 15
15. Gençlerbirliği 12 15
16. İstanbulspor 12 14
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 12 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 11 23
3. Chelsea 11 19
4. Arsenal 11 19
5. Nottingham Forest 11 19
6. Brighton 11 19
7. Fulham 11 18
8. Newcastle 11 18
9. Aston Villa 11 18
10. Tottenham 11 16
11. Brentford 11 16
12. Bournemouth 11 15
13. M. United 11 15
14. West Ham United 11 12
15. Leicester City 11 10
16. Everton 11 10
17. Ipswich Town 11 8
18. Crystal Palace 11 7
19. Wolves 11 6
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 13 33
2. Real Madrid 12 27
3. Atletico Madrid 13 26
4. Villarreal 12 24
5. Osasuna 13 21
6. Athletic Bilbao 13 20
7. Real Betis 13 20
8. Real Sociedad 13 18
9. Mallorca 13 18
10. Girona 13 18
11. Celta Vigo 13 17
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Deportivo Alaves 13 13
16. Las Palmas 13 12
17. Getafe 13 10
18. Espanyol 12 10
19. Real Valladolid 13 9
20. Valencia 11 7