01.04.2022, 15:43

Çanakkale Köprüsü yol analizi

1915 Çanakkale Köprüsü artık kullanımda. Köprünün yapım yöntemine ve yapan girişimcilere ilişkin ödemelerin tartışılması tabii ki sürecek. Bunun yanında, bu köprünün nasıl daha başarılı işletileceği hususu da önem kazanıyor. Köprünün başarılı işletilmesi, esas olarak daha fazla gelir elde edilmesi demek. Geçen taşıt sayısı ve geçiş ücretine bağlı olan bu gelirin artması işletmecilere yapılacak ödemenin daha büyük kısmının buradan sağlanması ve hazineden daha öz ödeme yapılması imkanını getirecektir. Köprü gelirinin arttırılmasında, geçiş ücretini arttırmanın geçiş sayısını azaltması, ücreti düşürmenin ise geçiş sayısını arttırsa bile geliri düşürmesi gibi çelişkiler var. Bu yazımda geçiş ücreti konusuna fazla girmeden, köprü geçiş sayısının arttırılması yoluyla gelir artırılması üzerinde duracağım. 

Geçiş sayısı arttırma 

Çanakkale Köprüsü Trakya ile güney ve güneybatı Marmara ve devamında Ege bölgesi arasında geçiş imkanı sağlıyor. Daha fazla geçiş için bu iki yakada mevcut ve oluşacak/oluşturulacak geçiş potansiyelinin harekete geçirilmesi gerekir. Bunun için geçiş ücreti dışında, iki yakadaki köprüye yönelik yol yeterliliği önem taşıyor. Yol yeterliliğinde ise çeşitli noktalara erişebilen, talebi karşılayıcı kapasitede, kaliteli ve bakımlı yolların varlığı yoksa yaratılması yer alıyor. Bu yeterlilik konusu hem köprünün kuzeyinde yani Trakya’da hem de köprünün güneyinde yani Marmara’nın adı geçen kesimiyle Ege’de gerekli. Diğer yandan bir bölgeye gidiş ve dönüşün birlikte düşünülmesi şüphesiz ki şart. 

Köprünün kuzeyi 

Taşıt potansiyeli ve yollar açısından burayı iki bölgeye ayırmak gerekiyor. Birincisi; başta İstanbul olmak üzere Çorlu ve Tekirdağ’dan köprüye yönelen bölge. Bu bölgenin köprüye yönelik taşıt ağırlığında yüzde 70-75 düzeyinde payı olacağını düşünüyorum. Bu bölgedeki taşıtların büyük bir kısmının da yolcu taşıtı, özellikle de otomobil olması beklenir. Bu bölgeden köprüye erişimde, esas olarak D110 Yolu kullanılıyor. Bu yolda şimdilik bir yetersizlik yok. Keşan’dan sonra, köprüye dönülürken şimdi Malkara ayrımı Gelibolu Otoyolu açıldı. Bu bölge daha da rahatladı. Zaman içinde Malkara ayrımı öncesinde oluşabilecek yetersizlikler ise Kınalı-Malkara ayrımı otoyolunun yapımı ile aşılacak. Dolayısıyla bir yol sorunu beklenmemeli. 

İkinci bölge ise özellikle Edirne ve kısmen de Kırklareli illeriyle Avrupa’dan buraya gelecek taşıtlardan oluşuyor. Bu bölgenin ağırlığı diğer bölgeye göre daha az ve bu pek fazla değişmeyecek. 
Bu bölgenin bir özelliği yük taşıma araçlarının daha fazla bulunması olabilir. Köprüye gidişte yoğun olarak kullanılacak D550 Yolu ihtiyaçlara cevap verecektir. Üstelik açılan otoyol sayesinde bu yolun Keşan sonrası kesimi rahatlayacaktır. Dolayısıyla köprünün kuzeyinde önemli yetersizliklerle karşılaşılması beklenmemelidir.

Köprünün güneyi

Bu bölgeyi de köprüyü kullanma yönüyle ikiye ayırmak gerekir. 
Birincisi Bursa bölgesi. Köprüden geçen trafiğin muhtemelen pek büyük olmayan bir kısmı buraya yönelecektir. İstanbul-Tekirdağ-Çorlu, hatta Kırklareli gibi illerden Bursa’ya gidişlerin büyük ölçüde Gebze-Osmangazi yönüne yönelmesi gerekir. Zira kat edilecek mesafe bunu gerektiriyor. Dolayısıyla Bursa yönüne gidişlerin Trakya’nın Edirne kesiminden gelecek taşıtlar olması beklenir. 

Bunların da köprüden toplam geçiş sayısının 9 bin olması halinde 3 bini, 12 bin olması halinde 4 bini bulsa bile; 15 bin halinde bile 5 binin, 20 bin olması halinde 6 binin, 30 bin olması halinde 7 bin 500’ün ve 45 bin olması halinde 10 binin altında kalması beklenmelidir. Yine bu yönde yük taşıtı oranı fazla olabilir. Bandırma-Bursa güzergahındaki yol bu ihtiyaçlara cevap verebilecektir. 

Ana yön…

Köprüden geçen taşıtların gitmek istedikleri ana yön güney yönü olacaktır. Bu yönde halen Çanakkale-Ezine üzerinden Edremit’e ulaşma imkanı vardır. Kapasitesi sınırlı olan bu yolun genişletilmesi de zordur. Üstelik bu bölgedeki yerleşimler yoğun trafiğe kurban edilmemelidir. 

Edremit’ten sonra Balıkesir’e geçilebilmesi mümkün ise de güneye gidiş açısından pek bir cazibesi yoktur. Dolayısıyla Edremit sonrasında da Burhaniye-Ayvalık-Dikili-Bergama kesiminde trafik yoğunluğu ve yol yetersizliği devam edecektir. Sonrasında ise otoyol kullanım imkanı tabii ki büyük rahatlık sağlayacak. 

Köprü sonrasında güneye gidiş için var olan güzergahın ve yolun yetersizliğinin kabulü ile yeni bir yol yapımıyla yeterliliğinin sağlanması kaçınılmazdır. 

Burada akla gelen ilk güzergah daha önce çeşitli yayınlarda gördüğümüz Balıkesir Otoyoludur. Bu otoyol güneye gidişler açısından pek büyük cazibe ve avantaj getirecek mi? 

Akhisar bölgesinden Denizli yönüne gidişler dışında çok büyük cazibeden söz etmek mümkün değildir. Özellikle İstanbul çıkışlı taşıtların köprü sonrasında bu otoyolu kullanarak Balıkesir’e ulaşmaları, aynı taşıtların Bursa yönünden gelmesi halinden daha cazip olmayacaktır. Yani İstanbullu bu köprüyü kullanarak Balıkesir üzerinden güneye gitme seçeceğine pek yaklaşmayacaktır. Bu otoyol yapılsa bile pek çok taşıt mevcut Çanakkale-Edremit-Ayvalık güzergahına yönelecek ve bu yoldaki problemler artmaya devam edecektir. Bu nedenle de başka arayışlara da gitmek gerekir. 

Ben, köprü sonrasında Çan, Havran’ın doğusu ve takiben dağlık bölgeyi geçerek Bergama’da mevcut otoyola bağlanacak bir otoyolun çok da önemli olacağını düşünüyorum. Bu yol Balıkesir yönüne oluşacak talebi çok büyük ölçüde azaltacaktır. Üstelik bu yoldan Balıkesir-İzmir Otoyolu’na geçiş sağlayacak yollar da bulunmaktadır. 

Hangi yol tercih edilecek?

Ben bu düşüncelerime bağlı olarak köprü sonrasında başlayacak Çan yönündeki bir otoyolun ileri noktalarında ikiye ayrılarak Bergama ve Balıkesir yönlerine gidiş sağlaması halinde Bergama yönünün belki de Balıkesir yönünden çok daha fazla tercih edileceğini düşünmekteyim. 

Eğer Balıkesir’e bağlanmaktan vazgeçilemeyecek noktada isek bu yollara ayrılacak bir yolun, ayrıca Bergama’da otoyola bağlanması seçeneği şimdiden düşünülmeli ve planlanmalıdır. 
Ben, bu yol seçeneklerinin Çanakkale Köprüsünün başarısını arttırmak açısından çok önemli olduğunu düşünüyorum. Tabii, bunda Çanakkale sonrasındaki sahil kesiminin korunması ile bu yolun daha çok yolcu ve turizm amaçlı kullanılmasını da umduğumu ifade etmeliyim. 

Bitirirken

Uzmanlığım ve/veya bilgim olmayan konularda konuşmaktan kaçınan biriyim. Ancak taşımacılığa ve bölgeye ilgili birisi olarak, düşüncelerimi paylaşmayı bir borç bildim. Umarım en azından dikkate alınır, yoksa düzeltilmesi zor yanlışlar olabileceği endişesini taşıyorum. ■

Yorumlar (0)
banner117
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 27 71
2. Fenerbahçe 26 62
3. Samsunspor 27 51
4. Beşiktaş 26 44
5. Eyüpspor 27 44
6. Gaziantep FK 26 38
7. Göztepe 26 37
8. Başakşehir 26 36
9. Trabzonspor 26 35
10. Kasımpaşa 27 35
11. Rizespor 27 33
12. Antalyaspor 27 33
13. Konyaspor 27 31
14. Alanyaspor 27 31
15. Bodrum FK 27 30
16. Sivasspor 27 27
17. Kayserispor 26 27
18. Hatayspor 26 19
19. A.Demirspor 26 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 30 59
2. Karagümrük 30 53
3. Erzurumspor 30 51
4. Bandırmaspor 30 50
5. Gençlerbirliği 30 48
6. İstanbulspor 30 46
7. Ahlatçı Çorum FK 30 45
8. Boluspor 30 44
9. Ümraniye 30 44
10. Amed Sportif 30 43
11. Iğdır FK 30 43
12. Keçiörengücü 30 42
13. Esenler Erokspor 30 41
14. Pendikspor 30 40
15. Sakaryaspor 30 39
16. Ankaragücü 30 38
17. Manisa FK 30 37
18. Şanlıurfaspor 30 34
19. Adanaspor 30 27
20. Yeni Malatyaspor 30 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 29 70
2. Arsenal 29 58
3. Nottingham Forest 29 54
4. Chelsea 29 49
5. M.City 29 48
6. Newcastle 28 47
7. Brighton 29 47
8. Fulham 29 45
9. Aston Villa 29 45
10. Bournemouth 29 44
11. Brentford 29 41
12. Crystal Palace 28 39
13. M. United 29 37
14. Tottenham 29 34
15. Everton 29 34
16. West Ham United 29 34
17. Wolves 29 26
18. Ipswich Town 29 17
19. Leicester City 29 17
20. Southampton 29 9
Takımlar O P
1. Real Madrid 28 60
2. Barcelona 26 57
3. Atletico Madrid 27 56
4. Athletic Bilbao 28 52
5. Villarreal 27 44
6. Real Betis 28 44
7. Mallorca 28 40
8. Celta Vigo 28 39
9. Rayo Vallecano 28 37
10. Sevilla 28 36
11. Getafe 28 36
12. Real Sociedad 28 35
13. Girona 28 34
14. Osasuna 27 33
15. Espanyol 27 28
16. Valencia 28 28
17. Deportivo Alaves 28 27
18. Leganes 28 27
19. Las Palmas 28 25
20. Real Valladolid 28 16