26.01.2015, 12:19

Havadan sudan, tozdan topraktan…

Ne çok şey var, yaşamımızı belirleyen. Einstein, arılar olmazsa insan yaşamı biter demiş. Demek ki arılara bağlı yaşamımız. Kaldırımların yüksekliğinin uygarlıkla doğrudan bağı olduğunu biliyoruz; dolayısıyla sokakları göz ardı edemeyiz. Kelebeğin kanadı, gülün yaprağı, yağmur damlası bizi heyecanlandırıp duygular dünyasına taşıyor; öyleyse kelebeğin kanadı gibi bulutların şekli ve rengi (örnekleri çoğaltabilirsiniz) de yaşama tutunmamızı sağlıyor.

Su yoksa…

Toz da onlardan biriymiş. Tozsuz bir dünyada yaşamın da olamayacağını belirliyor kitaplar. Peki, o zaman, neden evlerimizin tozunu temizliyoruz, hem de köşe bucak, diplere kadar? Havadaki tozlar su buharını tuttuğu için nemli ve temiz hava soluyabiliyormuşuz. Bu bitkilerin de yaşamasının temeliymiş. Haklı olarak benim aklıma gelen sorular sizin de aklınıza geliyordur… Tozlarımız olmasa yaşayamayız. O zaman da bırakalım temizliği. Yok, o kadar da uzun boylu değil. Toz kaynaklarından birinin insanın kendisi olduğunu, deri döküntülerimizin yılda 250 gramı bulduğunu söylesem mi? 7 milyar insan yaşayan, bize göre büyük ama evrende ancak bir toz zerresi kadar olan Dünyamızda oluşacak dev toz dağlarını gözlerinizin önüne bir getirin… Bir de sadece 1 gramında bile 1.000.000 (milyon yazsaydım, bu kadar ürkütücü gözükmezdi) mikroorganizma yaşadığını hesaplayın… Gerisi size kalmış. 

Su varsa…

Çok yıllar önce, Erzurum’dan Ankara’ya yolculuk ediyordum, yanımda oturan -o zamanki bana göre çok yaşlı, şimdiye göre genç- bir Kıbrıslı, nasıl da yazıklanıyordu akan dereleri gördükçe. “Boşa akıyor” diyordu, “ah, bunlar bizim orada olsa!”
Susuzluk en büyük tehlike… Küresel iklim değişikliğiyle hemen her yıl karşı karşıya kaldığımız susuzluğa, bir de pahalılık eklenince konuyu ister istemez suya, toza getirmek kaçınılmaz oluyor. Su ile sabunu hep yan yana kullanan bizim kültürümüz, çok yüksek bedeller nedeniyle teyemmüme zorlanıyor ya, ona yanıyorum.

Var mısınız?

Biraz tarihin derinliklerine dalalım. Çok eskilere gitmemiz gerekmiyor. Bundan çok değil, 54-55 yıl öncesine gitsek yeter. Erkeklerin tıraş olmasını bir tarafa bırakalım, insanlar için banyo çok önemli bir yer. Yıkanıyoruz, dişlerimizi fırçalıyoruz, tuvalet ihtiyacımızı gideriyoruz. Hayatın içinde hiç yoksunluğunu düşünmediğimiz bu mekan ve olanaklar uzaya gidecek insanlar için ciddi sorun olmuş. İlk uzay aracı, yörüngeye de girmeyip sadece 15 dakika kalmış yukarıda, sonra dönmüş. Zaten küçücük araç içinde bir de tuvalet düşünülmemiş haklı olarak. İlk ABD’li astronot Alan B. Shepard, kısacık uzay yolculuğuna tam çıkacakken, heyecanın da etkisiyle olsa gerek, sıkışmış. “Hepi topu 15 dakika zaten, dayan biraz, sık dişini” demek de bir yere kadar… Üzerinde onlarca bağlantı, ölçüm cihazı, kablolar olsa da son sözü ana kumanda söyler: “Sal gitsin!” 

Hangisi daha mutluluk verici?

İlk uzaya gidiyor olmak mı daha mutluluk verici, yoksa onca sıkışmışlığın ardından pantolonunu doldurma pahasına da olsa altına yapmak mı? Shepard’a soran olmuş mudur acaba? Merak bu ya…
Sıcak sıvı vücudunu da ısıtınca kalp atışını ölçen cihazlar başta olmak üzere ne kadar elektrot varsa kırmızı kırmızı yanıp sönmeye başlamış. Uzaya giden ilk astronot, aynı zamanda ıslak elbiseyle bu görevi tamamlama şerefine de ulaşan ilk insan olmuş. 

Vakumlu olmazsa olmaz!

Önceleri idrar ve dışkılar torbalarda saklanmış. Doğal olarak ekipler kalabalıklaşıp uzayda kalma süresi uzayınca araçların içine tuvaletler için de yer ayrılmış. Yerçekimsiz ortamda tüm parçacıklar ve sıvılar dağılacağı için vakumlu bir sistemle sıvı atıklarla katı atıklar ayrıştırılarak depolara saklanmış.  Bunun için ayrılan ödenek dudaklarınızı uçuklatacak kadar yüksek: 23,5 milyon dolar. 

Dişleri köpüksüz macunlarla fırçalamak mümkün. Banyo yapma konusu ise kuru temizleme ile (ıslak mendiller ne güne duruyor) idare ediliyor şimdilik. Sahi, temizlenme sorunu çözüme kavuşturulunca başlayacaktır besbelli insanlı uzay yolculukları… İçine ettiğimiz(!!!) bu Dünyayı bırakıp yeni Dünyalar aramaya başlayabiliriz o zaman.

Sudan sabundan ayrı düşmeyin!
Yorumlar (0)
banner116
banner117
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 20 54
2. Fenerbahçe 21 51
3. Samsunspor 21 40
4. Eyüpspor 21 39
5. Göztepe 21 34
6. Başakşehir 21 32
7. Beşiktaş 20 32
8. Kasımpaşa 21 28
9. Alanyaspor 21 28
10. Rizespor 21 27
11. Trabzonspor 20 26
12. Gaziantep FK 20 26
13. Antalyaspor 21 25
14. Konyaspor 21 24
15. Sivasspor 21 23
16. Kayserispor 20 17
17. Bodrum FK 21 16
18. Hatayspor 21 10
19. A.Demirspor 21 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 22 45
2. Karagümrük 22 39
3. Erzurumspor 22 37
4. Gençlerbirliği 22 36
5. Ahlatçı Çorum FK 22 35
6. Bandırmaspor 22 34
7. İstanbulspor 22 33
8. Keçiörengücü 22 33
9. Pendikspor 22 33
10. Boluspor 22 32
11. Ümraniye 22 32
12. Amed Sportif 22 31
13. Ankaragücü 22 30
14. Esenler Erokspor 22 30
15. Manisa FK 22 30
16. Şanlıurfaspor 22 28
17. Sakaryaspor 22 27
18. Igdir FK 22 26
19. Adanaspor 22 16
20. Yeni Malatyaspor 22 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 23 56
2. Arsenal 24 50
3. Nottingham Forest 24 47
4. M.City 24 41
5. Newcastle 24 41
6. Chelsea 23 40
7. Bournemouth 24 40
8. Aston Villa 24 37
9. Fulham 24 36
10. Brighton 24 34
11. Brentford 24 31
12. Crystal Palace 24 30
13. M. United 24 29
14. Tottenham 24 27
15. West Ham United 23 27
16. Everton 23 26
17. Wolves 24 19
18. Leicester City 24 17
19. Ipswich Town 24 16
20. Southampton 24 9
Takımlar O P
1. Real Madrid 22 49
2. Atletico Madrid 22 48
3. Barcelona 22 45
4. Athletic Bilbao 22 41
5. Villarreal 22 37
6. Rayo Vallecano 22 32
7. Osasuna 22 30
8. Mallorca 22 30
9. Real Betis 22 29
10. Girona 21 28
11. Real Sociedad 22 28
12. Sevilla 22 28
13. Celta Vigo 22 25
14. Getafe 22 24
15. Las Palmas 21 23
16. Leganes 22 23
17. Espanyol 22 23
18. Deportivo Alaves 22 21
19. Valencia 22 19
20. Real Valladolid 22 15