04.11.2020, 12:49

İyimser olmak kolay değil

Taşımacılar, özellikle de otobüsçüler hep sıkıntı içindedirler. Zira zor bir işi yapıyorlar. Bu nedenle de onlardan hep dert dinleriz. Ama şimdi durum daha kötü. İçinde yaşadığımız pandemi ortamı her şeyi altüst etti ve her şey daha kötü oldu.

Problemin özü

Covid-19 hastalığını yapan virüs çok bulaşıcı. Özellikle de kapalı ortamlarda bulaşma özelliği fazla. Bütün taşıt araçları da aşağı yukarı kapalı birer ortam durumunda. Bu nedenle de taşıtlar içindeki seyahatlerde virüsün bulaşma ihtimali artıyor. İnsanlar da bundan korkuyor. Bu da seyahatleri azaltıyor. Tabii ki, hasta olanları taşıta bindirmemek mümkün olsaydı, bu korku olmayabilirdi. Ancak herkese test yapılıp hasta olup olmadığının tespiti mümkün değil. Hiçbir belirti göstermeyen genç hastalar var. Üstelik pozitif sonuç almış kişileri bile taşıt araçlarına almamakta tam başarılı olamıyoruz. .Bu nedenle bu risk var ve insanlar korkmaya devam edecek. Azalan seyahatlerin de bir kısmını insanlar özel araçlarıyla yapıyor… Bunda daha güvenli olmalarının da payı var. 

Kendi durumum

Ben her sene yurtdışı kara ve deniz turlarına katılıyordum. Bunlara da yakın komşularımız hariç uçak ile gidiyordum. Şimdi hepsi bitti. Yurtiçinde en çok özel aracımı kullanırdım. Bunun yanı sıra uçak ve otobüs seyahatlerim de olurdu. Son zamanlarda tren seyahatleri de yaptım. Otomobille Ege’ye gidişlerimde, öncelerde yolu İstanbul-Bandırma hattını kullanarak kısaltırdım. Sonra İstanbul-Mudanya hattı benim için daha iyi gelmeye başladı ve onu kullandım. Bu yıl ise, bunlarda kapalı ortamlarda seyahat olduğu için ikisini de seçmedim. Yaz tatiline tümüyle karayoluyla gittim. Dönüşte ise Yalova-Yenikapı hattını kullanmayı tercih ettim. Bunun nedeni de açık seyahat imkanı sunmasıydı. Tabii ki bazı seferler açık bazı seferler kapalı, yine de ben açık seferi tercih ederek İstanbul’a döndüm.

Yolcu azalmasının sonuçları 

Azalan yolcuya bağlı olarak otobüsçüler daha az sefer yaptılar. Buna rağmen istenilen doluluklara ulaşılamadı. Zaman zaman benim eleştirdiğim yüzde 50 doluluk şartına bile yaklaşılamadığı oldu. Düşük yolcu talebi fiyatların istenilen düzeye çıkmasını engelledi. Bunlar sonucunda da taşımacıların gelirleri düştü, az kazanç, az kâr ve hatta zarar edenler bile oldu. Başlangıçta kötü başlayan süreç yaz aylarında biraz iyileşmişti, ama şimdi tekrar kötüye dönülüyor ve önümüzde uzun bir kış sezonu var ve hastalığın artması söz konusu. Bu da çeşitli olumsuzluklar getiriyor.

Ödeme problemleri 

Taşımacılar, devlete ve özel kuruluşlara birtakım ödemeler yapmak zorundalar. Devlete yapılan ödemeler önceden zaten ertelendi. Şimdi bunların ertelenenleriyle, yenilerinin birlikte ödenmesi gerekiyor. İş daha da zorlaştı. Tabii ki bunu gören devlet yeni bir kolaylık sağlıyor ve taksitlendirme imkanı veriyor. Bu taksitlendirme döneminde hem taksitlerin hem de yeni oluşan ödemelerin yapılması lazım. Bu da hayli zor. 
Bazıları ödemesiz bir dönem olsun istiyor… Peki, bu ödemesiz dönem ertelemenin daha da artması olmayacak mı? Bu ertelemeler sonunda ödemeler yapılabilecek mi? Devlete olan borçlar yanında bankalardan alınan kredilerin de aynı şekilde ödenmesinde zorluklar var. Yapılandırma talepleri de problemi çözmeye yetmeyebilir. Sadece ertelemek ile kalabiliriz. Burada şunu da belirtelim, devletin bu gelirleri alamayıp ileriye uzatması kendi ödeme gücünü de azaltıyor. Bu da pandemi nedeniyle daha az yardımcı olabilmesine yol açıyor. Kasaları dolu olan ülkeler, daha fazla yardım yapabilirken bizim gibi sıkıntıda olan ülkeler bu yardımları sınırlı tutmak zorunda kalıyor. 

Taşıt üreticileri 

Önceden yaptıkları satışların ödemelerini almakta zorluk çekmiş olabilirler. Gerçi bunlar doğrudan üreticilere değil ama onların finansman kuruluşlarına yapılıyor ve bu üreticilere de yansıyor. Bunun ötesinde azalan yolcu yeni taşıt alımını iyice azalttı. Bu da bu firmaların çalışma koşullarını çok olumsuz etkiledi ve düşük kapasite ile çalışmak zorunda kaldılar. Keza ihracat imkanları da hayli azaldı. Gerçi bu firmalar güçlü oldukları için zor koşullara daha dayanıklı. Tedarikçilerden aldıkları ürünlerin paralarını mutlaka ödüyorlardır ama onlar da tedarikçilerinden daha az ürün alıyorlar bu da tedarikçileri sıkıntıya sokuyor. Bu zincir hep ileriye doğru uzanıyor ve sıkıntı büyüyor. 

Şimdi ne olacak?

Herkesin daha dikkatli olması gereken bir dönemi yaşıyoruz. Peki, bu dikkat ne kadar sürecek? Kış mevsiminde bu dikkatin daha fazla gösterilmesi gerektiğini biliyoruz. Ancak bazıları yılbaşından itibaren aşıların geleceğini ve aşılamanın başlayacağını, sıkıntının biteceğini zannediyor. Halbuki gelecek aşı miktarı çok az kişiyi aşılamaya yetecek ve bu aşıların da koruma oranı yüzde 50’lerde. Dolayısıyla öyle yakında bir bahar görünmüyor. Önümüzdeki yıl, yaz dönemi bile yüzde 80 oranında bu yılki gibi geçecek. Çok az bir iyileşme göreceğiz. 2022’de biraz daha umutlu olabiliriz. Ama o bile kesin diyemiyoruz. Bu arada tek şansımız virüsün mutasyona uğraması. Zira aşı ve ilaç bizi tümüyle normal bir hayata götürmeye yetmiyor. Eğer virüs değişir zararsız hale gelir veya ortadan kalkarsa o zaman arzu ettiğimiz güzel günlere ulaşmış olacağız. 
* * *
Cumhuriyet, sadece demokrasi ve bağımsızlıkla sınırlandırılamaz. Yaşadığımız salgın ve benzeri sorunların da çözümünde en değerli güçtür. 
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlu olsun.

Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner159
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 10 28
2. Samsunspor 11 25
3. Fenerbahçe 10 23
4. Beşiktaş 10 20
5. Eyüpspor 11 19
6. Sivasspor 11 17
7. Göztepe 10 15
8. Başakşehir 10 15
9. Kasımpasa 11 14
10. Konyaspor 11 14
11. Trabzonspor 10 12
12. Gaziantep FK 10 12
13. Bodrumspor 11 11
14. Antalyaspor 11 11
15. Alanyaspor 11 10
16. Rizespor 10 10
17. Kayserispor 10 9
18. Hatayspor 10 3
19. A.Demirspor 10 2
Takımlar O P
1. Erzurumspor 11 22
2. Kocaelispor 11 22
3. Bandırmaspor 11 21
4. Karagümrük 11 18
5. Igdir FK 11 18
6. Boluspor 11 18
7. Esenler Erokspor 11 17
8. Ümraniye 11 17
9. Pendikspor 11 17
10. Ankaragücü 11 16
11. Ahlatçı Çorum FK 11 16
12. Şanlıurfaspor 11 15
13. Gençlerbirliği 11 15
14. Manisa FK 11 14
15. Keçiörengücü 11 14
16. İstanbulspor 11 13
17. Sakaryaspor 11 13
18. Amed Sportif 11 13
19. Adanaspor 11 6
20. Yeni Malatyaspor 11 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 10 25
2. M.City 10 23
3. Nottingham Forest 10 19
4. Chelsea 10 18
5. Arsenal 10 18
6. Aston Villa 10 18
7. Tottenham 10 16
8. Brighton 10 16
9. Fulham 10 15
10. Bournemouth 10 15
11. Newcastle 10 15
12. Brentford 10 13
13. M. United 10 12
14. West Ham United 10 11
15. Leicester City 10 10
16. Everton 10 9
17. Crystal Palace 10 7
18. Ipswich Town 10 5
19. Southampton 10 4
20. Wolves 10 3
Takımlar O P
1. Barcelona 12 33
2. Real Madrid 11 24
3. Atletico Madrid 12 23
4. Villarreal 11 21
5. Osasuna 12 21
6. Athletic Bilbao 12 19
7. Real Betis 12 19
8. Mallorca 12 18
9. Rayo Vallecano 11 16
10. Celta Vigo 12 16
11. Real Sociedad 12 15
12. Girona 12 15
13. Sevilla 12 15
14. Deportivo Alaves 12 13
15. Leganes 12 11
16. Getafe 12 10
17. Espanyol 12 10
18. Las Palmas 12 9
19. Real Valladolid 12 8
20. Valencia 11 7