04.11.2020, 12:49

İyimser olmak kolay değil

Taşımacılar, özellikle de otobüsçüler hep sıkıntı içindedirler. Zira zor bir işi yapıyorlar. Bu nedenle de onlardan hep dert dinleriz. Ama şimdi durum daha kötü. İçinde yaşadığımız pandemi ortamı her şeyi altüst etti ve her şey daha kötü oldu.

Problemin özü

Covid-19 hastalığını yapan virüs çok bulaşıcı. Özellikle de kapalı ortamlarda bulaşma özelliği fazla. Bütün taşıt araçları da aşağı yukarı kapalı birer ortam durumunda. Bu nedenle de taşıtlar içindeki seyahatlerde virüsün bulaşma ihtimali artıyor. İnsanlar da bundan korkuyor. Bu da seyahatleri azaltıyor. Tabii ki, hasta olanları taşıta bindirmemek mümkün olsaydı, bu korku olmayabilirdi. Ancak herkese test yapılıp hasta olup olmadığının tespiti mümkün değil. Hiçbir belirti göstermeyen genç hastalar var. Üstelik pozitif sonuç almış kişileri bile taşıt araçlarına almamakta tam başarılı olamıyoruz. .Bu nedenle bu risk var ve insanlar korkmaya devam edecek. Azalan seyahatlerin de bir kısmını insanlar özel araçlarıyla yapıyor… Bunda daha güvenli olmalarının da payı var. 

Kendi durumum

Ben her sene yurtdışı kara ve deniz turlarına katılıyordum. Bunlara da yakın komşularımız hariç uçak ile gidiyordum. Şimdi hepsi bitti. Yurtiçinde en çok özel aracımı kullanırdım. Bunun yanı sıra uçak ve otobüs seyahatlerim de olurdu. Son zamanlarda tren seyahatleri de yaptım. Otomobille Ege’ye gidişlerimde, öncelerde yolu İstanbul-Bandırma hattını kullanarak kısaltırdım. Sonra İstanbul-Mudanya hattı benim için daha iyi gelmeye başladı ve onu kullandım. Bu yıl ise, bunlarda kapalı ortamlarda seyahat olduğu için ikisini de seçmedim. Yaz tatiline tümüyle karayoluyla gittim. Dönüşte ise Yalova-Yenikapı hattını kullanmayı tercih ettim. Bunun nedeni de açık seyahat imkanı sunmasıydı. Tabii ki bazı seferler açık bazı seferler kapalı, yine de ben açık seferi tercih ederek İstanbul’a döndüm.

Yolcu azalmasının sonuçları 

Azalan yolcuya bağlı olarak otobüsçüler daha az sefer yaptılar. Buna rağmen istenilen doluluklara ulaşılamadı. Zaman zaman benim eleştirdiğim yüzde 50 doluluk şartına bile yaklaşılamadığı oldu. Düşük yolcu talebi fiyatların istenilen düzeye çıkmasını engelledi. Bunlar sonucunda da taşımacıların gelirleri düştü, az kazanç, az kâr ve hatta zarar edenler bile oldu. Başlangıçta kötü başlayan süreç yaz aylarında biraz iyileşmişti, ama şimdi tekrar kötüye dönülüyor ve önümüzde uzun bir kış sezonu var ve hastalığın artması söz konusu. Bu da çeşitli olumsuzluklar getiriyor.

Ödeme problemleri 

Taşımacılar, devlete ve özel kuruluşlara birtakım ödemeler yapmak zorundalar. Devlete yapılan ödemeler önceden zaten ertelendi. Şimdi bunların ertelenenleriyle, yenilerinin birlikte ödenmesi gerekiyor. İş daha da zorlaştı. Tabii ki bunu gören devlet yeni bir kolaylık sağlıyor ve taksitlendirme imkanı veriyor. Bu taksitlendirme döneminde hem taksitlerin hem de yeni oluşan ödemelerin yapılması lazım. Bu da hayli zor. 
Bazıları ödemesiz bir dönem olsun istiyor… Peki, bu ödemesiz dönem ertelemenin daha da artması olmayacak mı? Bu ertelemeler sonunda ödemeler yapılabilecek mi? Devlete olan borçlar yanında bankalardan alınan kredilerin de aynı şekilde ödenmesinde zorluklar var. Yapılandırma talepleri de problemi çözmeye yetmeyebilir. Sadece ertelemek ile kalabiliriz. Burada şunu da belirtelim, devletin bu gelirleri alamayıp ileriye uzatması kendi ödeme gücünü de azaltıyor. Bu da pandemi nedeniyle daha az yardımcı olabilmesine yol açıyor. Kasaları dolu olan ülkeler, daha fazla yardım yapabilirken bizim gibi sıkıntıda olan ülkeler bu yardımları sınırlı tutmak zorunda kalıyor. 

Taşıt üreticileri 

Önceden yaptıkları satışların ödemelerini almakta zorluk çekmiş olabilirler. Gerçi bunlar doğrudan üreticilere değil ama onların finansman kuruluşlarına yapılıyor ve bu üreticilere de yansıyor. Bunun ötesinde azalan yolcu yeni taşıt alımını iyice azalttı. Bu da bu firmaların çalışma koşullarını çok olumsuz etkiledi ve düşük kapasite ile çalışmak zorunda kaldılar. Keza ihracat imkanları da hayli azaldı. Gerçi bu firmalar güçlü oldukları için zor koşullara daha dayanıklı. Tedarikçilerden aldıkları ürünlerin paralarını mutlaka ödüyorlardır ama onlar da tedarikçilerinden daha az ürün alıyorlar bu da tedarikçileri sıkıntıya sokuyor. Bu zincir hep ileriye doğru uzanıyor ve sıkıntı büyüyor. 

Şimdi ne olacak?

Herkesin daha dikkatli olması gereken bir dönemi yaşıyoruz. Peki, bu dikkat ne kadar sürecek? Kış mevsiminde bu dikkatin daha fazla gösterilmesi gerektiğini biliyoruz. Ancak bazıları yılbaşından itibaren aşıların geleceğini ve aşılamanın başlayacağını, sıkıntının biteceğini zannediyor. Halbuki gelecek aşı miktarı çok az kişiyi aşılamaya yetecek ve bu aşıların da koruma oranı yüzde 50’lerde. Dolayısıyla öyle yakında bir bahar görünmüyor. Önümüzdeki yıl, yaz dönemi bile yüzde 80 oranında bu yılki gibi geçecek. Çok az bir iyileşme göreceğiz. 2022’de biraz daha umutlu olabiliriz. Ama o bile kesin diyemiyoruz. Bu arada tek şansımız virüsün mutasyona uğraması. Zira aşı ve ilaç bizi tümüyle normal bir hayata götürmeye yetmiyor. Eğer virüs değişir zararsız hale gelir veya ortadan kalkarsa o zaman arzu ettiğimiz güzel günlere ulaşmış olacağız. 
* * *
Cumhuriyet, sadece demokrasi ve bağımsızlıkla sınırlandırılamaz. Yaşadığımız salgın ve benzeri sorunların da çözümünde en değerli güçtür. 
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlu olsun.

Yorumlar (0)
banner117
15
açık
banner153
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 12 34
2. Fenerbahçe 12 29
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 13 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 13 18
8. Başakşehir 12 16
9. Rizespor 12 16
10. Gaziantep FK 12 15
11. Kasımpasa 13 15
12. Konyaspor 12 14
13. Antalyaspor 12 14
14. Trabzonspor 11 12
15. Kayserispor 12 12
16. Bodrumspor 13 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Karagümrük 13 24
3. Bandırmaspor 12 24
4. Erzurumspor 13 22
5. Igdir FK 12 21
6. Boluspor 13 21
7. Ankaragücü 13 19
8. Ahlatçı Çorum FK 12 19
9. Keçiörengücü 13 18
10. Şanlıurfaspor 13 18
11. Ümraniye 13 18
12. Gençlerbirliği 13 18
13. Pendikspor 13 18
14. Esenler Erokspor 12 17
15. İstanbulspor 13 17
16. Manisa FK 13 17
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 13 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 12 23
3. Chelsea 12 22
4. Arsenal 12 22
5. Brighton 12 22
6. Tottenham 12 19
7. Nottingham Forest 12 19
8. Aston Villa 12 19
9. Newcastle 11 18
10. Fulham 12 18
11. Brentford 12 17
12. M. United 11 15
13. Bournemouth 12 15
14. West Ham United 11 12
15. Everton 12 11
16. Leicester City 12 10
17. Wolves 12 9
18. Crystal Palace 12 8
19. Ipswich Town 11 8
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 14 34
2. Atletico Madrid 14 29
3. Real Madrid 12 27
4. Villarreal 12 24
5. Girona 14 21
6. Mallorca 14 21
7. Osasuna 13 21
8. Athletic Bilbao 13 20
9. Real Betis 14 20
10. Real Sociedad 13 18
11. Celta Vigo 14 18
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Getafe 14 13
16. Deportivo Alaves 14 13
17. Las Palmas 14 12
18. Valencia 12 10
19. Espanyol 13 10
20. Real Valladolid 14 9