Lojistik sektörü, Türkiye-AB karşılaştırmalı değerlendirmesi - 3

- Türkiye’nin yük haritası ve projeksiyonu çıkarılarak ulusal ulaştırma koridorları bu haritaya göre belirlenmelidir. 

- Çevreye duyarlı ve kullanıcılar için maliyet etkin (uygun kullanım maliyetleri sağlayan) koridorlar oluşturulmalıdır.

- Ana üretim ve tüketim merkezleri ile lojistik merkezler arasındaki bağlantıyı sağlayan koridorlar olmalıdır.

- Uluslararası ve ulusal koridorlar arası entegrasyon sağlanmalıdır.

- Petrol ve doğalgaz arz güvenliğini sağlayacak şekilde uluslararası boru hatları yasal düzenlemeleri sonuçlandırılmalıdır.

- Lojistik merkez kurulum kriterlerinde talep (yük hacmi), altyapı, lojistik hizmet arzı,  vb. ölçütler dikkate alınmalıdır. Lojistik merkezler bu ölçütlere göre küresel, uluslararası, bölgesel ve yerel (kentsel) olarak sınıflandırılmalıdır. Merkezler bölgenin özelliklerine göre kentsel dağıtım, üretilen ürünlerin konsolide edilerek gönderilmesi vb. amaçlara uygun olarak tasarlanmalıdır.

- Bakanlıklara kanun hükmünde kararnamelerle verilen lojistik merkez tanımlarının netleştirilmesi gereklidir.

- Lojistik merkez planlamalarında paketleme ve katma değerli hizmetlerin gerçekleştirilmesi, toptancıların yer alması dikkate alınmalıdır.

- Lojistik merkez planlamasında kentsel lojistik faaliyetler göz önüne alınmalıdır.

- Lojistik merkezlerin deniz ve hava limanı ile organize sanayi bölgeleri bağlantılarının olması gerekmektedir.

- Lojistik alanlar il çevre düzeni planına işaretlenmeli, bu alanlarda başka yapılara izin verilmemeli, bu alanların çevresinde rezerv (tampon) bölgeler oluşturulması yasal zorunluluklar ile sağlanmalıdır. Lojistik merkez olarak planlanan bölgenin imar planlarında genişleme alanıyla birlikte bırakılması gerekmektedir.

- Etkin lojistik merkez yönetim modelleri (kamu-özel sektör ortalığı, OSB modeli, kooperatif modeli, vd.) araştırılmalı, uygun olanların benimsenmesi sağlanmalıdır. Genelde lojistik merkez yatırım ve işletilmesinde İl Özel İdareleri, TCDD, belediyeler, ticaret oda ve borsaları, sanayi odaları, bankalar, sivil toplum örgütleri ve özel sektörün katkıları sağlanmalıdır.

- Lojistik merkezlerine gelen ve giden yüklerin demiryolu ile taşınmasında vergi indirimleri sağlanmalıdır.

- Lojistik merkezlerde belirli tip yapı projeleri ile yapılaşmaya izin verilmelidir. Örneğin depo binaları, sosyal tesisler gibi.

- Ulaştırma modları arasında ülkemiz açısından en uygun denge sağlanmalı ve verimli modlar oluşturulmalıdır. 

- Yakıt verimliliğine ve çevresel duyarlılığa yönelik çalışmalara (elektrikli ve hibrit taşıtlar, lastik basıncı izleme, rotalama, ekonomik sürüş eğitimi, dönüş yükü, vd.) önem verilmelidir.

- Gümrüklerde gecikmelere yol açan süreçlerin hızlandırılmasına yönelik önlemler tüm kurumlar nezdinde ele alınmalıdır.

- Bölgeler bazında çağdaş depo ve antrepo altyapısı oluşturulmalıdır.

- Motorlu taşıyıcılar kooperatiflerinin kurumsallaşmasına yönelik çalışmalar hızlandırılmalıdır.

- 6 ayda bir 6 aylık süre için ödenen Motorlu Taşıtlar Vergisi aylık olarak ödenmelidir.

- Karayolu taşımacılığından BAF sistemine (yakıt fiyatı artışına dayalı fiyatlandırma)

- Yüksek otomasyona sahip lojistik merkez bağlantılı ilk 20 içinde yer alacak kapasitede uluslararası bir ana liman, ayrıca bölge bazında yüksek kapasiteli ana limanlar oluşturulmalıdır.

- Kısa mesafeli denizyolu taşımacılığı desteklenmelidir

- Kamuya ait malların Türk bayraklı gemilerle taşınması sağlanmalıdır.

- Filonun gençleştirilmesine yönelik finansal destek sağlanmalıdır.

- Türk tersaneleri desteklenmeli, Doğu Akdeniz’de gemi bakım-onarım tersaneleri oluşturulmalıdır.

- Denizyolu taşımacılığından daha fazla pay alınması için gerekli altyapı ve düzenlemelerin sağlanması gerekir.

- Denizyolu taşımacılığının karayolu ve demiryolu entegrasyonu sağlanmalıdır.

- Gaz emisyonu az olan araçlara vergi avantajı sağlanmalıdır.

- Karayolu taşıt filosu gençleştirilmelidir.

- Yeşil depo binaları desteklenmelidir.

- Paketleme ve ambalajlamada çevresel duyarlılığa önem verilmelidir.

- Geri dönüşüm ve geri kazanım faaliyetleri yaygınlaştırılmalıdır.

- Mesleki yeterlilik standartları yaygınlaştırılmalıdır.

- Öğrenim ve eğitim müfredatı ile mesleki yeterlilik standartları arasında ilişkilendirme yapılmalı, sektörün beklentileri dikkate alınmalı, öğrenim birimleri arasında asgari bir standartizasyon sağlanmalıdır.

- Sektörün tüm birimlerine (sürücüler dahil) gerekli eğitimler verilmeli ve bu konuda sektör-üniversite işbirliği sağlanmalıdır.

- Lojistik temalı üniversite/fakülteler oluşturulmalıdır.

- Lojistik şirketlerde lojistik bölümü mezunlarının istihdamı teşvik edilmelidir.

- Yüksek öğretim kurumunda Lojistik Doçentlik Bilim Dalı oluşturulmalıdır.

- Gümrük işlemlerinde tek pencere sistemi konusunda tüm kurumlar gerekli çalışmaları yapmalıdır.

- Yurtiçinde üretilen araçlara yerli ürünler takılmalıdır.

- Lojistik bilişim sistemi alanında yerli yazılım sistemleri desteklenmelidir.

- Araç, yük ve sürücü güvenliğine yönelik acil çağrı (itfaiye, polis, ambulans) sistemi oluşturulmalıdır. Sürücü bilgi, araç takip, acil yardım vb. sistemler bilişim ve iletişim teknolojisi ile sağlanmalıdır.

- Ülkede lojistik merkezlere yönelik ortak bir yazılım oluşturulmalı ve kullanılmalıdır

- Lojistik merkezlerde afet lojistiği dikkate alınmalı, afet bölgelerine hangi malzemenin hangi depodan hangi sırayla gönderileceği belirlenmelidir.

- Afet bölgesinin özelliklerine göre taşımacılık zinciri, havalimanı ve gümrük noktaları, araç yükleme planları, duruma göre özel amaçlı taşıma araçları (helikopter, kızak, vd.) kullanımı planlanmalıdır.

- Ülke, bölge, kent ve ilçe bazında tehlike olasılığına göre kaybedilecek değerleri oluşturanriskler ve şiddetler dinamik senaryolar bazında hesaplanmalı ve belirsizlikler mümkün olduğunca belirli hale getirilmelidir.

- Risk ve şiddete göre etkilenecek insan sayısı ve özellikleri ile gereksinim duyulacak can ve mal kurtarma, sağlık, iaşe, ibate, güvenlik, mal ve çevre koruma, sosyal ve psikolojik destek yardım malzemesi miktarları mevsimsel özelliklere göre belirlenmelidir. ■