Bayram Kime, Barış Kime...

Dünya Çevre Gününde Sürdürülebilir Kalkınma konusunda anlattılar: Dünyanın yoksul 1 milyar nüfusu dünya gelirinden yüzde 1,2 alıyorken; varsıl, varlıklı 1 milyar nüfus yüzde 74 alıyor. Birisi 1,2 dolar alırken, yanındaki 74 dolar alıyor diyebiliriz. Aradaki fark 62 kat! 

Dünyanın 538 noktasında çatışmalar ve iç savaşlar sürüyor. Dünya bu çatışmaları canlı, fotolu, videolu şekilde evinden izliyor. 

İnsan, insana nasıl bu kadar acımasız davranabilir!

İlginç  şekilde; hem savaşların içindekiler şaşkın hem de evinden izleyenler şaşkın. Bu şaşkınlık da beni şaşkın ediyor; rakam bilseler, öğrenseler, hiç şaşırmayacaklar. Kimine bayram yok, demek ki!

Barış denkler arasında olur, ama 74 dolar ile 1,2 dolar denk değil! Kalkınma olacak hem de sürdürülebilir olacak, ama kalkınma hemen olamıyor. Kimine barış yok demek ki!

* * *

İstanbul Sanayi Odası, İkinci 500 Sanayi Kuruluşu listesini yayımladı. Satışlar yüzde 13 artarken faaliyet kârları yüzde 49,5 arttı; çok üstün sonuçlar. Onlar da faaliyet kârlarının yarısını (yüzde 51) bankalara kredi faizi olarak ödediler. Kısaca Türkiye'nin bin büyük sanayi kuruluşu faaliyet kârlarının yarısını bankalara veriyor. Sanayi kuruluşları finansal yönetime önem vermedikleri için yıllardır bu karın yarısını böyle kaybediyorlar.

"Bizim sevincimiz, onların gözyaşları" diyordu Alman sözü, geçen haftaki yazımızda.

İSO Başkanı, sırf özel sektör bankacılığı ile kalkınmış bir ekonominin olmadığını ve kalkınma bankasının şart olduğunu tekrarladı.

İSO Başkanının bu açıklamaları için teşekkür ediyorum. 

Bankalar, ekonomiye kaynak sağlamakla övünüyorlar, bilançoları beklediklerinden de iyi geldikçe!

Bankaların sadece yüzde 16'sı halka açık, az değil mi! Bakan Babacan, bir konuşmasında, finans sektöründe ortalamadan daha üstün zekalı insanların çalıştığını dile getirmişti. “Günde 4 TL ödeseniz..." diyen kredinin yıllık faizi yüzde 30'a varıyor, yine de alan var. Haklılar, rakibe insaf olmaz!

Tam da yeri geldi, finansal zekayı ilerletmek için (www.foder.org.tr ) adresli bir dernek var: Finansal Okuryazarlık Derneği. Banka, borsa, kredi, faiz, banka türleri, menkul değer,  planlama, kredi pazarlığı, kişisel planlama, ihtiyaç sıralaması gibi  temel konuları anlatıyor. 

Vatandaşın biraz bilgilenmesini ve maliyetini kontrol edebilmesini sağlamaya çalışıyor. Onların araştırmasına göre üniversite öğrencileri en fazla finansal bilgiyi ailelerinden öğreniyor.  

Ama ailelerde en düşük kabiliyet finansal planlama. Türkiye 17 ülke içinde 15’inci sırada. Vatandaşın kaliteli bir finans müşterisi olmasına çok zaman var. Yani bankalar için potansiyel yüksek olmaya devam edecek!

* * *

Taşıma dünyasında da barış uzak. Dünyanın üçte ikisinin, yani yüzde 70'inin motorlu taşıtla ulaşımdan haberi yok. 

Motorsuz taşıt ne olsa ki? Hayvan, yaya, ( belki biraz bisiklet ), kızak, kayık, araba. Yüzde 75'i otomobilden yararlanamıyor. Yukarıdaki 1,2 dolar kazançtan arttıracak da motoru taşıt alacak da… ödeyecek de… yakıt yerine ince yağ koyacak, tasarruf yapacak da, işe devam edecek!

Yani potansiyel çok yüksek, pazar çok büyük, ama barış gerek, bayram gerek.

* * *

Bir de karşılaştırma yapayım;

Türkiye'de SGK'nın alacağını götürüp Rusya, Brezilya, Hindistan, Çin ve Malezya'nın kurduğu, alternatif IMF olan, 50 milyar dolarlık NDB bankasına yatırsak tek başımıza yüzde 50 ortak oluruz. Bu banka, dünya haritasının yüzde 26'sına ve nüfusun yüzde 50'sine hizmet edecek.

Bu paramız Türkiye'de, ama kime hizmet ediyor? Barış kime? ■